Çağrı merkezi çalışanları bir süredir kötü çalışma koşullarına, düşük ücretlere, işten çıkarmalara karşı mücadele ediyor. Çeşitli firmalardan işçiler Patronların Ensesindeyiz Çağrı Merkezi Çalışanları Dayanışma Ağı’nda bir araya geldi. İlk olarak Van’da toplantılar yapan, çoğunluğu Webhelp ve CMC çağrı merkezlerinde çalışan işçiler dayanışma ağlarıyla mücadeleyi birlikte büyütüyor.
Van’da kalabalık toplantılar yapan ve mücadele sürecini birlikte planlayan dayanışma ağındaki işçilerle çalışma koşullarını, mücadelelerini ve taleplerini Patronların Ensesindeyiz'e anlattı:
Hangi çağrı merkezinde çalışıyorsunuz? Ne kadar süredir? Biraz kendinizden bahseder misiniz?
Burak: Burak Aktaş ben 30 yaşındayım açık öğretim lise mezunuyum. Atatürk Üniversitesi Çağrı Merkezi Hizmetleri bölümü son sınıf öğrencisiyim. 2019 Haziran ayı itibari ile Webhelp çağrı merkezinde müşteri danışmanı olarak çalışıyordum. 2020 Temmuz ayı itibari ile de takım lideri görevine devam etmekteydim. 2022 Ağustos ayında çeşitli bahaneler ile iş akdime son verilerek görevimden ayrılmak zorunda bırakıldım.
Hicran: Merhaba Hicran ben 28 yaşındayım ön lisans mezunuyum. 2020 ekim ayından 2022 Ağustos ayına kadar Webhelp Çağrı Merkezi’inde çalıştım. Son 8 ay takım liderliği yaptım fakat 3 Ağustos’ta hiçbir sebep yok iken sözleşmem usulsüzce tek taraflı feshedildi.
Vildan: Merhaba ismim Vildan. 22 yaşındayım, lise mezunuyum. Webhelp çağrı merkezinde çalışıyordum. Ocak ayında işe başladım ve altı ayım dolduktan sonra bir çok arkadaşım gibi işten çıkarıldım. Çıkarılırken de hattaydım çalışırken çağırılıp iş feshi yapıldı. Şuan CMC çağrı merkezinde çalışmaktayım.
Seda: İsmim Seda. 25 Ekim 2021 tarihinden beri Webhelpte Getir projesinde çalışıyorum.
'En ufak bir durumda ‘Dışarda bekleyen binlerce genç var istifanı verebilirsin’ deniyor'
Son dönemde çalışanlarının tepkileriyle gündeme geliyor çağrı merkezleri. Sizin çalışma koşullarınız nasıl? Çağrı merkezinde çalışırken neler yaşıyorsunuz ya da yaşadınız?
Burak: Son dönemde çağrı merkezlerinde şikayetlerin artma nedenlerinden en öncelikli olanı çağrı merkezleri büyümeye başladı. Bu da işten çıkan işçi yerine işçi bulma konusunu kolaylaştırdığı için iş yerinde haksız mobbing ve işle ilgili tehditlerin artmasına neden oldu. Pandemiyle fazla çalışmalar, mola kapatılmaları, prim hak edişlerinin iptal edilmesi, free denilen ücretsiz izinde bekletme olayının çalışan onayı olmadan herhangi bir evrak alınmadan yazılması gibi birçok haksızlığa ortam sağlandı.
Hicran: Çağrı merkezlerinde inanılmaz bir mobbing uygulanıyor çalışanlara. Bulunduğumuz ilde (Van) ne yazık ki farklı alternatifler olmadığından çağrı merkezleri çok talep görüyor. Bu durum mobbingin artmasına sebebiyet veriyor. En ufak bir durumda “Dışarda bekleyen binlerce genç var istifanı verebilirsin” deniyor. Ve bunun rahatlığıyla işten çıkarma gibi türlü türlü tehditlerde bulunuluyor. Yoğunluk oluştuğu an çalışanların yasal hakkı olan molalar kapatılıyor, uzun süre molasız çalıştırılıyorlar ve buna ses çıkaranlar yine aynı tehditlere maruz kalıyorlar.
Çağrı Merkezleri: Gençlerin heveslerini, çalışma isteğini tamamen yok etmek
Vildan: Son dönemlerde çağrı merkezine talep arttığı gibi işten çıkarmalar da arttı. Sadece bir robot gibi söylenileni yapmak ile mükellef hiçbir hakkı olmayan molaları kısıtlı bir iş. Yemek molası 25-30 dakika… İşe başlarken gençlerin önünü açmak, hayatlarına, kendilerini geliştirmelerine destek olmak, dinamik gençler yetiştirmek gibi verilen vaatlerin yerini gençlerin çalışmaya olan inancını sömürmek, hayattaki heveslerini, çalışma isteğini tamamen yok etmek alıyor…
Seda: Çalışma koşuları aşırı yorucu oluyor. Molalar kapatılıyor. Mobbingten dolayı istifa eden çoğu arkadaşa şahit oldum.
'Tepki gösterenler hedef oldukları için bir şekilde işten çıkarılıyor'
İşten çıkarılanlar var aranızda. İşten çıkarmaların sebebi nedir?
Burak: İşten çıkarmaların büyük bir bölümü yapılan haksızlıklara ses çıkarma nedeni ile oldu. Takım lideri olarak çalıştığımda tarafıma halihazırda yaptığım görevimden statü düşürülerek müşteri danışmanı olarak görev almam söylendi. İş tanımımın dışında bir beklenti oluşturduğunu ve statü düşüklüğü anlamına geldiğini söyleyerek kabul etmediğimi belirttim. Bunun sonucunda Webhelp firmasına bağlı olan Getir projesinin küçülme yaşamasını bahane göstererek iş akdimi feshettiler. Bizlerden istenen işlerin çoğu iş tanımlarımız dışındaydı ve biz de buna karşı tepki gösterdiğimizde sürekli işlerimiz ile ilgili tehdit edilirdik ve bu bence bütün çağrı merkezi çalışanlarının yaşadığı psikolojik bir baskı.
Hicran: Haksız yere işten çıkarılan biri olarak şunu net bir şekilde dile getirmek isterim. Çağrı merkezlerinde özellikle Webhelp’te haksızlık karşısında susmadığın sürece ve yapılan her türlü mobbinge, usulsüzlüğe karşı çıktığın sürece hedef noktası haline gelirsin. Keza ben de aynı sebeplerden çıkarıldım. Arkadaşlarıma yapılan haksızlıklar karşısında asla sessiz kalmadığım ve yapılan yanlışlara her zaman karşı çıktığım için yönetim bu durumdan hoşnut değildi. Tepki gösterenler hedef oldukları için bir şekilde işten çıkarılıyorlar.
Vildan: Webhelp’ten iş çıkışlarına çok şahit oldum proje küçülmesinden dolayı direkt çıkarılan, başka proje şansı bile tanınmayanlarımız var. Şirkete “toplantı var gelir misiniz” diye çağırılıp “yollarımızı ayırıyoruz” denerek kaba bir şekilde rencide edildik…
Seda: İşten çıkarılan bazı kişileri tanıyorum. Çıkarılan kişilere haksızlık yapıldığını düşünüyorum. Genelde haksızlığa susmayan kişiler çıkarıldı.
'Molalar kısıtlanıyor acil ihtiyaç durumunda bile zorla izin veriliyor'
Yöneticilerin tutumlarına dair tepkiler var. Mola kullanımının engellenmesine, mobbinge kadar. Siz neler söylemek istersiniz bu konuda?
Burak: Çağrı merkezinde bazı kişileri tenzih ederek konuşursam çoğu takım liderleri ve yöneticiler ‘bana bir şey olmasın da çalışanlara ne olursa olsun’ mantığı ile bir yönetim anlayışına sahipler. Şu an halihazırda görev alan müşteri danışmanı arkadaşlarım uzun saatler çalıştırılarak mola kullanımları sürekli kısıtlanıyor. 5 – 6 saat hiç yerinden ayrılmadan müşterilerle ilgilenmeye çalışan müşteri temsilcisi arkadaşlarım var ve bu sadece Webhelp özelinde olan bir durum değil tüm çağrı merkezi çalışanlarının ayrı kaderi yaşadığına eminim. Bizim sunduğumuz kurallar bunlar yapamıyorsan istifanı verip ayrılabilirsin, sana yazılı uyarı verip işten çıkartırım gibi hem psikolojik hem de onursal bir baskı söz konusu çalışanlar üzerinde.
Hicran: Uzun süre molasız çalıştırılıyor arkadaşlar ve bu durumdan ötürü aldıkları tepkiler karşısında egoları devreye giriyor, genel gruplardan çalışanlar rencide ve tehdit ediliyorlar. Bu duruma örnek gösterebileceğimiz görseller mevcut elimizde.
Vildan: Evet molalar kısıtlanıyor acil ihtiyaç durumunda bile kaba bir şekilde hatta çalışanları kırarak zorla izin veriliyor. Hatlar yoğun olabilir ama bunun çözümü mola kapatmak değildir. İşsiz bir sürü insan var, üniversite mezunu birçok insan var alınabilirler hem iş olanağı da mevcut. Böylelikle insanlar işlerinden nefret etmez istekli bir şekilde çalışılır ve daha sağlıklı bir genç toplum çıkar ortaya.
Seda: Başta belirttiğim gibi bazı arkadaşlarım mobbingden dolayı çıkarıldı. Sevdiğim yöneticiler de var. Ama bazılarının mobbing uyguladığına kendim şahit oldum. Şahsıma mobbing uygulayan olmasa bile baskı gördüğüm gerçeğini inkâr edemem.
Van’da çağrı merkezi çalışanları Patronların Ensesindeyiz Ağı ile bir araya geldi. Patronların Ensesindeyiz Çağrı Merkezi Çalışanları Dayanışma Ağı da kuruldu. Nasıl oldu bu bir araya gelişiniz?
Burak: Çalışanların hakkını koruduğunuz ve çalışanların sesi olduğunuz için öncelikle şahsım sonra tüm çağrı merkezi çalışanları adına sizlere çok teşekkür dileklerimi iletmek istiyorum. Öncelikle bizlerin bulunduğu bölge itibari ile bırakın insanların iş haklarını bilmesi iş bulabilmesi bile hayal halinde ve bugüne kadar hiç kimseden doğru bir şekilde iş haklarını öğrenemeyen bir toplumuz aslında ancak son zamanlarda iş alanlarının artması nedeni ile emekçi sömürüsü ciddi anlamda artmıştı. Van’da bu sömürü ciddi bir şekilde arttığı için haklarımızı arama mücadelesinde bizlere destek olabilecek ve haklarımızın ne olduğunu bize hatırlatacak tek yer bence Patronların Ensesindeyiz Ağı’dır. Aslında bu konuda toplanmamızın ve birlikte hareket etme düşüncesinin ortaya çıkmasının en büyük nedenlerinden birisi yapılan tehditler, mobbingler, baskılar, işten çıkarılmalar, verilen emeklerin göz ardı edilmesi, haklarımızın alınamaması, patron sömürüsünden kurtulma isteğidir.
Hicran: Birkaç arkadaşım beni arayıp artık bu yapılanlara sessiz kalmak istemediklerini ilettiler, benden de destek talebinde bulundu arkadaşlar. Ben de hukuki olarak davamı açmış olmama rağmen çalışma şartlarının iyileştirilmesi ve her türlü haklarını alabilmeleri için arkadaşların yanında olacağımı belirtim. Daha sonra Patronların Ensesindeyiz Ağı temsilcileri ile görüşme sağladım ve hemen akabinde yüz yüze toplantının daha sağlıklı olacağını düşünerek daha kalabalık bir toplantı organize edip Van’da olan arkadaşlarla bir araya geldik.
Vildan: İçimizde haksızlığı kabul etmeyenler var. Adalet için hak için savaşanlar var. Çünkü işe girerken verilen umutlar işten bir anda çıkarılıp umutsuz bırakılan insanlar var. Van bu haksızlığı kabul etmiyor.
Seda: Sevdiğim bir insan vasıtasıyla denk geldim. Ben çalışmasam bile benden sonra çağrı merkezinde çalışacak insanlara katkım olacağını düşünüyorum. Beraber toplanıp her açıdan konuştuk.
'Korkmayalım, haksızlık karşısında susmayalım, işlerimizden oluruz düşüncesi ile haksızlığa boyun eğmeyelim'
Eklemek istediğiniz bir şey var mı? Diğer çağrı merkezi çalışanı arkadaşlarınıza ne söylemek istersiniz?
Burak: Biz şu an Van bölgesinde tüm çalışan arkadaşlarımızın sömürülen hakları için bir ışık yaktık ve bundan sonraki süreçte beraber hak arayışımızı devam ettireceğimizi düşünmekteyim. Diğer tüm çağrı merkezi çalışanı arkadaşlarıma haklarını çok iyi araştırmalarını söyleyebilirim. Çünkü biz haklarımızı bildiğimiz sürece güçlüyüz. Hukuksal açıdan bizlerin çok fazla hakkı bulunmakta ancak patronlar bu hakları kendi menfaatleri için göz ardı etmekten çekinmiyorlar.
Biz de bu konuda haklarımızı savunmaktan, sömürülmeye dur demekten çekinmemeliyiz. Korkmayalım, haksızlık karşısında susmayalım, işlerimizden oluruz düşüncesi ile haksızlığa boyun eğmeyelim. Tüm çalışan arkadaşlarımı haklarını arama, emekçilerin sömürülmesi konusunda bir olmaya davet ediyorum. Son olarak şu sözle sonlandırmak istiyorum; Her medeniyet işçilerin omuzlarında yükselmiştir. Haklarımızı bildiğimiz kadarı ile güçlüyüz.
'Böyle gelmiş ama böyle gitmez! Biz bunu değiştirmek için çabalayacağız, sonuna kadar'
Hicran: Şu an çok güzel ilerliyoruz gün geçtikçe sayımız artıyor, sesimizi daha çok duyurabiliyoruz ve bu durum bizi daha çok güçlendiriyor. Yönetim farklı farklı tehditlerle daima korkutuyor çalışanları. Fakat çalışanlar haklarının bilincinde olurlarsa yönetim bu sefer korkacaktır ve bu şekilde davranamayacaktır. Sonuç ne olursa olsun asla pes etmememiz gerekiyor. Böyle gelmiş ama böyle gitmez! Biz bunu değiştirmek için çabalayacağız, sonuna kadar. Bizi yıldırmaya çalışabilirler ama biz yılmayacağız. Ve bu kararlılıkla ilerleyip kazanacağız.
Vildan: Çağrı merkezine giren ve girecek olan herkes için kolaylıklar diliyorum. Çünkü dışardan çok rahat görünen bu iş oldukça zor. Haksızlıklar yapılıyor, güvencesi olmayan, her an çıkarılabileceğin bir iş. Buradan tüm çalışma arkadaşlarıma sesleniyorum, biz olmazsak çağrı merkezleri olmaz. Çağrı merkezlerinin ana unsurlarıyız ve bunun farkına varılması lazım.
Seda: Kimse herhangi bir baskı ve haksızlık karşısında susmasın. Çoğu kişinin işe ihtiyacı oluyor. Ama biz susarsak kimse hakkımızı savunmaz.
Çağrı merkezi çalışanları, dayanışma ağına katılmak için (0541) 940 0514 numaralı telefonu arayabilir veya [email protected] maili üzerinden Patronların Ensesindeyiz Ağı’na ulaşabilirsiniz.
Patronların Ensesindeyiz Ağı’na aşağıdaki e-posta ve sosyal medya hesapları üzerinden ya da 0541 940 0514 numaralı telefondan ulaşılabilir:
Facebook: https://www.facebook.com/patronlarinensesindeyiz
Twitter: https://twitter.com/pensendeyiz
E-posta: [email protected]
