Türkiye için zafer ayı olan Ağustos, SSCB ve Rusya için en büyük yenilginin, en büyük felaketin simgesi... Bu yenilgi ve felaket sadece eski Sovyet ülkelerinin değil, tüm insanlığın felaketi oldu. 20. yüzyıl kapandı, yeni bir çağ, insanlık tarihinde karanlık bir devir başladı. Tüm dünyadaki yıkıcı ve sarsıcı etkileri halen devam eden bu sürecin doruk noktası 19 Ağustos 1991'de yaşandı. Ülkeyi yıkıma götüren Gorbaçov-Yeltsin ikilisine karşı sözde bir müdahale olur gibi oldu.

Gorbaçov'un yardımcısı Gennadi Yanayev'in başını çektiği Olağanüstü Durum Devlet Komitesi'nde kim yoktu ki! Adlarını anmaya değmeyen başbakan, İçişleri bakanı, savunma bakanı, KGB başkanı ve başkalarını içeren komiteden tek bir kararlı adam çıkmadı. Yayımladıkları bildiride özel mülkiyete belli alanlarda izin vereceklerini açıklayan bu komitenin amacı sadece ülkeyi yıkımdan ve dağılmadan kurtarmaktı. Ancak bu zavallılar güruhu yüklendikleri tarihsel görevin adamı olmadıklarını hemen belli ettiler. Gorbaçov'u hain ilan etmek yerine aptalca bir hastalık yalanı uydurdular. Yeltsin'i tutuklayıp hemen kurşuna dizmek yerine onun parlamento binasına gelmesine ve tankların üstüne çıkıp nutuk atmasına izin verdiler. Hiç kimseyi tutuklamadılar, hiçbir haber organını denetlemediler, neredeyse hiçbir şey yapmadılar. Basın toplantısında Yanayev'in elleri titriyordu. Polis, KGB, ordu hazırda beklediği halde bu sarhoş ve kararsız güruhtan hiçbir talimat ve emir gelmedi. Komiteyi desteklemesi için halka da çağrı yapmadılar. Bunu gören ayyaş Yeltsin cesarete geldi. Kendisini destekleyen birkaç bin karşı devrimci ile ortaya çıktı. Bu küçük güruhu dağıtmak çok kolay iken gene hiçbir emir gelmedi. Sonunda kazanan Yeltsin oldu. Elindeki iktidarı ülkeyi kurtarmak için kullanmayan bu objektif hainler tutuklandılar. İçlerinden biri ve çevrelerinden birkaçı intihar ederek onurunu kurtardı ama artık çok geçti.

İşte bu süreçte Yeltsinci karşı-devrimci saflarda yer almış olanlardan birinden geçenlerde umulmadık bir itiraf geldi.

Rusya'nın tanınmış gazeteci-yazarlarından Marina Andreyevna Yudeniç'in (1959-) Jivoy Jurnal adlı bir sitede yazdığı blog'unun başlığı “Benim 19 Ağustos'um”. (Kendisi Beyaz Ordu generallerinden Yudeniç'in uzaktan akrabası olduğunu iddia ediyor ancak bu bilgi şüpheli). Yudeniç 1987-90 arası Moskova'da Komsomol ilçe sekreterliği yapmış. Komsomol'a ticaret yapma izni verilince bundan yararlanan ilk “girişimci”lerden olmuş. 1990-92 arasında gençlere yönelik yayın yapan radyo kanalı Yunost'ta programlar hazırlamış ve yöneticilik yapmış. 1992-94'te ise TV kanalı Ostankino'da yine haber programları hazırlamış ve yöneticilik yapmış. Ağustos 1991 sözde darbesi sırasında Yeltsin takımına yamanmış. 1994-96 arası Başkan Yeltsin'in enformasyon dairesi başkan yardımcılığını yürütmüş. Sorbonne'da psikoloji okumuş. 1998'den itibaren mistik dedektif tarzında 13 roman yazmış. Hodorkovskiy'i hedef alan siyasal dedektif romanı Neft [Petrol] 2007'de en çok satan kitap olmuş. Birçok kez evlenmiş ve boşanmış. Marina Yudeniç tam bir oportünist, her devirde kendini pazarlamayı başarmış.

İşte bu Marina Yudeniç 19 Ağustos 1991 gününün hayatındaki üç önemli günden biri olduğunu yazıyor. Bunlardan biri 19 Ağustos imiş. O gün var olmayan tanklara karşı caddeleri bloke etmek için nasıl çalıştığını anlatıyor. Bugün, diyor, bana 19 Ağustos'u nasıl değerlendirdiğim sorulduğunda bir kişilik bölünmesi yaşıyorum. Sonra da şimdi geriye baktığımda diyor, ister istemez soruyorum, niçin? Marina Yudeniç ardından şöyle diyor: “oy oy biz ne yaptık!”

Levada-Tsentr anket firmasının 17-22 Temmuz 2009 tarihlerinde ve önceki yıllarda Rusya'da 46 bölgede 128 yerleşim biriminde 1600 Rusyalı ile yaptığı anketin sonuçları şöyle: (istatistik hata payı % 3.4)

Soru: 19 Ağustos “darbesini” nasıl değerlendiriyorsunuz?

İktidar kavgası diyenler en çok memurlar (% 48), işletme sahipleri ( % 47), işsizler (% 46) ve erkekler (% 46), 40-50 yaş arasında olanlar (% 46) ve 100 binden fazla nüfusu olan şehirlerde yaşayanlar (% 46) arasında.

Trajik bir olay diyenler en çok subaylar ve askerler ile polisler (% 46), emekliler (% 41), 55 yaşın üzerinde olanlar (% 35) ve 100 ile 500 bin arası nüfusu olan şehirlerde oturanlar (% 45) arasında.

Demokratik devrim diyenler en çok uzmanlar (% 16), işletme sahipleri (% 14), 25 yaşın altındakiler (% 11), üniversite mezunları ( % 15) ve Moskovalılar (% 15) arasında.

[email protected]