İstanbul’un Adalar ilçesi doğal, kentsel ve arkeolojik sit alanı olarak halkın trafikten uzak rahat bir nefes alabileceği, henüz ranta açılıp işletmelerce kapatılmamış olan kıyılarında denize girebileceği nadir mekanlardan biri.
Ancak talana dayalı politikalar sonucu Adalar’da turist akınıyla birlikte uzun süredir yaşanan çehre değişikliği şimdi de İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı İETT tarafından buraya taşınan minibüslerle farklı bir boyut kazandı.
Adalar’da atlı faytonlarla ulaşım, atlara eziyet edilmesi ve faytonculuğun mafya gruplarının rekabet alanına dönüştüğü gerekçeleriyle 2020 yılında kaldırılmıştı.
Anıtlar Yüksek Kurulu, Koruma Bölge Kurulu, Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu Başkanlığı’nın kararları uyarınca çok sınırlı kamu hizmeti dışında, halen Adalar’da her türlü elektrikli ya da fosil yakıtlı motorlu taşıt kullanımı yasak.
Ancak faytonlar kaldırıldıktan sonra toplam nüfusu yalnızca 17 bin olan Adalar’a toplu ulaşım hizmeti gerekçesiyle "adabüs" adı verilen ve yanları açık olan elektrikli araçlar getirilmişti.
12 kişilik bu araçlar özellikle Büyükada’ya haftasonları ve tatil günlerinde daha da artan turist akınının ulaşımında kullanılmaya başlanmıştı. 65 yaş üstü ücretsiz kartın geçmediği adabüsler normal İETT biletlerinden çok daha yüksek fiyata hizmet veriyor.
Adabüslerin tescil süresi dolduğu gerekçesiyle bu kez minibüsler getirildi
İETT şimdi de tescil süresi dolduğu gerekçesiyle bu araçların yerine Adalar’a getirilen elektrikli minibüslerin seferlerini başlattı.
İBB Adalar’a uygun araç üretilmesi için açtığı ihalelere katılım olmamasının ardından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve ASELSAN ile yapılan ortak çalışma sonucu bu minibüslerin üretilip İETT’ye teslim edildiğini açıkladı.
İBB minibüslerin mevzuata uygun olduğunu savunurken Adalar halkıysa KARSAN marka bu minibüslerin seferlere çıktığı önceki gün itibariyle eylemlere başladı.
Yerine konulmak istenen adabüslere göre çok daha büyük olan bu minibüsler yine öncekiler gibi 12-13 kişilik oturma kapasitesine sahip ancak ayakta yolcu da alabilecek.
Yaya bölgesi ve sit alanı olan Adalar'da trafik kaosu yaşanıyor
Ada halkı tümüyle bir yaya bölgesi olan, trafik levhalarının ve kaldırımların dahi olmadığı Adalar’ın yollarında minibüs seferlerinin başlamasının zaten artmış olan trafik kazalarını daha da artıracağını, Adalar’da büyük bir trafik kaosu yaşanacağını, “azmanbüs” diye tabir ettikleri minibüslerin Adalar’ın çehresini tümüyle değiştireceğini belirtiyor.
Adalar halkı 4 bin 500 imza toplayarak minibüslerin getirilmesine karşı çıksa da geçtiğimiz günlerde İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun Büyükada’yı ziyaretinin ardından bayram arifesinde minibüslerin seferlerine başlanması halk tarafından tepkiyle karşılandı.
Önceki gün Büyükada’da minibüsleri engellemek isteyenlere polis şiddet uyguladı, 9 kişi gözaltına alındı. Dün de adalılar minibüslerin seferlerini engellemek için bir araya geldi. Halkın minibüslere karşı yarın da bir araya gelmesi bekleniyor.
İBB’nin Stratejik Planlarında yer alan “katılımcılık” vurgusunu hatırlatan Adalar halkı 5 bine yakın kişinin karşı imzasına rağmen tepeden verilen bir kararla minibüsleri adaya getiren İBB’ye ve Adalar Belediyesi’ne tepki gösteriyor.
Adalar’da ulaşım altyapısını iyileştirmek, karmaşıklığı azaltmak, Adalar’ı yeniden yürünebilir bir yer haline getirmek taleplerini dile getiren ilçe sakinleri araçsız, insan ve yürüme odaklı, koruma-kullanma dengesini gözeten bir Adalar ulaşım planını birlikte hazırlamak için hem İBB’ye hem de Adalar Belediyesi’ne çağrı yapıyor.
‘Ada bu kadar turisti kaldırmıyor, sorun minibüsle çözülmez'
Büyükada sakinlerinden Taylan Kırteke Adalar’a getirilen yeni minibüslerin Pendik minibüslerine benzediğini belirterek “Artık insanların sabrı taştı, bu kadar da olmaz diyerek isyan ettiler” dedi.
Adanın sürekli “turistik ada” denilerek dönüştürülmeye çalışıldığını ifade eden Kırteke “Burası altyapısıyla bu kadar turisti kaldırmıyor. Buraya 9 değil, 19 değil, 109 tane minibüs getirseniz yine burası o insan sirkülasyonunu kaldırmayacak” dedi.
Ormana girilmesin diye adaya TOMA getirildi
Ada’da alınan kararların burayı bir turizm bölgesine çevirmek doğrultusunda olduğunu söyleyen Kırteke şunları söyledi:
“Artan insan sirkülasyonunu kaldırmayınca buraya minibüs getirmek, polis, zabıta getirmekle çözmeye çalışıyorlar sorunları. Bir yandan insanlar gelsin diye teşvik ediliyor, bir yandan da çevik kuvvet, TOMA getiriliyor insanlar ormana girmesinler diye. Nereye gidecek insanlar, ormana gitmeyecek de? Adaların yüzde 80’i orman. İnsanlar ormana giremeyecek, yürüyemeyecek, tek alternatif kalıyor, bisiklet. Ama buraya binlerce bisiklet getirseniz de bu sorun yine çözülmeyecek. Çok temelli bir sorun var ama ‘hap çözüm’ler bulunuyor. Ulaşım mı yetersiz, 10 tane minibüs getirelim, 10 kişilik değil de 30 kişilik minibüs getirelim deniliyor. Artık insanların sabrı taştı, bu kadar da çirkinlik olmaz diyerek isyan ettiler."
‘Adım başı kaza var’
Adalar’a minibüs getirilmesi konusunun geçtiğimiz yıllarda da gündeme geldiğini belirten Kırteke, Adalar Belediyesi’nin eski yönetiminin buna direndiğini ancak yeni yönetimin buna onay verdiğinin anlaşıldığını dile getirdi.
Büyükada’da bayramın ilk günü yaşanan trafik kaosunu anlatan Kırteke “Akülü araçlar almış başını gidiyor. Bisiklet kiralamalar korkunç vaziyete ulaşmış durumda. Bugün mesela çok sayıda ambulans gitti. Adım başı kaza var. Adım atılacak yer yok, yayaların yürüyeceği yer yok. Herkes çarpışan arabacılık oynuyor. Yani bir Pakistan, Hindistan görüntüsü var Adalar’da” dedi.
4 bin 500 imzaya rağmen minibüsler zoraki getirildi
Bir başka Büyükada sakini Rıdvan Yalın da “İhaleyi yapan İETT. İETT Aselsan’a vermiş, Aselsan Karsan’a yaptırmış minibüsleri. 90 adet sipariş verildiği söyleniyor. Şu anda adada 13 tane var. İnsanlar buna karşı 4 bin 500 imza topladı. Adalar Belediyesi 5 bin 600 oyla seçildi. 4 bin 500 kişinin istemediğine dair imza vermesine rağmen bu minibüsler zoraki çalıştırılıyor. Dün 9 arkadaşımız gözaltına alındı. 3 saat gözaltında kaldılar. Bugün minibüsler yine çalıştırıldı” diyerek tepki gösterdi.
