Manisa’nın Soma ilçesinde 301 işçinin hayatını kaybettiği maden katliamının ardından başlayan ve iki buçuk yıl içinde hiçbir mesafe katedilmeyen Soma Katliamı davasının 21'inci duruşması bugün Manisa'nın Akhisar ilçesinde görülmeye başlandı.
Davada 5’i tutuklu 8 sanık için "Olası kastla öldürme" suçundan 301 kez ve 20 ila 25 yıl, "Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama" suçundan ise 162 kez 2 ila 6 yıl arası hapis cezası isteniyor.
Tutuksuz yargılanan 43 kişi hakkında ise, "Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçundan 2 ila 15 yıl hapisle cezalandırılmaları isteniyor.
İLK SÖZ MADENCİLERİN AVUKATLARINDA
İlk olarak Soma'da katledilen madenciler adına duruşmaya katılan avukat heyetinin söz aldığı duruşmada, şirket avukatlarının yargı sürecini kasıtlı uzatarak tutukluluğu 5 yıla yaymayı ve buna bağlı olarak uzun tutukluluk süresinden faydalanmayı amaçladıkları belirtildi. Bu durumunsa yargı sürecini kasıtlı uzatma suçuna dahil olduğu eklendi.
Şirket tarafından mahkemeye sunulan maden sahası haritalarında oynama yapıldığı belirtilirken haritaların orijinal hali avukatlar tarafından mahkemeye sunuldu. Gerçekte var olmayan birçok havalandırma ve tahliye kanalının haritanın orijinal halinde bulunmadığı görüldü.
Var olan tahliye kanallarının ise üretimi iki katına çıkarmak için kapatıldığı ve maden sahasının çalışma kapasitesinin iki katına yakın işçinin aynı mesaide çalıştırıldığı belirtildi. Şirketin savunmasında bu konuyla ilgili işçilerin mekanize üretim eğitimi amacıyla o kadar kalabalık halde madene indirildiği söylendiği hatırlatırken; katliamın yaşandığı panoda ise aslında mekanize üretim yapılmadığı belirtilerek şirket ifadesindeki çelişkiye vurgu yapıldı.
Şirketin bir yıllık kârına denk maliyetle alınabilecek önlemlerin bu katliamın önüne geçeceğini belirten avukatlar, şirketin ise risk alarak 301 madenciyi katletmeyi tercih ettiklerini söyledi.
Duruşmaya ara verildi.
SAVCILIK RAPORU OKUNDU
Duruşma savcılık raporunun okunmasıyla devam etti.
Savcılık raporunda, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. tarafından madeni devralmadan önce 2008 yılında TKİ'ye yazılan yazıda yangın ve zehirli gaz birikme risklerinin farkında olunduğunun ve gerekli önlemlerin alınacağı belirtilip; işletme izninin buna göre verildiği ancak yazılan önlemlerin alınmadan üretime başlandığına dair veriler yer aldı.
Raporda kusurlar şu şekilde sıralandı;
- Karbonmonoksit ölçüm sensörleri yetersiz ve var olanların bir kısmı arızalı.
- Üretim 2 katına çıkartılırken havalandırma kapasitesi artırılmamış ve kullanılan fanların geri teknoloji olduğu tespit edilmiştir.
- Yardımcı ekipmanlar yanmaz malzemelerden oluşması gerekirken, ahşap ve pvc malzemeler kullanılmıştır.
- Gaz maskelerinin bir çoğunun tarihi gecik ve kullanımla ilgili eğitimle verilmemiştir.
- Karbonmonoksit ölçümleri düzenli yapılmamıştır.
- Madende taşeron sistemi üzerinden çalışılması ve üretim üzerinden prim usulü ücretlendirme yapılması işçiler arasında rekabet ortamı oluşturmuş ve taşeron şirketler tarafından işçiler üretim baskısı altında kalmıştır.
- Madende alarm sistemi bulunmamakta, acil durum haberleşmesi için kullanılan telefon kabloları ev tipi olduğundan yangında eriyerek kullanılamaz hale gelmiştir. Aynı şekilde elektrik kabloloları da plastik olduğu için yangın esnasında elektrikler kesilmiş ve tahliye zorlaşmıştır.
- İşçilere eğitim verilmemiş, tatbikat yapılmamış ve bir çok işçi çıkış esnasında yolu bulamamıştır.
Savcılık raporunun devamında ise tüm bu kusurlara rağmen işveren düşük oranda kusurlu bulunup; asıl sorumluluk işveren temsilcileri, iş güvenliği uzmanları ve mühendislere yüklendi. Raporun okunmasının ardından duruşmaya katılan avukatlar tarafından yapılan değerlendirmede savcılığın patron lehine karar aldırmaya çalıştığı belirtildi.
ALP GÜRKAN HAKKINDA TUTUKLAMA TALEBİ
5'i tutuklu 51 sanıklı davada mütalaasını veren savcı, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.'nin patronu Alp Gürkan'ın tutuklanmasını talep etti.
YARGILANAN İSİMLER
Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Doğru, Maden Mühendisi, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı, İşletme Müdürü Akın Çelik, Maden Mühendisi Ertan Ersoy olmak üzere davada 5 kişi tutuklu yargılanırken; tutuksuz 45 sanığın isimleri ise şöyle:
Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’nin patronu Alp Gürkan, Yönetim Kurulu Üyeleri Hayri Kebapçılar, Emniyet Teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik, Mustafa Yiğit, Murat Bodur, Haluk Sevinç, Maden Mühendisleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık, Yalçın Erdoğan, Harun Güneş, Fuat Ünal Aydın, Emniyet Teknikerleri Ergün Yılmaz, Coşkun Derici, Necati Karadeniz ve Harun Yılmaz, Erdem Cambaz, Serkan Kocaman, Soner Günay, Ümit Şahin, Nazmicem Nesemioğulları, Hüseyin Alkan, Adem Ormanoğlu, Burhan Karabaş, Sertaç Büyükgüney, Nimetullah Uğurlu, Efkan Kurt, Mehmet Bayri, Sertan Günay, Batuhan Ünlüyol, Ozan Sezer, Erdoğan Cinoğlu, Halil Sarı, Serhat Dinç, Saltuk Alp Demir, Uğur Karabulut, Serdar Günay, Mehmet Uçgun, Ömer Değirmenci, Fahri Pançar, Olcay Erşin, Mehmet Avcı, Halil Burhan, Hüseyin Ergin, Hilmi Karakoç, Mehmet Erez ve Caner Uysal.