Birkaç gün önce binlerce Polonyalı kadın kürtajı yasaklamayı planlayan yeni yasal sürece karşı siyahlar giyinerek sokaklara çıktı.

İlker Belek'in halksagligi.org'ta yayınlanan haberine göre, ülkenin 60 kentindeki hükümet büroları, üniversiteler ve okullar grev nedeniyle kapandı. Kadınlar üreme haklarını ellerinden alan bu yasayı protesto etmek için gerçekleştirdikleri bu greve Siyah Pazartesi adını verdiler.

Polonya bugün Avrupa’da en kısıtlayıcı kürtaj yasasına sahip olan ülke ve kamuoyu yoklamaları, Katolizmin ve muhafazakar politik yönelimlerin çok ciddi derecede olduğu bu ülkede, halkın daha fazla kısıtlamadan yana olmadığını kesin biçimde gösteriyor.

450 BİN İMZA TOPLANDI

Polonya’da kürtaj şu anda yalnızca ensest ilişkilere ve tecavüze bağlı gebelikler ile fetüs veya annenin ciddi sağlık riski taşıdığı gebelikler için serbest. Bu kısıtlayıcı düzenleme sosyalizmin yıkılışı sonrasında, 1993 yılında yapılmıştı. Parlamentonun ilgili komisyonunda görüşülmekte olan yeni yasal öneri ise kürtajı tamamen illegal duruma getiriyor ve kürtaj yaptıran kadın ile yapan hekime beş yıla kadar hapis cezası öngörüyor.

Bu yasa tasarısına karşı oluşan sivil bir inisiyatif 38 milyon nüfuslu ülkede 450 bin karşı imza topladı ve bu inisiyatif kilise tarafından da desteklendi. İktidarda bulunan muhafazakar parti (Yasa ve Adalet Partisi-PİS) çoğunluk kendisinde olmasına rağmen yasayı geçirip geçiremeyeceğinden emin değil.

Pazartesi günü yapılan eylemlerde hükümet binasının kapısını bloke eden bir grup eylemci kadın kapıya şu pankartı astı: “Misyoner değil, hekim istiyoruz.” Göstericiler ellerinde şu cümlenin yazılı olduğu posterleri de taşıyorlardı: “Hükümet gebeliğe benzemez, sonlandırılabilir.”

Eylemlere katılım muhafazakarlığın güçlü olduğu kırsal kesimde düşük kaldıysa da kentlerde ilgi yoğundu.

Binlerce kadın Varşova ve Gdansk’ın caddelerinde iken, Büreksel’de 200 kadar siyahlar giyinmiş protestocu Avrupa Birliği ofisi önünde Polonyalı kadınları desteklemek üzere  “kürtaj yasağına hayır” pankartı ile toplandı.

KÜRTAJ İÇİN SLOVAKYA VE ALMANYA'YA GİDİLİYOR

Resmi istatistiklere göre Polonya’daki yıllık kürtaj sayısı birkaç yüz kadar. Aktivistlerin belirttiğine göre hekimler kürtajı dini ya da moral nedenlerden dolayı reddediyorlar.

Buna karşılık her yıl on binlerce gebelik illegal koşullarda sonlandırılıyor. Pek çok kadın bunun için Slovakya ve Almanya’ya gidiyor.

Kadınlar tasarlanan yasanın kendilerini ölümle yüz yüze getireceğini düşünüyor. Buna karşılık başbakanın düşüncesi şu şekilde: “Yaşama hakkı mı, yoksa birilerinin iddia ettiği gibi, kürtaj hakkı mı ? Bu bizim uygarlığımız, batılı uygarlığımız için önemli bir moral açmazdır.”

Yasa taslağına olan kamu desteği %40’ın altında görünüyor. Avrupa Birliği ve ABD’den ciddi eleştiriler geliyor. Pazartesi günü yapılan bir yoklama yasanın arkasındaki desteğin %29’a indiğini gösteriyordu.

Polonya’daki kürtaj tartışmaları bundan birkaç yıl önce ülkemizde gündeme gelen tartışmalarla önemli benzerlikler gösteriyor. Bizde de Erdoğan kürtajı cinayet, kürtajı savunanları da katil olarak nitelemişti. Bir tarafta koyu Katolik Polonya, diğer tarafta koyu Sünni AKP Türkiye’si. Kadına bakıştaki bu benzerlik çok ilgi çekici. İslam ya da Katolizm fark etmiyor, dinler kadının kendi bedeni üzerindeki karar hakkını yok etmek istiyorlar. Kürtaj konusu kadının toplumsal konumunun sınırlanmasının bir aracı olarak işlev görüyor.