Yurttaşlar bırakın kurban almayı, kasaptan 1 kilogram et alırken bile zorlanıyor.
Asgari ücret aylar öncesinde açlık sınırının altında kalırken, kurbanlık fiyatları sadece bir yılda iki kattan fazla zamlandı. Gıda enflasyonunun üzerinde artış gösteren et fiyatları da yüzde 76 ila yüzde 92 oranında pahalandı.
Et fiyatlarına gelen zamlardan sonra yurttaşlar market market kasap kasap dolaşıp uygun fiyatlı ürün bulmaya çalışıyor, indirimle satış yapan mağazaların önünde sabahın erken saatlerinde kuyruklar oluşuyor.
Et fiyatları durdurulamıyor
Açıklanan Mayıs ayı verilerine göre 4 kişilik bir aile için açlık sınırı 19 bin 926 liraya, yoksulluk sınırı 59 bin 353 liraya yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu verileri ise dana eti fiyatının Ocak'ta yıllık 109,72, kuzu eti fiyatının yıllık 129,41 ile gıda enflasyonunun çok üstünde artış gösterdiğine işaret etti.
Kurbanlık fiyatları ilden ile göre değişiklik göstermesine karşın, fiyatların genelinde büyük bir artış söz konusu.
Küçükbaş kurbanlık geçen sene 7 ila 8 bin lira arasında satılırken, bu yıl 13 bin ila 18 bin lira arasında satılıyor. Büyükbaş kurbanlık fiyatı geçen sene 84 bin TL ile 100 bin TL arasında değişim gösterirken, günümüzde bu aralık 130 bin TL ile 300 bin TL arasında değişiyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı, 2020 yılında vekaletle kesim ücretini 975 TL olarak belirlemişti. Diyanet, bu yıl ise bu fiyatı 11 bin 750 lira olarak açıkladı. Yani, Diyanet vekaletle kurban kesim bedelini 4 yılda yüzde 1105 oranında artırdı.
Öte yandan marketlerdeki fiyatlarda da geçen yıla kıyasla büyük bir artış söz konusu. Geçen sene 354 lira olan 1 kilogram kuzu eti 678 TL'ye yükselerek yüzde 92 oranında zamlandı. 1 kilogram dana eti de 324 TL'den 569 TL'ye çıkarak yüzde 76 oranında pahalandı.
Türkiye sağlıklı beslenme konusunda da Avrupa’da son sırada
Ticaret Bakanı Ömer Bolat her ne kadar "Az bir şey kırmızı et fiyatlarında bir artış oldu" dese de, zamlar nedeniyle kırmızı et alamayan yurttaşlar artık tavuk da tüketemez oldu. Kasaplar yurttaşların sakatata yöneldiğini ya da kemik alıp kaynatmaya başladığını anlatıyor.
Avrupa ülkelerinde yaşayanların yüzde 97’siyse iki günde bir et, tavuk, balık tüketiyor. Türkiye’de ise her 10 kişiden 4’ü iki günde bir et, tavuk ve balık tüketebilecek finansal güce sahip değil.
Avrupa Birliği’nin (AB) resmi istatistik kurumu Eurostat’ın verilerine göre, 27 üyeli AB ülkelerinde 2 günde bir et, tavuk veya balık tüketemeyenlerin oranı 2022’de yüzde 8,3 oldu. Bir başka ifadeyle Avrupalıların yüzde 91,7’si iki günde bir et, tavuk, balık tüketmekte zorlanmıyor. Avrupa ülkeleri arasında en yüksek oranlar yüzde 22,1 ile Romanya ve yüzde 21,6 ile Bulgaristan’da görüldü.
Eurostat’ın Türkiye İstatistik Kurumu’ndan aldığı verilere göre Türkiye, aynı araştırmada AB ortalamasını 5’e katladı. Türkiye’de iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayamayanların oranı olan yüzde 41,5 ile ikinci sıradaki Romanya’yı ise neredeyse ikiye katladı.
TÜİK’in en güncel verilerine göre 2023’te de vatandaşların yüzde 39,2’si iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayamadığını belirtti.
