Uzaktan Eğitim: Yurttan Sesler

İktidar ve bürokratları uzaktan eğitime pembe gözlüklerle bakıyor. Oysa, ortada korkutucu bir sorun yığını var: Bir hafta geçmedi ama bir şikayet sitesine ‘uzaktan eğitim’ başlığında yazılmış şikayetlerin sayısı 4,500’ü bulmuş durumda.

Zafer Anayurt

Uzaktan eğitimde yaşanan sorunlara dair sahadan bilgi edinmek için yapılabilecek bir şey de Internet’e düşen şikayetlere göz atmak.

2001 yılında kurulan ancak birçoğumuzun henüz farkında olmadığımız şikayetvar sitesine bu amaçla girdiğimizde “uzaktan eğitim” problemlerinin şikayet kategorileri içinde ayrı bir başlık olarak çoktan yerini almış olduğunu gördük. 

En genel problem kategorisi olan “Uzaktan Eğitim” başlığında … tarih ve saat itibariyle 4.500 civarında şikayet yer alıyor. Bu şikayetler eve donanım temininde, EBA’ya erişim için Internet bağlantısı bağlattırmakta ya da mevcut olanı kullanmakta çıkan sorunlar ve EBA sunucularına erişimle ilgili sorunların tümünü içeriyor. Bu sitenin şikayetlerin çok kısıtlı bir kısmını yansıtacak düzeyde bilindiği düşünüldüğünde burada kayıtlı sorunların ülkedeki genel resmi anlamak için sadece bir giriş noktası olabileceğini söyleyebiliriz.

MEB hazır değil ama siteler çoktan hazır

4476 ayrı şikayet. 'Uzaktan eğitim' başlığı altında.

İnternet servis sağlayıcılarının,  donanım tedarikçilerinin önceden davranarak gelecek talep dalgasını görmesini bekleyebilirdik. Öğretim yılı başında okullarda eğitimin başlayamayacağını öngören ve buna ilişkin önlemleri zamanında alıp, velileri ve hizmet sağlayıcıları uyaran, alternatif erişim kanallarını hazır hale getiren bir Milli Eğitim Bakanlığı da  hiç fena olmazdı.

Merkezi EBA Uygulamasında Durum

EBA sisteminin kendisine ilişkin velilerin değerlendirmesi bütün içtenliğiyle bu sitede yer bulmuş.

EBA şikayetleri

1717 şikayet var. Yüzde 7'si yetkililerce yanıtlanmış.

1717 şikayetin ancak %7’si yetkililerce yanıtlanmış. Sadece boş bir “ilgileniyoruz” yanıtı dönülse bile bu kadar olumsuz bir resim oluşmazdı. Muhtemelen en hızlı çözülecek sorun bu olacak ve profesyonel bir “halkla ilişkiler” şirketine otomatik yanıtlar dönülmesi işin devredilecektir. Sabah erken saatlerde 49 kişinin daha bu siteden EBA konusuna baktığını görebiliyoruz. EBA sisteminin şikayetçilerde epey asabiyet yaratmış olduğu değerlendirmelerde açıklıkla görülüyor. 

Bağlanmak ya da Bağlanamamak

Türkiye’de Internet servis sağlayıcıları verdikleri hizmetin ancak bir kısmını kendi olanaklarıyla sağlayabiliyorlar. Büyük şehirlerde kendi altyapılarını kursalar bile, kimi yerleşimlerde ve şehrin bazı bölgelerinde eski telefon kabloları üzerinden erişmek zorunda oldukları haneler için Türk Telekom tarafından verilen bakır kablo teknik hizmetlerinden yararlanmak durumundalar. Evlerin yarısında olmayan sabit internet bağlantısına artan talep tipik kurulum sayılarının üzerinde bir izdiham yarattı. Gerek eve kadar giden kablolar üzerindeki işlemler, gerek bu kabloların bağlanması gereken portlardaki kapasite sorunları nedeniyle her talebin hızlıca sonlandırılması mümkün değil. Bazı durumlarda kablo ya da donanım eksikliği nedeniyle bağlantı uzun süre sağlanamıyor. Buna ilişkin sorunlar ise şu şekilde şikayetlere yansımış:

Bağlanma sorunu

Türk Telekom bağlamak için uğraşıyor.

Türk Telekom’un kablo ile ilgili problemi çözdüğü anda iş bitmiyor. Bağlantıyı karşılayacak aygıtın  Türk Telekom’a ya da nihai İnternet Servis Sağlayıcısına ait olduğu iki farklı modelin her ikisinde de donanım eksikliği problemi çıkabilir:

Şirket bağlayacak da biz de bağlanacağız

Eğitim uzaktan olunca gelmesi uzun sürüyor

Orda Bir Köy Var Çok Uzak

Uzak yerleşimlerde ve köylerde internet kurulumu  yaptırmak ayrı bir zorluk taşıyor. Aşağıdaki örnekte bilinen bütün internet servis sağlayıcılara başvurup hiçbirinden yanıt alamayan bir vatandaş hepsine veryansın ediyor:

Kapsananlar, gözden çıkarılanlar

'Köylerden' ayrı ses geliyor

Eğer ücra köşelerde haberleşme konusunda fırsat eşitliği yaratılması için kullanılmak üzere ayrılan Evrensel Hizmet Fonu yıllar boyunca bu amaçla kullanılmış olsa belki bu durumlarla karşılaşmayacaktık. 

Panayır Yeri

Ortada bir pandemi sorunu var, yurttaşlar çocukları eğitimden kopmasın diye internet ve donanım temin etmeye çalışırken ticari işletmeler bu kargaşadan çıkan talebi kendileri için optimize edilmiş bir şekilde cirolarına yansıtmaya çalışacaklar. Yapılabilen bağlantılar yapılacak, satılabilen bilgisayarlar satılacak. Kesilebilen KDV’ler ve ÖİV’ler (Özel İletişim Vergileri) kesilecek. Bu panayır yerinde bundan daha organize bir sonuç beklemek saflık.