Eskişehir kış aylarının çetin geçtiği şehirlerimizden. Ülke genelinde etkili olan soğuk havaların fazlasıyla hissedildiği şehirde tren garı gibi kapalı ve toplu mekanlarda sabahlayan yurttaşların sayısında artış gözlemleniyor. 

Tren garında sabahlayan yurttaşlar ile garda çalışan esnaf bu süreci soL'a değerlendirdi.

‘Kışın ortasında evimden atıldım’

Erkan, iki yıldır evsiz olduğunu söylüyor. Bundan iki yıl önce kış mevsiminde evden atıldığını söyleyen Erkan engel durumundan dolayı malulen emekli edildiği için devletin kendisine herhangi bir yardım yapmadığını belirtiyor. Devletin kendisine sadece engel durumundan dolayı trenlerde ücretsiz ulaşım hakkı verdiğini söyleyen Erkan bu hakkı “kalacak daha güzel bir gar bulmak için” kullanabildiğini söylüyor. 

'Ev sahibi çık dedi. Yapacak bir şeyim yoktu. Çıkmak zorunda kaldım'

Erkan'ın hikayesi şöyle: 

“İki sene önce, tam bu mevsimlerde evimden kovuldum; kış kıyamet zamanlar. Ev sahibi ‘Çık.’ dedi. Yapacak bir şey yok çıktım ben de. İşte o zamandan beri bu haldeyim. Buraya, Eskişehir’e gelmeden önce Ankara’daydım. AŞTİ’de falan kalmayı denedim ama kovdu güvenlikler. Doğma büyüme oralıyım zaten, biliyorum Ankara’yı. İzmir’de ablam var. Onun yanında kalmayı da denedim ama bana kapısını açmıyor. Urla Devlet Hastanesi’nde de kalmışlığım var bir süre. Böyle sürünüyorum sağda solda. Bayağı denedim belediyelerin bu bizim gibi insanlar için açtığı evlere girmeyi. Sırf adıma maaş yatıyor diye kabul etmediler. Güç bela Ankara’da girdim birine, üstünden zaman geçince çıkardılar oradan da. 

Ben bir zamanlar Ankara’dayken AKP İl Başkanlığı’na gidip geliyordum, onları destekliyordum da bana iş bulurlar umuduyla. Ama boş, olmadı öyle bir şey.

Devletin bir desteği oluyor mu diye sorarsan olmuyor. Bu trenlere bedava biniyoruz işte, kalacak daha güzel bir yer bulmak için kullanıyoruz onu da. Bir oradayız bir burada. Sekiz aydır Eskişehir’deyim. Buranın garı daha sakin, daha rahatım burada.

Özellikle geceleri dışarısı çok tehlikeli. Eskişehir pek öyle değil ama Ankara çok kötüydü bu konuda. Biz de mecbur içiyoruz birkaç tane, öyle çıkıyoruz dışarı. Ayık çıkılmaz, kaldıramaz insan bu hayatı.”

Kadir’in durumu ise aşağı yukarı Erkan’la aynı. Kadir de engelli raporundan dolayı ücretsiz tren seyahati hakkı aldığını, bu hakkı “daha iyi bir garda kalmak için kullandığını” söylüyor. Bu mevsimde Eskişehir taraflarının soğuk olduğunu söyleyen Kadir yakın zamanda daha sıcak bir yere gideceğini söylüyor. Bir yerlerden para bulduğu durumlarda ancak bir geceliğine otelde kaldığını ve o zaman yıkandığını söyleyen Kadir, devletten herhangi bir destek almadığını söylüyor.

‘Bu sene daha çok arttı burada yatanların sayısı’

Çağlar 2018’den beri Eskişehir Garı’nda çalıştığını söylüyor. Bu sene garda kalanların sayısının geçen senelere oranla arttığını belirten Çağlar bunun nedenini temel olarak alım gücünün her geçen sene daha da azalmasına bağlıyor. 

Çağlar evsiz yurttaşların garda yaşadığı durumla ilgili yaptığı gözlemleri şöyle aktardı:

“2018’den beri, gece gündüz buradayım. Geçen senelere göre burada kalan insanlar arttı. Bunun bir nedeni de buradaki güvenliklerin uzun süre bu insanları kovamaması herhalde, Valilik kararı var diye biliyoruz. Ama artık çok sert bir güvenlik var, bu adam yolcu olmayanları yavaş yavaş atmaya başladı. Kendi inisiyatifi midir yoksa genel bir karar mıdır onu bilemem. Üç haftadır böyle artık, sıkılaştı burası bu konuda. Burada kalanlar arasında kavgalar da oluyor, yolcular rahatsız oluyor haliyle.

Burada kalan pek çok kişinin engelli kartı oluyor. Bunlara tren bileti ücretsiz. Şehir şehir dolaşıyorlar. Mesela buradan en uzak Manisa’ya, İzmir’e buluyorlar bilet oraya gidiyorlar. Oradan başka yerlere gidiyorlar. Sürekli trende geçiyor hayatları. Bütün zamanlarını trende geçiriyorlar.

Biz simit, poğaça, çay veriyoruz burada. Mutlaka gittikleri diğer yerlerde de vardır böyle karınlarını doyurdukları yerler. Onlar istemeye çekiniyorlar, genelde biz veriyoruz. Mecbur yani, onlar da insan. Yarın öbür gün aynısı bizim başımıza da gelebilir. 

Ben birkaç sefer yetkililerin burada kalan insanların barınmasına, ihtiyaçlarına yardımcı olmak için geldiğine şahit oldum. Ama her zaman olmuyor tabi.

Alım gücü düştüğü için, ekonomi her geçen gün daha da kötüye gittiği için insanlar daha çok yöneliyor buralara. Ev kiraları arttı mesela. Adam çalışsa da burada yatıyor. Geçinemiyor çünkü. Havalar soğudu artık daha çok hissediliyor, görülüyor kaldıkları.”

Kalacak yeri olmayanlar ya da geçim sıkıntısı çekenler artık çareyi kışı sıcak yerde geçirecekleri mekanlar aramakta buluyor. Gar esnafı da kış geçtiğimiz senelere kıyasla artık daha çok insanın buraları tercih ettiğini söylüyor. Tren garlarında sabahlayan yurttaşlar ise kalıcı çözümler arıyor.