Libya 'devrimi' kadınlara ölüm getirdi

Libya'da Muammer Kaddafi'nin NATO destekli İslamcılar tarafından devrilmesinin ardından, ülke kadınlar için daha zor bir yere dönüştü.

Dış Haberler

25 Haziran 2014 tarihinde, Salwa Bugaighis isimli tanınmış kadın avukat, "Temsilciler Meclisi" seçimleri için oy kullandıktan sonra Bingazi'deki evinde öldürüldü. Bugaighis, Muammer Kaddafi'yi deviren NATO destekli "Geçici Ulusal Konsey"in üyesi ve ünlü bir "aktivist"ti.

Geçen Şubat ayında, Intissar al-Hasaari ve halası, Trablus'un kalabalık bir caddesinde katledildi. Hasaari de tanınmış bir "aktivist"ti.

Bu iki cinayet, kurbanlarının ünlü olması nedeniyle iç ve dış basında kendisine yer bulabildi. Ancak kadına yönelik şiddet çoğunlukla haber bile olamıyor. Bugüne kadar tek bir kadına yönelik şiddet vakası bile araştırılmadı, suçlular adalet karşısına çıkartılmadı.

Al Monitor'dan Mustafa Fetouri'nin haberine göre, NATO destekli İslamcılar Muammer Kaddafi'yi linç ederek katlettikten sonra, ironik bir şekilde, kadınlar, kadınları özgürleştirdiğini söyleyenlerin ellerinde acı çekmeye başladı. 

2011 yılındaki toplu tecavüz iddiaları hala araştırılmamışken, kadına yönelik şiddetin büyük bir sorun olduğu biliniyor.

Yasal olarak, kadınların hayatındaki en büyük gerileme çokeşlilik konusunda yaşandı. Kaddafi döneminde çokeşlilk neredeyse imkansızdı. Ancak daha Kaddafi devrilmeden önce, Geçici Ulusal Konsey lideri Mustafa Abdülcelil, şeriata aykırı olduğu gerekçesiyle çokeşlilik yasağının kaldırılması gerektiğini söylemişti.

Kaddafi döneminde bir erkeğin ikinci bir kadınla evlenmesi neredeyse imkansızdı. Yasal olarak çokeşlilik tam anlamıyla illegal olmasa da, erkeğin ikinci bir evlilik yapabilmesi için ilk eşinin mahkeme onaylı rızası gerekiyordu. Mahkeme yargıcının ilk eşle özel olarak görüşmesinden çıkan yazılı rıza olmaksızın, ikinci evlilik yapılamıyordu. İstatikstikler tam bilinmese de, Kaddafi döneminde ikinci eş vakalarının çok az olduğu tahmin ediliyor.

Kaddafi döneminde kadınlar için en büyük ilerleme eğitim ve istihdam alanlarında gerçekleşmişti. Bu dönemde kadın avukat, yargıç, pilot ve profesör görmek sıradandı.

Kadınlar, Kaddafi döneminde parasız eğitimin her kademesine erişebiliyorlardı. Libya bugün hala bölgede kadın eğitiminin en yüksek olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Libya'da kadınların yüzde 32'si üniversite mezunuyken, erkeklerde bu oran yüzde 33.

Kaddafi dönemi boyunca işyerindeki cinsiyet eşitliği konusunda istikrarlı bir ilerleme kaydedilirken, 2011'deki dış destekli isyan ve İslamcı örgütlerin yükselişiyle birlikte bu eğilim tersine döndü.