19 Nisan tarihi, ünlü Fransız fizikçi Pierre Curie’nin ölüm yıldönümü. 1906 yılında Paris’te bir trafik kazası sonucu hayatını kaybeden Curie, yaşamı boyunca pek çok önemli bilimsel başarıya imza atmış öncü bir bilim insanıydı.
Pierre Curie, 1859 yılında Paris’te dünyaya geldi. Sorbonne Üniversitesi’ne girene kadar süren eğitimini hekim olan babasından aldı. 1878 yılında fizik alanında lisans derecesini, 1895 yılında ise doktora derecesini kazandı. Bu süreçte geçimini sağlamak için bir yandan da laboratuvar eğitmeni olarak görev yaptı.
Curie’nin bilimsel çalışmaları deneysel fizik alanında yoğunlaşıyordu. Ağabeyi Paul-Jacque ile kristallerin piezoelektrik davranışı (mekanik stres altında elektrik alan indüklenmesi) üzerine eğilen ve doktora döneminde manyetik özelliklerin sıcaklığa bağımlılığı üzerine öncü çalışmalar yapan Pierre, aynı zamanda çalışmaları için teçhizat da geliştiriyordu. Önce öğrencisi, sonra da eşi olan Marie Curie ile birlikte ise fizikte çığır açan çalışmalar yaptılar ve “radyoaktivite” çalışmalarının öncüsü oldular. Bu süreç, bugün “Curie aile mirası” olarak da anılan dört Nobel ödüllü aile geleneğinin de başlangıcıydı. Biyografilerinde sıkça vurgulandığı üzere, bir yandan geçimlerini sağlamak için ağır çalışma yükü altında olan ve yetersiz teknik olanaklarla bilimsel çalışmalarını sürdürmeye uğraşan Curie’ler, farkında olarak veya olmayarak, kendilerinden sonra gelecek kuşaklar için bir bilim insanı kimliği inşa etmiş oldular.
Pierre’in toplumsal konulara yaklaşımı konusunda pek fazla şey yazılmamış olsa da, eşi Marie Curie’nin ve kızları Irene ile eşi Frederic Jolitot’nun politik kimlikleri, Curie aile mirasının yalnızca Nobel ödüllerinden ibaret olmadığını kanıtlar nitelikte. Bu eşsiz mirasın ayrıntılarını öğrenmek isteyen okurlarımız için, değerli bilim insanımız Güney Gönenç’in kaleme aldığı “Hep aranızda olacağım” isimli Frederic Joliot biyografisinin önemli bir kaynak olacağını not edelim.
