Bugün Resmi Gazetede Uzaktan Çalışma Yönetmeliği yayımlandı.

4857 sayılı İş Yasasının 14’üncü maddesi 20 Mayıs 2016 tarihinde uzaktan çalışmaya olanak verecek bir anlayışla değiştirilmiş, İş Yasasına; “Çağrı üzerine çalışma ve uzaktan çalışma” kavramları girmişti. Maddede uzaktan çalışmanın usul ve esaslarının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği öngörülüyordu. Ancak Yönetmelik bugüne değin çıkarılmamıştı.

Bugün yayımlanan yönetmelikte uzaktan çalışma yöntemlerine ilişkin düzenlemeler getirildi.

Yürütme yetkisi ve yürürlük tarihi dahil 15 maddeden oluşan Yönetmelikte; uzaktan çalışma terimleri tanımlanıyor; uzaktan çalışma yaptırılamayacak işler sıralanıyor; iş güvenliyle ilgili kurallar öngörülüyor.

Uzaktan çalışma şöyle tanımlanmış; “İşçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisi”

Yönetmeliğin 5’nci maddesine göre iş sözleşmesi yazılı olmak zorunda. Sözleşmede, işin tanımı, yapılma şekli, süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin düzenlemelerin yer alması gerekiyor.

Yönetmeliğin 6’ncı maddesinde, çalışmanın yapılacağı ortamın hazırlanması için gereken maliyetin işçi ile patron arasında anlaşma yapılarak belirlenmesi öngörülüyor.

Malzeme ve iş araçlarının, sözleşmede tersi bir kural konulmamışsa işverenin sağlayacağı belirtiliyor. Ancak, teslim edilen malzeme ve bedeli için tutanak düzenlenecek bir nüshası işçiye verilecek ikinci nüshası işçinin özlük dosyasına konulacak.

Yönetmeliğin 8’inci maddesinde, üretimle ilgili zorunlu giderlerin belirlenmesi ve karşılanmasına ilişkin hususların iş sözleşmelerinde belirtilmesi öngörülüyor.

Uzaktan çalışmada önemli sorunlardan biri de çalışma saatlerinin belirlenmesi. Yönetmeliğin 9’uncu maddesinde bu sorun şöyle çözümleniyor; “uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilir. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak koşuluyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilir. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılır.”

Uzaktan çalışmada işçi-işveren arasındaki iletişimin yöntemi ve zaman aralığının birlikte belirlenmesi öngörülüyor.

İşveren, yapılan işe ilişkin olarak gizli kalması gereken bilgilerin neler olduğunu ve verilerin nasıl korunması gerektiğini işçiye bildirmekle yükümlü tutuluyor.

İşveren, uzaktan çalışanı iş güvenliği konusunda bilgilendirmiş, eğitim vermiş, gerekiyorsa ekipman sağlamışsa, sorumluluğunu yerine getirmiş sayılıyor. 

Yönetmeliğin 13’üncü maddesinde uzaktan çalışma yapılamayacak işler sıralanıyor. Maddeye göre;

•     Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamayacak.
•     Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışılacağına kurum karar verecek.

Yönetmeliğin 14. maddesinde uzaktan çalışmaya geçişin kuralları düzenleniyor. Maddede, doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi yapılabileceği gibi, çalışmakta olan işçinin ve işverenin anlaşmasıyla da kurulabileceği belirtiliyor. İşçinin talebinin yazılı olması gerekiyor. Ancak uzaktan çalışmanın zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında ya da belirli bir bölümünde uygulanacak olması durumunda işçinin talep ve onayı aranmayacak.

Yük emekçilere

Düzenleme patronlar için öncelikle ofis, servis gibi maliyetlerden kurtulması anlamına geliyor. Emekçilerin kolektif varoluşunu mümkün kılacak zaman ve mekan örgütlenmesini dağıtıyor. Ayrıca krizin ve belirsizliğin tüm riskini emekçilere yüklüyor.

İlk hamle Koç'tan

Salgını yeni fırsatların kapısı olarak gören ve bunu yaptığı açıklamayla oldukça net bir şekilde ortaya koyan CEO Levent Çakıroğlu, "Bu dönemde elde edilen tecrübelerimiz ışığında, geleceğin esnek çalışma modellerine yönelik çalışmalarımızı olgunlaştırarak devreye alıyoruz. Uzaktan çalışma modeli 35 bin ofis çalışanı arkadaşımız için kalıcı bir uygulama haline geliyor. Uzaktan/esnek çalışma, çalışanların yolda geçen zamanlarını ortadan kaldırıyor. Ofis alanı, personel servisi kapasitesi gibi ihtiyaçlar azalıyor” ifadesini kullanmıştı.

Akbank kararı: Daha fazla kâr güdüsü

Akbank çalışanlarına da bildirilen yeni çalışma düzenine göre pandemi sonrasında "uzaktan çalışma", "ofisten çalışma" ve "hibrit" şeklinde üç farklı model geçerli olacak.

Buna göre şubeler ve bölge müdürlükleri ile genel müdürlükte yer alan satış yönetimi ekipleri, operasyon ekipleri, hazine pazarlama gibi ekipler ofisten çalışmaya devam edecek. Teknoloji ekipleri, çağrı merkezi, uzaktan satış temsilcileri kadroları ise tamamen uzaktan çalışma düzenine geçecek. Geriye kalan genel müdürlük kadroları ise 3 gün ofisten, 2 gün uzaktan olacak şekilde hibrit modelde çalışacaklar. 

Allianz 'esnek çalışmayı' kalıcılaştırdı

Allianz, 'esnek çalışma' adı altında evden çalışmayı kalıcılaştıran şirketlere dahil oldu.

Firma esnek çalışma altına yaklaşık 2500 çalışanı satış, satış dışı ve çağrı merkezi olacak şekilde üç kategoride evden çalışma modeline kalıcı olarak entegre edeceğini duyururken çalışanların belirli günler ofiste belirli günler evden çalışacağını açıkladı.