Geçtiğimiz yazıda eleştirel düşüncenin öneminden bahsetmiştim. Bu hafta ise, yaklaşmakta olan bir etkinlik vesilesiyle, başka önemli pratikten bahsetmek istiyorum: Özgür Düşünce (ing. Freethought).
Önce özgür düşünce ne demek onunla başlayalım. Özgür düşünce kavramının, sıklıkla düşünce özgürlüğü ile karıştırıldığını görmek mümkün. Sağlıklı bir toplumsal iletişim ve işleyiş için her ikisi de ayrı ayrı gerekli ama sanırım özgür düşüncenin tanımını yapacak olursak aradaki fark anlaşılacaktır. Baştan kendim yapmak yerine, yazar Susan Jacoby tarafından yapılmış ve benim de benimsediğim özgür düşünce tanımını sizlerle paylaşayım:
“Özgür düşünce dünyevi varlığımıza dair temel sorulara rasyonel bir yaklaşımdır - insanlarla ilgili meselelerin doğaüstüne olan inanç ile değil, fiziksel dünyadan çıkarımlanmış kanıtları ve mantığı esas alarak yürütülmesi gerektiğine dair bir görüştür.”
Yani akıl ve mantığı, fiziksel dünyadan çıkarımlanmış kanıtları yok sayarak düşünmekte özgür olabilirsiniz ancak bu özgür düşünceli olduğunuz anlamına gelmez. Özellikle Türkiye’de iktidar sahipleri ve paydaşları doğaüstü inançların özgürlüğünü (ve günah işleme özgürlüğünü!) dillerine pelesenk etmişken (1) bu ayrımın farkına varmak önemli diye düşünüyorum.
Neyse ki “toplumsal yaşamın dinselleştirildiği, dinsel yaşam biçiminin zorla ya da bu yaşam biçimini zorunlu kılacak düzenlemelerle dolaylı yoldan insanlara dayatıldığı”, bilimsel ve eleştirel düşüncenin hiçe sayıldığı bugünlerde, “yerleşik düzenin bekçileri ve sahiplerinin” açtığı birçok farklı cephede kavga veren birçok değerli hareket var. Bunlardan biri de Özgür Düşünce Hareketi.
Aralarında bulunmaktan mutluluk duyduğum bu hareket kendini “internet aracılığıyla özgür düşünceyi öne çıkaran ateizm, agnostisizm ve dinlerden özgürlük savunuculuğu yapan bir grup” olarak konumlandırıyor. Şimdiye kadar Argüman Arşivi (2) ve (Üniversite Konseyleri Derneği ile ortak olmak üzere) Fosil Sergisi Gezme Kılavuzu (3) gibi işler ortaya koyan Özgür Düşünce Hareketi, Mart ayı sonunda (29 Mart 2014) ve Nisan başında (5 Nisan 2014) sırasıyla Ankara (Bilkent Üniversitesi Konferans Salonu) ve İstanbul’da (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi, Sedat Hakkı Eldem Oditoryumu) “Bilim, Özgür Düşünce ve Sekülerizm” etkinliğiyle sanal ortam dışında da ilk faaliyetine hazırlanıyor.
Özgür Düşünce Hareketi’nin Evrim Ağacı, Richard Dawkins Vakfı, Bilkent Üniversitesi Genç Aydınlanma Topluluğu, Boğaziçi Üniversitesi Evrim Genleri Topluluğu ve ODTÜ Biyoloji ve Genetik Topluluğu gibi topluluklarla ortaklaşa gerçekleştirmeye hazırlandığı bu etkinlik herkesin katılımına açık. Sadece davetli konuşmacıların katılım masraflarını gidermeye yönelik düşünülmüş bir katılım ücreti bulunuyor.
Richard Dawkins Vakfı’ndan Sean Faircloth, bir önceki yazımda kendisinden bahsettiğim Dr. Işıl Arıcan, Bilimsol yazarlarından Dr. Ergi Deniz Özsoy ve daha birçok değerli konuşmacının yer alacağı etkinlik, hem bu zihin açıcı konuşmaların kendilerini dinleme hem de konuşmacılar ve diğer özgür düşünceli katılımcılarla etkin bir fikir alış-verişinde bulunma fırsatı tanıması açısından eşsiz bir ortam sunuyor.
Özgür düşünceli ve insanca yaşamanın mümkün olduğu bir dünya hayal edenlerdenseniz bu etkinliği kaçırmak istemeyebilirsiniz.
Ayrıntılı bilgi için etkinlik sayfası: http://biyogen.metu.edu.tr/bods/
1. Özgür Düşünce Hareketi, Duruş Metni http://www.ozgurdusuncehareketi.org/biz-kimiz/
2. Argüman Arşivi http://arsiv.ozgurdusuncehareketi.org/
3. Fosil Sergisi Gezme Kılavuzu http://www.ozgurdusuncehareketi.org/fosil-sergisi-gezme-kilavuzu/