İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, merkezci Benny Gantz'ın istifasından bir hafta sonra altı üyeli savaş kabinesini feshetti.
Bu gelişmenin ardından Netanyahu'nun, savaş kabinesinde yer alan Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer de dahil olmak üzere küçük bir bakan grubuyla Gazze'deki savaş hakkında istişarelerde bulunması bekleniyor.
Netanyahu, koalisyonundaki milliyetçi-dindar ortaklar olan Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in savaş kabinesine dahil olma talepleriyle de karşı karşıya kalmıştı. Smotrich ve Ben-Gvir, ABD de dahil olmak üzere İsrail müttefiklerinin bazı kısıtlama çağrılarına rağmen İsrail'in Gazze'ye yönelik bombardımanını sürdürmesi gerektiğini savunuyordu.
Gantz'ın geçtiğimiz haftaki istifası
Savaş kabinesi, Ekim ayında Netanyahu ile Ulusal Birlik Partisi lider Gantz'ın anlaşmasının ardından kurulmuştu. Gantz'ın ortağı Gadi Eisenkot ve dini parti Shas'ın başkanı Aryeh Deri de savaş kabinesine gözlemci olarak dahil edilmişti.
Gantz ve Eisenkot, Netanyahu'nun Gazze'deki savaş için bir strateji belirleyemediği gerekçesiyle geçtiğimiz hafta hükümetten ayrılmışlardı.
Netanyahu'nun kuşatma altındaki Filistin toprakları için savaş sonrası bir plan sunamamasının "gerçek zafer" için bir engel olduğunu iddia eden Gantz, başbakanın Gazze'de tutulan tutsakların serbest bırakılması için Hamas'la bir anlaşma yapılması yönünde ciddi baskılarla karşı karşıya kalması nedeniyle bir seçim çağrısında bulunmuştu.
Savaşın başlangıcından bu yana popülaritesi artan Gantz, geçtiğimiz ay Netanyahu'ya bir ültimatom vermişti.
Gantz, Netanyahu'nun rehineleri geri verme, Hamas yönetimini sonlandırma, Gazze'yi silahsızlandırma, Gazze'de sivil işlerden sorumlu uluslararası bir yönetim kurma, Suudi Arabistan'la ilişkileri normalleştirme ve tüm İsraillilere askerlik hizmetini genişletme planını onaylamaması durumunda hükümeti terk etmekle tehdit etmişti.
Netanyahu plana destek vermediğini bildirince istifasını duyuran Gantz, kabinedeki "kader belirleyici stratejik kararların siyasi kaygılar nedeniyle tereddüt ve ertelemeyle karşılandığını" ifade etti.
Gantz'ın savaş kabinesinden ayrılması, onu İsrail parlamentosunda savaş öncesi muhalefet lideri rolüne geri döndürdü.
Netanyahu'nun uzun zamandır rakibi olan Gantz, istifa konuşmasında İsrail'de sonbaharda seçim yapmasını istedi. Gantz, ayrıca Savaş Kabinesi'nin üçüncü üyesi Savunma Bakanı Yoav Gallant'ı istifa etmeye teşvik etti.
İstifa, İsrail'in koalisyon hükümetindeki aşırı sağ kanatta ılımlı karşılandı. Ben-Gvir ve Smotrich, Filistinlilerin Gazze'den çıkarılmasını ve ardından İsrail yerleşimlerinin yeniden kurulmasını talep ediyordu.
ABD'nin barış önerisinin ardından koalisyonda çatırdama
ABD, Haziran başında Başkan Joe Biden'ın İsrail'in desteklediğini söylediği bir ateşkes önerisini kamuoyuna duyurmuştu.
ABD destekli ateşkes önerisi, İsrail tarafından tutulan Filistinli tutuklular karşılığında Gazze'deki rehinelerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, Gazze'ye insani yardım gönderilmesini, İsrail güçlerinin bölgeden çekilmesini ve yeniden yapılanma çabalarını içeriyor.
Buna karşılık, Netanyahu'nun koalisyonunun aşırı sağ üyeleri, İsrail’in Gazze'de askeri ilerleme sağlamaması durumunda hükümeti terk etmekle tehdit etmişti.
Bunun gerçekleşmesi, koalisyonu parçalanacak olan Netanyahu’nun yeni seçimlere girmeye zorlayabilir. Gantz'ın da istifasıyla Netanyahu, hükümetini korumak ve iktidarda kalmak için ABD’nin ateşkes önerisini şimdilik göz ardı etmeye meyilli olabilir.
Netanyahu: 'Taktiksel ateşkesi medyadan duydum, kabul etmiyorum'
Öte yandan Netanyahu, dün Gazze'nin güneyindeki Refah'ta "taktiksel ateşkes"e ilişkin haberleri reddettiğini belirterek bunu medyadan duyduğunu savundu.
Hükümetin haftalık olağan toplantısında konuşan Netanyahu, "İsrail'deki siyasi liderlik, ordu sözcüsü (Avichai Adraee) tarafından yayımlanan açıklama hakkında önceden bilgilendirilmedi ve benimle koordine edilmedi, bu asla olmayacak" ifadelerini kullandı.
Siyasi otoriteyle koordinasyon olmaksızın böyle bir açıklamanın nasıl yapıldığına dair soruşturma yürütüldüğünü belirten Netanyahu, "Medyadan ilk kez bu sabah duyduğum haberin benim açımdan kabul edilemez olduğunu ve benimle koordineli olmadığını söyledim" ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte Gazze'ye insani yardım ulaştırmak için kısa eksenlerde kısa ateşkes süreleri olduğunu iddia eden Netanyahu bunun Ordu Sözcüsü'nün açıkladığı şekilde olmadığını vurguladı.