Bugün ABD hem vaka hem de ölüm sayısında dünyanın lideri konumunda.
16 Nisan itibariyle vaka sayısı 604 bin 70’e, ölüm sayısı da 25 bin 871’e ulaşmıştı. Artık dünyadaki vakaların %30,4’ü, ölümlerin de %19,8’i tek başına ABD’de. Üstelik ABD’nin hastalıkla yaşaması gereken daha pek çok hafta var. Oysa bu ülkenin dünya nüfusu içindeki payı yalnızca %4,0.
Salgının baş sorumlusu ABD’nin gerici yönetimidir
Bu dramatik tablonun sorumlusu öncelikle olayın boyutlarını küçümseyen, gereken önlemleri zamanında al(a)mayan ABD’nin gerici yönetim kadrosudur. Trump hastalık ülkesinin içindeyken “havalar ısınınca geçer, gripten farklı değil, abartılıyor” diyebildi. Üstelik vaka ve ölüm sayılarının dramatik boyutlarda artmayı sürdürdüğü bugünlerde önlemleri üç aşamalı olarak kaldırma planını bile açıklayabildi. Derdi muhtemelen borsalara coşku vermek.
Unutmayalım bu yönetim kadrosu aynı zamanda kürtaja karşıdır, insanların cinsel tercihlerini belirlemeye kalkar, bütün ülkelerin can derdine düştüğü salgında dahi İran’a, Küba’ya ambargoyu sıkılaştırmak peşindedir.
Demek ki, her şey diyalektik bir ilişki halindedir. Gericinin virüsle baş etme imkânı da yoktur.
Piyasacı sağlık sistemi vahim tablonun önemli nedenidir
Salgının bu denli trajik sonuçlar yaratmasının bir nedeni de şüphesiz Amerikan sağlık sisteminin piyasacı yapısıdır. Dünyada yüksek gelirli ülkeler içinde sağlık sistemi en kötü olan ve sağlık sonuçları bakımından da en geride yer alan ülke on yıllardır ABD’dir.
Oysa ABD dünyada sağlık harcaması en yüksek olan ülkedir. Buna karşılık merkez kapitalist ülkeler içinde yaşam umudu en kısa, intihar ve kronik hastalık hızları en yüksek olan ülke de ABD’dir. ABD hastane sektörü çok başlıdır. Merkezi bir koordinasyon, planlama yoktur. Hastanelerin %21’i kâr amaçlı şirketlerin elindedir. Her hastane özerk bir yönetime sahiptir ve işletme statüsünde olup işletme mantığıyla sağlık hizmeti üretir.
27,5 milyon insan (nüfusun %10,2’si) tamamen sigortasızdır. Oran beklendiği gibi siyahlar (%11) ve Latinler (%19) arasında daha yüksektir. 2017’den 2018’e sigortasız oranının en yüksek düzeyde arttığı grup siyahlardır (%0,33). Aynı yıllarda 100 bin çocuk daha sigortasız duruma düşmüştür. Gelir düştükçe sigortasızların oranı artar, oysa sağlık sigortasına esas ihtiyacı olanlar bunlardır.
ABD’deki sigortasızlık gerçeği eşitsizlikçi toplumsal yapının bir aynası gibidir. Sigortasızlığın nedeni %45 oranında sistemin pahalı olması, %21 oranında işsizlik, %9 oranında işverenin sigorta yaptırmamasıdır. Toplumun tepedeki %20’sinin toplam gelirden aldığı pay 1968’de %43 iken 2018’de %52’ye; en tepedeki %5’in payı da %16’dan %23’e yükselmiştir.
Salgın yoksulları, siyahları vurdu
Bütün bunlarla bağlantılı olarak salgın ABD’de en çok yoksulları, sigortasızları vurdu. Devlet salgının ilk haftalarında test yapmayı bile beceremedi. Nedeni yeterli kaynağı ayırmamış ve gereken planlamayı yapmamış olmasıydı. Bu yetersizlikler hastalığın risk gruplarında hızla yayılmasıyla sonuçlandı.
ABD’de yeni koronavirüs enfeksiyonundan ölümler siyahlar arasında daha yüksektir. Afrika kökenlilerin toplam nüfustaki payı %16 olmasına rağmen, enfeksiyona yakalananların %30’u bu gruptandır. Chicago’da ise oran %70’tir.
Emperyalist haydudun maskesi düştü
Dünyada ABD hayranı çoktur. Hayali ilk fırsatta kapağı bu ülkeye atmak isteyenlerin oranı hayli yüksektir. Bilimin merkezi olarak görülür. Demokrasi oradadır, vb.
Oysa bütün bu düşünceler gerçekle ilişkisi olmayan yanılgılardır. İşte virüs bütün bu yanılgıları yerle bir etti. ABD sağlık sisteminin nasıl paraya odaklı ve çürümüş bir yapıda olduğunu, ABD yönetiminin toplumsal sorunlar karşısında nasıl aciz halde bulunduğunu açık şekilde gösterdi.
https://www.aha.org/statistics/fast-facts-us-hospitals
https://policyadvice.net/health-insurance/insights/how-many-americans-are-uninsured/
https://www.kff.org/uninsured/issue-brief/key-facts-about-the-uninsured-population/
https://www.theguardian.com/world/2020/apr/09/america-inequality-laid-bare-coronavirus
https://www.theguardian.com/commentisfree/2020/apr/16/black-workers-coronavirus-covid-19
https://hbr.org/2020/03/why-is-the-u-s-behind-on-coronavirus-testing
https://www.pewresearch.org/fact-tank/2020/02/07/6-facts-about-economic-inequality-in-the-u-s/