Okyanus ve Mezarlık

21. y&uumlzyılın sekizinci yılını da geride bıraktık. Neo-liberal odakların insanlığın son durağı nitelemeleri ile y&uumlcelttiği K&uumlresel Kapitalist d&uumlzen b&uumlnyesinde taşıdığı t&uumlm zafiyetleri ile derin bir krizle 2008&rsquoi noktaladı. Son d&oumlnemde, Tinbergen, Krugman, Stiglist vb. gibi klasik ekolden gelen iktisat&ccedilıların, felaket tellallığı yaparcasına &oumlng&oumlrd&uumlkleri bir kriz olmanın &oumltesine taşan bir iktisadi bunalımın işaretleri artık a&ccedilık&ccedila g&oumlr&uumll&uumlyor. İdeolojilerin &oumlld&uumlğ&uumln&uuml buyuran ultra-aydınlardan, s&oumlzde bilim adamlarının kehanetlerinden bug&uumlne gelmemiz de &oumlnemli bir nokta. Birka&ccedil yıl &oumlnce &ldquoMarx&rsquoın Hayaleti&rdquo temalı kapağı hazırlayan Alman dergisine g&uumllenler, herhalde şimdi d&uumlş&uumlnmekteler. Daha d&oumlrt ay &oumlnce kendisine &ldquoMarx&rsquoın yaklaşımı doğrulanıyor mu?&rdquo diye soran Alaton&rsquou komiklikle su&ccedillayan ABD&rsquoli CEO şu anda acaba ne yapıyor. Oya Baydar&rsquoın &ldquo&Uumltopya&rdquomız diye &oumlzlemle altını &ccedilizdiği erek yeniden yeşeriyor. Ne diyelim, g&uumln&uumlm&uumlz&uumln en yaygın deyişiyle: &ldquoHamdolsun, bug&uumlnlere de eriştik&rdquo

Her yılbaşına yakın bazı m&uumlneccimler ortaya &ccedilıkar. Yılın, yakın geleceğin falına bakarlar. Ne yazık ki m&uumlneccimlerin rehberi yıldız &ccedilizelgesi bu yıl yeni bir takım yıldızla tanıştı. M&uumlneccimbaşı &oumlnde olmak &uumlzere t&uumlm falcılar apışıp kaldı. Eski &ccedilok bilmiş edalarını sergileyemediler. Eveleyip, gevelediler.&nbsp

Ama ekonomi ve tarih bilimi yakın geleceğimizi kestirmemize bir &oumll&ccedil&uumlde izin veriyor. &Oumln&uumlm&uumlzdeki yılların &ccediletin virajlarını g&oumlrebiliyoruz. 2009 ve sonrası i&ccedilin bu bağlamda bir &oumlng&oumlr&uumly&uuml de işaret edebiliriz. Ne var ki yakın geleceğin &oumlng&oumlr&uumls&uumlnden &oumlnce yazımın başlığında yer alan &ldquoOkyanus ve Mezarlık&rdquo s&oumlzc&uumlklerini a&ccedilıklamam gerekir. Bu başlığı ben Sovyetler Birliği'nin &uumlnl&uuml Dışişleri Bakanı Gromiko&rsquonun yenilerde Yazılama Yayınevi tarafından yayınlanan anılarından esinlenerek kullandım. Groniko, ABD Dışişleri Bakanının daveti ile katıldığı bir deniz gezisinde, Bakanın kendisine g&oumlsterdiği Wall_Street&rsquoi (K&uumlresel Kapitalizmin kabesi Newyork Borsası) ş&oumlyle tanımlar: &Oumln&uuml u&ccedilsuz bucaksız Okyanus&rsquoa, arkası ise Mezarlığa bakıyordu. Her a&ccedilıdan a&ccedil g&oumlzl&uuml, yağmacı, doymak bilmeyen, k&acircrı i&ccedilin her t&uumlrl&uuml insanlık su&ccedilu işlemekten y&uumlks&uumlnmeyen bir d&uumlzeni b&oumlylesine tanımlamak, kanımca, her babayiğidin işi değildir. A&ccedilg&oumlzl&uuml genleşmesi ve &oumll&uumlmc&uumll, bulaşıcı hastalık haline gelen eylemleri ile K&uumlresel Kapitalizm emek&ccedililer, ezilenler, k&uuml&ccedil&uumlk &uumlreticiler &uumlzerine &ccedil&oumlkm&uumlş bir kara vebadır. Son yirmi beş yıl s&uumlresince meydana gelen 130&rsquoa yakın finansal kriz daha &ccedilok a&ccedil, daha fazla işsiz yaratmıştır. Bir salgın hastalık gibi yayılmaktadır, sınırsız bir genleşme hırsıyla her k&acircr noktasına saldırmaktadır. Kullandığı iki temel ara&ccedil vardır: Piyasa ve Para. Her ikisi de k&uumlresel &ccedilapta genleşiyorlar.&nbsp

D&uumlnya ekonomi tarihi yerelden k&uumlreye doğru genişleyen bir piyasalar tarihidir. İnsanların diline ilk &ccedilağlardan bu yana yakışan &oumlzg&uumlrl&uumlk t&uumlrk&uumls&uuml yalnızca piyasa i&ccedilin ger&ccedilekleşmiştir. Siyaset alanından d&uumlş&uumlnceye doğru sıralanan serbesti &oumlzlemi tam boyutuyla piyasa i&ccedilin ge&ccedilerlidir. Bunu g&oumlremeyen Hasan Cemal vb. gibi ultra-liberal sapkınlar piyasa ile demokrasi arasında &oumlzdeşlik kurma aymazlığını da marifetmiş gibi savunurlar. Her fırsatta yazdığım, s&oumlylediğim, gibi sermaye birikiminin ilk adımını atmasından bu yana &ldquoPiyasa Kitabi mukaddes olmuş, para ise tanrılaştırılmıştır&rdquo, Lidya&rsquonın ilk sikkelerinden, antik Yunan ve Roma paralarına hep tanrı fig&uumlrleri darbedilmiştir.

1900&rsquol&uuml yıllarda Venedik&rsquote başlayan sermayesel genişleme, Cenova, Flaman, Londra, Boston, Newyork ve son noktada Kaliforniya odağına dek s&uumlrekli yayılmış, nihai aşamada k&uumlreselleşmiştir. Yeni pazarlar, yani s&oumlm&uumlr&uuml alanları bulma amacıyla genleşen sermaye 1970&rsquoden sonra finansal genleşmeyle daha bir ustalaşmış, daha bir fetih&ccedili olmuştur. Piyasanın ultra-liberal sınır tanımazlığa, kuralsızlığa doğru adım adım genleşerek uzanmasının yanı sıra para&rsquoda kendi zincirlerini kırarak &ccediloğalmaya başlamıştır. Para a&ccedilısından en &oumlnemli zincir altın standardıydı. 1960&rsquoların başında bu zincir koparıldı. Bu karar altından sonra rezerv olarak kullanılma &oumlzelliğine sahip Dolar, Euro vb. gibi paralara g&uuml&ccedil kazandırdı. S&oumlz konusu paraların matbaasına sahip olan &uumllkeler daha bir egemenleşip, pervasızlaştı. Son yirmi yılın fon piyasaları ile yaratılan t&uumlrev paralarda aynı yolu izledi. A&ccedilığa satışlarla genleşti. Tam anlamıyla &ldquoDamdaki Deli&rdquo &ccedilılgınlığında bir yapay refah yaratıldı. Ger&ccedilek değeri (a) olan bir fondan (100a), (1000a) vb. gibi t&uumlrev paralar ortalığı kapladı. Laboratuar simyacılığından finansal simyacılığa terfi edildi&hellip.Derken bu &rdquoaltın zincir&rdquo koptu. Bankalar, fon y&oumlneten şirketler iflasın eşiğine geldi. Reel sekt&oumlr diye bilinen kesim dara d&uumlşt&uuml. İmdat &ccedilığlıkları ortalığı kapladı. Bulunan &ccedil&oumlz&uumlm ise trilyonlarca dolar likit parayı bunlara akıtmak şeklinde &oumlzetlenebilir. Yani, bir &ccedileşit genleşme şırıngası. Yeni krizlerin &uumlreticisi.

2009&rsquoun &ldquoVampirler&rdquo &ccedilağının başlangıcı olacağını s&oumlylemek yanlış olmayacak. G&uumln&uumlm&uumlz&uumln &ldquoDrakula&rdquosı ABD, AB &lsquode odaklaşan sayıları y&uumlz&uuml bile bulmayan ultra-şirketler silah vb. sanayileri, petrol, finans vb. tekelleri başta Pentagon olmak &uumlzere t&uumlm g&uuml&ccedillere, gizli istihbarat ağlarına egemenler. Bu odak, &ccedilevredeki gelişmiş ve gelişmekte olan &uumllkelerin can damarlarını emmek i&ccedilin yeni y&oumlntemler geliştirecekler. Finans ve t&uumlketim edimleri bu bağlamda merkez odağa y&oumlnelecek. Eskiden &ccedilok yakındığımız &ldquoemme-basma tulumba&rdquo daha bir etkinleşecek. Ne ki bu da fayda etmeyecek. O zaman k&uumlresel faşizmin adımı atılacak NATO, CIA, ABD ve AB&rsquonin &ccedilekirdek &uumllkeleri bu y&oumlnetimin tuğla taşlarını d&oumlşeyecekler. Hukuki d&uumlzenlemeler bu gelişime uygulanacak. Sanırım bug&uumlnden &oumlng&oumlr&uumllebilecek tablo bu.

Fakat başta ABD olmak &uumlzere b&oumlyle bir k&uumlresel dikta d&uumlzenini yaratabilecek g&uuml&ccedillerin soluğu 2050&rsquoli yıllara pek erişemeyecek. Gittik&ccedile, yoksullaşan, ufalanan, ezilen, aşırı s&oumlm&uumlr&uumllen, &ldquoyeni esirler&rdquo diye adlandırabileceğimiz ulus devletlerin ve de halklarının başkaldırısı gecikmeyecek. İnsanların en k&uuml&ccedil&uumlk h&uumlcresine kadar uzanan bu a&ccedilg&oumlzl&uuml istilaya dur denmeye başlanacak.Ucuz emek-tefecilik-yağma-kan emiciliğe dayanan bir d&uumlzenin yaşama olanağı sınırlıdır. Tarihi doğru okursak bunu saptarız. Geleceğin tarihi de Marx ve ardıllarının &oumlng&oumlrd&uumlğ&uuml y&oumlnde y&uumlr&uumlyecektir. 2009 yılının tek kazancı da bunu kestirmek olacaktır. İdeolojiler &oumllmemiştir ve Marx&rsquoın &oumlng&oumlr&uumls&uuml adım adım ger&ccedilekleşmektedir. Okyanus&rsquou zaptetmek isteyenlerin mezar taşları şimdiden yazılmaktadır.