19 Mayıs 1919'dan cumhuriyetin ilanına kadar geçen süre zarfında Türkiye'de yaşanan değişim ve devrimler ressamları da etkiledi. Dönemin beş klasik ressamından eserleri soL okurları için derledik.
Haber Merkezi
Türkiye'nin kuruluş ve kurtuluş yılları, sanat ve kültür alanında da önemli atılımlara sahne oldu. Özellikle 1919-1923 yılları arasında gerçekleşen Kurtuluş Savaşı ve sonrasında kurulan Cumhuriyet, Türk sanatında yeni bir dönemin kapılarını aralamıştır.
19 Mayıs 1919'dan 1923'te Cumhuriyet'in kuruluşuna uzanan süreç, sanatçılar için yeni bir başlangıç oldu. 1923 yılını takip eden süre zarfında gerçekleştirilen kültürel-sanatsal reformlar ve toplumsal alanda yaşanan devrimler, sanatsal üretime de yansıdı.
19 Mayıs 1919'dan genç cumhuriyetin ilanına ve takip eden yıllara yayılan toplumsal ve siyasal dönüşümlerden etkilenen, dönemin beş usta ressamının Kurtuluş Savaşı resimlerinden örnekleri soL okurları için derledik.
İbrahim Çallı (1882-1960)
Ressam İbrahim Çallı, sanat anlayışında Osmanlı’nın son dönemlerinde gelişen Batı tarzı resim akımlarından etkilenmiştir. Çallı, empresyonist tarzda çalışmalarıyla tanınır ve Anadolu'nun doğal güzelliklerini, insanlarını ve Kurtuluş Savaşı sahnelerini işler.
Öne çıkan eserleri Zeybekler ve Atatürk Portreleri olarak bilinir. Bu eserlerinde Milli Mücadele dönemindeki halk kahramanlarını anlatır.
Hikmet Onat (1882-1977)
Onat, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nin ilk kuşak sanatçılarından biridir. Empresyonizm etkisinde kalan Onat, genellikle peyzaj ve deniz manzaraları çalışmıştır. Kurtuluş Savaşı yıllarındaki çalışmaları, dönemin ruhunu ve mücadele azmini yansıtır.
Kurtuluş Savaşı'nın önemli anlarını ve kahramanlarını resmeden eserleri bulunmaktadır.
Namık İsmail (1890-1935)
Batı resim tekniklerini benimseyen İsmail, daha çok natüralist ve realist akımlardan etkilenmiştir. Sosyal içerikli eserlerinde Anadolu insanını ve Kurtuluş Savaşı’nın kahramanlarını konu alır.
1911'de Paris'e sanat eğitimine giden İsmail, 1914’te yurda dönerek, Şişli’de kurulan atölyede çalıştı ve savaş konulu resimler yaptı. 1917’de Galatasaraylılar Yurdu’nda açılan Savaş Resimleri ve Diğerleri sergisinin düzenlenmesinde çalışan ressam, Hilal-i Ahmer madalyası aldı.
Ali Çelebi (1901-1993)
Türk resim sanatının modernleşme sürecinde önemli bir yere sahip olan Ali Çelebi, realist ve romantik akımlardan etkilenmiştir. Resimlerinde Kurtuluş Savaşı’nın epik ve duygusal yanlarını işler.
Türk resim sanatında modernizm hareketini başlatan resme imza atan Ali Avni Çelebi'nin 1927 yılında çizdiği Vitrin adlı resim hakkında yapılan tanıtım metinlerinde Türk basınında ilk kez sanatçının resmi üzerine modernizm terimi kullanıldı.
Ali Sami Yetik (1876 - 1945)
1910 yılında Serasker Mahmut Paşa'nın özel izniyle Paris’e resim eğitimine gönderildi, burada Akademi Julian'da Jean Paul Laurens'ın atölyesinde çalıştı. 1. Dünya Savaşı'nda esir düşmesine rağmen Bulgar ressamlarla kurduğu ilişkiler sayesinde esaretten kurtuldu. Savaş resimleriyle tanınan Yetik'in manzara, natürmort ve portreleri de önemlidir. Hayatının son yıllarında bilhassa Ankara manzaralarına yöneldi.
Bahsi geçen ressamlar, eserleriyle Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarını ve Kurtuluş Savaşı'nın zorluklarını, zaferlerini ve insan hikayelerini sanata yansıttılar. Sanatçılar, aynı zamanda Türk resim sanatının gelişimine ve modernleşmesine katkıda bulunarak, Türkiye’nin sanat tarihinde unutulmaz izler bıraktılar. Genç cumhuriyetin ressamları bu dönemde cumhuriyetin kendilerine tanıdığı olanak ve imkanlardan yararlanarak sanatın toplumsal hayattaki yerini Osmanlı devletindeki örneklerinden ileri bir seviyeye taşımışlardı.