Dünyanın en büyük çağrı merkezi şirketlerinden biri uzaktan çalışanların evlerine, yatak odaları da dahil olmak üzere yapay zekâ destekli kamera koymaya zorluyor.
Mart ayında Teleperformance, iş sözleşmelerine, çalışanların şirkete kamera yerleştirmelerine izin vermelerini gerektiren bir ek yayınladı. Bu röngenciliğeyse "evdeki iş performanslarını gerçek zamanlı olarak kaydedip izlemek" gerekçe olarak sunuldu. Sözleşme ayrıca, reşit olmayan aile fertleri de dahil olmak üzere işçilerin aile üyelerinden toplanan verilerin saklanmasına ve video ve ses analizine tabi tutulmasına izin veriyor.
Ayrıca, çalışanların parmak izleri ve fotoğraflar da dahil olmak üzere biyometrik verileri paylaşmayı kabul etmesi de zorunlu. Ek olarak şirket tarafından istenirse yalan dedektörü testlerinden geçmelerini gerektiren bir madde olduğu da bildiriliyor. NBC News'e göre, sözleşme Teleperformance'ın Kolombiya'da uzaktan çalışan 39.000 çalışanının yüzde 95'ine gönderildi.
NBC News'a isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan Bogota merkezli bir Teleperformance çalışanı, belgeyi imzaladığını, çünkü amirinin aksi takdirde Apple hesabından çıkarılacağını söylediğini aktardı.
Çağrı merkezi işçisi "Sözleşme, yaptıklarımızın ve aynı zamanda ailemizin sürekli olarak izlenmesini sağlar. Bence bu gerçekten kötü. Ofiste çalışmıyoruz. Yatak odamda çalışıyorum. Yatak odamda kamera olmasını istemiyorum." ifadelerini kullandı.
Amazon hesabında çalışan başka bir işçi, evinde gece vakti İspanya'dan gelen müşteri çağrılarını alacak kadar sessiz olan tek odanın yatak odası olduğunu söyledi. Söz konusu çağrı merkezi işçisi şirketin henüz ek kamera koymadığını, ancak mikrofonların kocasının horlamasını algılamasından endişe ettiğini söyledi ve ekledi:
"Bu benim özel hayatımın ve benimle birlikte yaşayan eşimin ve kayınvalidemin haklarının ihlalidir”
Apple ve Amazon reddetti
Kolombiyalı işçilerin itirazlarına yanıt olarak bir Apple sözcüsü, şirketin "tedarikçilerimiz tarafından video veya fotoğraf izleme kullanımını yasakladığını" söyledi ve "Teleperformance'ın Apple ile çalışan ekiplerinin hiçbiri için video izleme kullanmadığını doğruladığını" iddia etti. Ancak Apple'ın bu açıklaması işçileri beyanlarıyla çelişiyor.
Benzer şekilde, bir Amazon sözcüsü, şirketin uzaktan çalışanlar için ek izleme "gerektiğini veya istediğini" reddetti. Şirketin, işçi haklarıyla ilgili koşullar da dahil olmak üzere, satıcı davranış kurallarının "ihlallerine müsamaha göstermediğini" ve "satıcılarımızı uygunluk açısından düzenli olarak denetlediğini" söyledi. Keza Amazon'un beyanı da Apple'ınki kadar gerçekle taban tabana zıt bir nitelikte.
Sadece Uber, şirketten, kredi kartı detayları ve seyahat bilgileri de dahil olmak üzere özel ve hassas kullanıcı verilerine yalnızca yetkili çalışanların eriştiğini doğrulamak için hesabını kullanan çalışanları izlemesini istediğini doğruladı. Bir sözcü, ek izleme talep edilmediğini iddia etti.
Teleperformance sözcüsü Mark Pfeiffer'e göre, şirket "hem çalışanlarımız hem de müşterilerimiz için Teleperformance Kolombiya deneyimini, yaptığımız her şeyde gizlilik ve saygıyı temel faktörler olarak kullanarak, sürekli olarak geliştirmenin yollarını arıyordu."
'Normalleştiriyoruz!'
Bununla birlikte, UNI Küresel Sendika genel sekreteri Christy Hoffman, The Guardian'a, bu düzeydeki ev gözetiminin "çalışanları casuslukla istihdam edilmek arasında bir seçim yapmaya zorladığını" söyledi.
İngiltere İşçi Partisi mensubu ve Prospect sendika lideri Andrew Pakes'e sosyal medya üzerinden, “Big Tech'in güçle ilgili olmadığını düşünen herkesin” yeniden düşünmeye ihtiyacı olduğunu belirterek, “İşi gözetlemeyi evlerimizde normalleştiriyoruz… Bu Yeni Normal değil, bize söz verildi.” ifadelerini kullandı.
Türkiye'deki işçiler de etkilenebillir
NBC News, Teleperformance'ın röntgenciliğinin 34 ülkedeki yaklaşık 380.000 çalışanından 240.000'ini potansiyel olarak etkileyebileceğini belirtti. Şirket, internet sitesinde, bu çalışanların 19'dan fazla pazarda evden çalışmalarını sağlamak için kullanılan 'TP Cloud Campus' yazılımı aracılığıyla benzer bir izleme sunduğunu belirtiyor.
Ocak ayında, Arnavutluk'un Bilgi ve Veri Koruma Komiseri, şirketin Apple İngiltere hesabını yönetenler de dahil olmak üzere evde çalışanlarını röntgenlemesi için 'webcam'lerin kullanamayacağına karar verdi.
Türkiye'deki denetleme kurumlarınınsa ülkede faaliyet gösteren firma hakkında bir kararı bulunmuyor.
Bu arada, Nisan ayında şirketin İngiltere merkezli 10.000 çalışanının bazılarının evlerinde "iş ihlallerini denetlemek' için bir yapay zekâ ağına bağlı “uzman web kameraları” kurmaya yönelik benzer bir gözetim planının, milletvekilleri ve sendikaların protestoları sonrasında geri alındığı bildirildi.
O sırada, Fransa merkezli şirket The Guardian'a uzaktan taramaların İngiltere'de kullanılmayacağını, ancak diğer ülkelerde farklı seviyelerde uzaktan gözetim uygulanacağını kaydetti.
