Ukrayna'daki savaş ve Batılı ülkelerden Rusya'ya yönelik yaptırımlar nedeniyle tahıl ihracatı için kullanılan Karadeniz limanları büyük ölçüde kullanılmaz hale gelmişti. Bu durum küresel gıda fiyatlarındaki artışı büyük oranda hızlandırmış durumda.
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) başkanı Ngozi Okonjo-Iweala Perşembe günü The Guardian'a verdiği demeçte, gıda güvenliğinin ithalata bağlı olduğu yoksul ülkelerde Ukrayna'daki çatışma dolayısıyla kıtlık ve gıda ayaklanmalarının tetiklenebileceğini söyledi.
Okonjo-Iweala, gıda ve enerjinin dünyanın her yerindeki yoksul insanların tüketim sepetlerindeki en büyük iki kalem olduğunu belirterek "Bence çok endişelenmeliyiz. Bu yıl ve önümüzdeki yıl gıda fiyatları ve açlık üzerindeki etkisi önemli olabilir. En fazla acıyı yoksul ülkeler ve bu ülkelerdeki yoksul insanlar çekecek" dedi.
'Rusya ve Ukrayna'nın küresel buğday arzındaki payı yüzde 24'
Okonjo-Iweala, Rusya ve Ukrayna'nın küresel buğday arzının yüzde 24'ünü sağladığını belirterek, Karadeniz bölgesinden yapılan gıda ithalatının 35 Afrika ülkesinin "hayatta kalması" için çok önemli olduğunu kaydetti.
DTÖ yetkilisi, gıda üreten ülkeleri, zengin ülkelerin erzak istiflediği ve daha yoksul ülkeleri aşı almayı beklediği Covid-19 pandemisine atıfta bulunarak aşılarda yapılan hataları tekrarlamamaya çağırdı.
"Sahip olduklarınızı korumak doğal bir tepkidir - bunu aşılarda gördük. Ama aynı hatayı yemek konusunda yapmamalıyız… Aşılardan ve önceki gıda krizlerinden ders çıkardığımızdan emin olmalıyız. Ukrayna'daki savaşın etkisini tamamen hafifletebileceğimizden emin değilim çünkü ilgili rakamlar çok büyük, ancak bir kısmını hafifletebiliriz” dedi.
Okonjo-Iweala, Ukrayna'nın çatışma nedeniyle bu yılki ekim sezonunu zamanında başlatamayacağından endişe duyduğunu da söyledi. Yetkili, Ukrayna'nın normalde buğdayın yarısını, ülkelere acil durum malzemeleri sağlayan BM kurumu Dünya Gıda Programı'na verdiği için bunun büyük bir sorun olduğunu kaydetti.
Gıdaya ihracat kısıtlamaları getirilmemesi çağrısı
“Sadece bu yıl değil, gelecek yıl da başka bir felaket olacak savaşın etkisini nasıl azaltacağımızı düşünmezsek” diyen DTÖ Başkanı, fiyatlar daha da artarsa 2000'lerin sonundakilerle karşılaştırılabilir gıda isyanlarının başlayabileceğini belirtti. Yetkili, artışı önlemek için DTÖ'nün 164 üyesini gıdaya ihracat kısıtlamaları getirmemeye çağırdığını söyledi.
ABD, İngiltere, AB ve Kanada da dahil olmak üzere bir dizi DTÖ üyesi, Rusya'yı DTÖ'den kovma çağrısında bulunurken Okonjo-Iweala bunun pek olası olmadığını söyledi. Rusya'nın çıkarılması için DTÖ üyelerinin yüzde 75'inin bu yönde karar alması gerekli.
