CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin, 1936 yılında imzalanan Montrö Sözleşmesi gereğince Türk Boğazları'ndan geçiş yapan gemilerin ödemek zorunda olduğu "fener", "tahlisiye" ve "sağlık" ücretlerinin tam olarak alınmamasını Meclis gündemine taşıdı.

Tekin, “Kanal İstanbul'u yapacağız ülkemize para kazanacağız diye günlerdir kamuoyunu meşgul eden iktidar, Montrö Anlaşması gereği kazanılmış olan hakkımızı bile tahsil etmeyi beceremiyor. 'Kanal İstanbul’dan para kazanacağız' söyleminizi gözden geçirmenizi tavsiye ediyorum. Daha hakkımız olanı bile almaktan bihabersiniz“ dedi.

Tekin açıklamasında şunları kaydetti:

"Montrö Sözleşmesine göre boğazlardan geçecek gemilerin ödemesi gereken vergi ve harçların miktarı sözleşmenin imzalanmasını takip eden 46 yıl boyunca Altın Frank üzerinden tahsil edilmesine rağmen, 1983 tarihinde Altın Frank’ın ABD Dolarına sabitlenmesine dayalı yeni bir uygulamaya geçilmiş.

Ülkemizin menfaatlerine aykırı bu uygulama neticesinde çok ciddi kayıplar yaşıyoruz. Zira Altın Frank’ın gerçek değeri üzerinden belirlenen geçiş ücreti azami miktarı gösteriyor. 1 Altın Frank’ın TL karşılığının hesabında, altının serbest piyasada oluşan fiyatının tespiti gerekir.

Ekonomik Krizle boğuşan ülkemiz, faiz lobilerine milyarlarca dolar faiz öderken kazanılmış bir hakkımızdan doğan geliri bile bile elimizin tersiyle itmemizi anlamakta güçlük çekiyorum.

Acilen Altın Frank’ın gerçek değerini aşacak tutarda geçiş ücretlerinin değiştirilmesi, Sözleşme’nin revize edilmesini gerekiyor."

'134 MİLYAR DOLAR KAYIP'

Tekin verdiği soru önergesinde ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'a şu soruları sordu:

• "1983'te gizli bir Bakanlar Kurulu kararıyla, Montrö Anlaşması ile ülkemize tanınan gemilerden alınan ücretlerle ilgili indirime gidilmiştir. Gizli alınan bu kararı kamuoyu ile paylaşmayı düşünüyor musunuz?
• Türkiye, Altın Frank’ın gerçek değeri üzerinden uygulama yapılması hakkından neden vazgeçmiştir? Boğaz geçişlerinden Montrö Anlaşmasına göre belirlenen hakkımızı neden tam ve eksiksiz olarak kullanmıyoruz?
• Montrö'nün halen yürürlükte olan bu önemli hükmünün farkına bir an önce vararak, Altın Frank’ın gerçek değeri üzerinden geçiş ücretlerinin belirlenmesine yönelik yeni bir tarife hazırlanmayı düşünüyor musunuz?
• Montrö'ye göre, tahsil etmesi gereken geçiş ücretlerin tahsil edilememesi sonucu, Türkiye'nin bugüne kadar ki toplam kaybının 134 Milyar ABD Doları olduğu iddiası doğru mudur? 
• Dolar ve altının hep artmasına rağmen Boğazlardan geçiş ücreti tarifesi, 17 yıllık iktidarınız döneminde neden hiç güncellenmedi?"

ERDOĞAN'DAN MÖNTRÖ AÇIKLAMASI

Boğazlar için Montrö'de Türkiye'ye tanınan bir hak olmadığını, "istedikleri gibi gelip geçtiklerini" söyleyen Erdoğan ise, şunları kaydetmişti: "Düşünün, sizin Boğaz'ınızı kullanıyorlar ama hiçbir şey elde edemiyorsunuz. Öyle bir durum var. Kanal İstanbul ise böyle değil, Süveyş Kanalı'nda ve diğerlerinde oraların nasıl kendilerine ait hakları varsa biz de bu yatırımı yaptığımız zaman bu tür bir hukukumuz doğacak."