Bolivya'da Ekim 2019'da gerçekleşen başkanlık seçimlerine ilişkin yapılan bağımsız bir araştırmada, Amerikan Devletleri Örgütü'nün (OAS) seçimlerde hile yapıldığına yönelik raporunun "eksik, yanlış verilere ve "uygun olmayan istatistik tekniklere dayalı" olduğu tespit edildi.
Telesur'da yer alan habere göre, Nicolas Idrobo, Dorothy Kronick ve Francisco Rodriguez'in yer aldığı "Geç oylama değişiklikleri hileye işaret eder mi? Bolivya'dan deliller" başlıklı araştırmada, OAS'ın ve diğer araştırmacıların sunduğu nitel kalıpların "anlaşılamaz" olduğu belirlendi.
Araştırma sonucunda şunlar kaydedildi:
-Söz konusu kalıplar, hile yapıldığına ilişkin iddialarda bulunmadan da açıklanabilir.
-Bu sonuçlar tek başına sürecin güvenilirliğine ilişkin veri sunmuyor.
-Sürecin entegrasyonu yerine yalnızca Bolivya'daki siyasi krizin evrilmesine önemli rol oynayan nicel deliller değerlendirildi.
OAS'ın Aralık 2019'un başlarında yayınladığı nihai raporda, seçimi kazanan Evo Morales'in "ikinci tura kalmamak için gelişigüzel bir zafer kazandığı, oyların düzgün bir şekilde sayılmadığı" iddia ediliyordu.
Örgüte göre, Morales'in zaferi "istatistik olarak olanak dışı" olmuştu ve Morales'in partisi Sosyalizme Doğru Hareket (MAS), oy sayımının son yüzde 5'lik bölümünde "olağandışı" bir yükseliş gerçekleştirmişti.
Araştırmacılardan Rodriguez, New York Times'a yaptığı açıklamada, "OAS'ın istatistiksel delilleri dikkatlice incelendi ve metoduna ilişkin sorunlar bulundu. Bu sorunları ortadan kaldırdığımız zaman, OAS'ın elde ettiği sonuçlar ortadan kalkıyor, hileye ilişkin bir istatiksel delil bulunmuyor" diye konuştu.
Sosyal Bilimler Araştırma Ağı tarafından yapılan araştırmada, OAS'ın tespit ettiğini öne sürdüğü yüzde 95'lik sayımın ardından yaşanan artışın iki istatistiksel hatadan kaynaklandığı, bu hatalar düzeltilince söz konusu ani artışın da ortadan kalktığı belirtildi.
Araştırma sonucunda şöyle denildi:
- Oylamalarda tespit edilen ani artış, uzman hatasından kaynaklandı.
- Oy sayımı sürecinde kopukluk yaşandığına dair izlenimin oluşması, uygun olmayan istatistiksel metod nedeniyle gerçekleşti.
- Oylardaki çeşitliliğe yönelik araştırma, oylamalardaki güçlü eğilimi hatalı bir şekilde göz ardı etti.
- 2019 seçimlerindeki kalıplar, aynı şekilde 2016 anayasa referandumu oylamasına ilişkin verilerde de görüldü.
- Oylamaya ilişkin sonradan alınacak "sürpriz" kararlar, çatışmaların ve Bolivya'nın durumunda "dramatik siyasi sonuçların" önünü açar.
Geçen yılın Kasım ayında yapılan uluslararası 2 araştırma da, OAS'ın Bolivya seçimlerine ilişkin raporunun tartışmalı olduğunu ortaya koymuştu. Araştırmalardan biri Ekonomi ve Politika Araştırmaları Merkezi (CEPR) tarafından, diğeri Michigan Üniversiyesi Siyaset Bilimi ve İstatistik Profesörü Walter Mebane tarafından yapılmıştı.
Ekim 2019'da gerçekleşen başkanlık seçimlerinin galibi MAS lideri Evo Morales olmuştu. Seçimler sonrası ülkeye yönelik yapılan ABD destekli darbenin ardından Morales, istifasını açıklamıştı.