En çok merak edilen soru virüs salgını etkisini daha ne kadar gösterecek, bu olağanüstü koşullar ne kadar sürecek? Bunun net bir yanıtını vermek mümkün olmasa da virüsün diğer ülkelerdeki seyrine bakıp ülkemize dair bir çıkarımda bulunmam mümkün.

Sorunun yanıtını aşağıdaki grafiklerde arıyoruz.

Çin

Çin’de salgın bitti diyebiliriz, nitekim karantina Vuhan’da sona eriyor ve işyerleri açılıyor. Günlük vaka sayısının 100’ün üzerine çıkıp yeniden altına inmesi 1,5 ayı buldu ve hala 80-100 arasında seyrediyor.

Görüldüğü gibi salgın eğrisi hemen hemen simetrik. Neredeyse eş süreli çıkış ve iniş dönemleri. Hep böyledir.

Grafik: Çin’de günlük vaka sayılarının değişimi

Kaynak: https://en.wikipedia.org/wiki/2019%E2%80%9320_coronavirus_pandemic_in_mainland_China

İtalya, İspanya ve Almanya

Bu üç Avrupa ülkesinde salgın pik seviyesine ulaştı ve inişe geçti. İlk etkilenen ülke İtalya bu süreçte de başı çekiyor. Grafikten anlaşıldığı gibi İtalya’da vaka sayısının 100’ün altına inmesi yaklaşık 20 günü bulacak. Dolayısıyla günlük 100 vakanın üzerine çıktıktan sonra yeniden 100’ün altına inmek için geçen süre 2 ayı geçmiş olacak.

Diğer iki Avrupa ülkesi için de benzer durum söz konusu.

Çin ile Avrupa ülkeleri arasındaki yaklaşık 2-3 haftalık zaman farkı, Çin’in salgınla son derece katı, ama bilimsel biçimde mücadele etmiş olmasıyla ilişkilidir ve bu zaman içinde Avrupa ülkelerinde ortaya çıkacak her vaka ve ölüm bu konudaki gevşekliklerinin faturası olarak görülmelidir.

Öte yandan bu üç ülkede salgın inişte olsa bile, sanki her hafta yeniden alevlenme belirtileri de gösteriyor gibi.

Grafik: İtalya’da günlük vaka sayılarının değişimi

Kaynak: https://en.wikipedia.org/wiki/2020_coronavirus_pandemic_in_Italy

Grafik: İspanya’da günlük vaka sayılarının değişimi

Kaynak: https://en.wikipedia.org/wiki/2020_coronavirus_pandemic_in_Spain

Grafik: Almanya’da günlük vaka sayılarının değişimi

Kaynak: https://en.wikipedia.org/wiki/2020_coronavirus_pandemic_in_Germany

Türkiye

Türkiye henüz işin başında. Daha pik seviyesine bile ulaşmadık. Günlük vaka sayısı artışını sürdürüyor. Üstelik vaka sayıları Avrupa’ya göre gerçeği daha düşük derecede yansıtıyor. Zira bizdeki günlük test sayısı İtalya ve Almanya’nın hala gerisinde.

Günlük 100 vakanın üzerine çıkışımızdan beri 20 gün geçti. 100 vakadan sonra pik zamanına kadar geçen süre İtalya’da 30, İspanya’da 26, Almanya’da 30 gündü.

Salgının pik seviyesi yapması ve sonra düşüşe geçmesi açısından durumumuz Avrupa ülkelerine benzeyecek gibi görünüyor. Zira salgında geçirdiğimiz ilk günler için vaka sayılarımız birbirine çok yakın. Bu durumda günlük vaka sayısının 100’ün altına inmesi için önümüzde en az 1,5 aylık zaman var demektir.

Oysa nüfusumuzun genç, tedavi seçeneklerinin çoğalmış olması nedenleriyle sürenin daha kısa olması beklenirdi.

Zamanın uzaması salgını yönetememe durumuna işaret eder.

Öte yandan vaka sayısının 100’ün altına düşmesi önlemlerin sonlandırılacağı anlamına kesinlikle gelmez.

Grafik: Türkiye’de günlük vaka sayılarının değişimi

Kaynak: https://en.wikipedia.org/wiki/2020_coronavirus_pandemic_in_Turkey