17 Haziran Dünya Çölleşme ve Kuraklık Mücadele Günü, 1994 yılından beri her yıl "kutlanıyor."
"Çölleşmenin yarattığı sorunlar ve bu sorunlara karşı mücadele etme" amacıyla ilan edildiği belirtilen gün, Türkiye'deki olumsuz tabloyu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Ülkenin yüzde 71'i çölleşme riski altında
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2018 yılının sonunda yayınladığı Türkiye Çölleşme Risk Haritası'na göre, Türkiye topraklarının yüzde 20'si zayıf, yüzde 52'si orta ve yüzde 19’u yüksek risk grubunda yer alıyor.
Orta ve yüksek riskli bölgelerin yaklaşık oranı yüzde 71'i buluyor.
Mikroklima bölgelerinde risk daha fazla
Türkiye'de çölleşme riskinin en fazla olduğu alanlar kurak ve mikroklima iklimlerinin hakim olduğu alanlar. Konya-Karapınar, Iğdır-Aralık ve Urfa-Ceylanpınar çok yüksek risk taşıyan bölgeler olarak ifade edilirken, Tuz Gölü havzası, Ereğli-Karaman bölgesi, Urfa-Ceylanpınar-Mardin-Batman hattı ile Eskişehir çevresi orta ve yüksek risk grubunu oluşturuyor.
Konya Havzası çölleşiyor
Havzalara göre risk dağılımında ise Konya Kapalı Havzası yüzde 21.20 orta ve yüzde 65.19 yüksek risk ile çölleşme ve kuraklık riskinin en fazla olduğu havza. Konya Havzası'nı yüzde 47.43 orta, yüzde 30.33 yüksek risk ile Fırat ve Dicle Havzası, Fırat ve Dicle'yi de yüzde 60.55 orta, yüzde 27.94 yüksek risk ile Kızılırmak Havzası takip ediyor.
En riskli il Aksaray
İller bazındaki verilere göre de Aksaray'ın 97.57'si yüksek çölleşme riski ile karşı karşıya. Aksaray'ı yüzde 95.03 yüksek risk ile Şanlıurfa ve yüzde 86.96 yüksek risk ile Nevşehir takip ediyor.
Meralar, tarım ve orman arazileri...
Yine Tarım ve Orman Bakanlığı'nın verilerine göre, Türkiye'deki meraların yüzde 34.56’sı yüksek çölleşme riski ile karşı karşıya. Tarım arazilerinin yüzde 26.25’i, orman alanlarının da yüzde 0.36’sı yüksek risk altında.
Çölleşmenin en büyük nedeni erozyon
Çölleşme bir bölgenin çöl olması değil, bölgedeki toprağında üretkenliğini kaybetmesi olarak tanımlanıyor. Bu nedenle yaşanan toprak kayıpları, çölleşmeyi arttıran en önemli etken.
TEMA Vakfı Genel Müdür Yardımcısı Dr. Hikmet Öztürk, geçtiğimiz yıl yaptığı bir açıklamasında, çölleşmenin en büyük nedeninin erozyon olduğunu açıklamıştı.
Türkiye'de tarım arazilerinin yüzde 59'unda, meraların yüzde 64'ünde, orman arazilerinin yüzde 54'ünde çeşitli şiddette erozyon görülüyor.
Öztürk, ayrıca yıllık 640 milyon ton toprağın yok olduğunu da belirtmiş, ''Toprağın üst kısmını kaybettiğinizde toprak giderek verimsizleşir. Üretimi artırmak içinde sürekli kimyasal gübre kullanmak zorunda kalırsınız. Onunda doğal olarak toprağa ciddi zararları var'' diye konuşmuştu.