Tüm eski Sovyet ülkelerinde olduğu gibi Rusya'da da yolsuzluk ve rüşvet istisna değil kural. “Obşçestvennoe mnenie” (Kamuoyu) vakfının bu konudaki anketine katılanların % 83'ü Rusya'da yolsuzluğun (“korruptsiya”) yüksek olduğunu belirtmiş. Üstelik yolsuzluğun artmakta olduğunu düşünenlerin oranı geçen yıl yüzde 39 iken bu yıl yüzde 46'ya yükselmiş. Ankete katılanların yüzde 84'ü rüşvetçilerin mal varlığına el koyulmasını istemiş.
Rusya'da üst düzey kamu memurlarının kendi üzerinde pek fazla bir mal varlığı görünmezken karılarının her nasılsa pek yetenekli ve pek zengin iş kadınları oldukları bilinen bir şey. Oysa Başkan Dmitriy Medvedev'in, Putin tarafından seçilip halk tarafından “atandıktan” sonra yaptığı ilk iş yolsuzlukla mücadele edeceğini açıklamak olmuştu. 19 Mayıs 2008'de doğrudan kendine bağlı bir “yolsuzlukla mücadele kurulu” kurmuş başına da Sergey Narışkin'i atamıştı. Kuşkusuz Medvedev gerçekten samimi olsaydı bile iki yılda yolsuzluğu bitirmesini beklemek gerçekçi olmazdı. Ancak en azından bir miktar ilerleme veya en azından bir beklenti sağlayabilirdi. Peki şimdi ne görüyoruz? Yolsuzlukta hiçbir azalma yok ve kamuoyu araştırmaları da halkın böyle düşündüğünü gösteriyor.
Medvedev'in kararnamesi gereği bundan sonra bütün kamu görevlileri kendilerinin ve eşlerinin yıllık gelirlerini beyan edecekler. İlk açıklayan da bir zamanlar Yeltsin'in özelleştirmeci prenslerinden biri, Putin döneminde Rusya elektrik ağının yöneticisi, şimdi ise bir devlet şirketi olan Rosnano'nun genel müdürü olan Anatoliy Çubays oldu. Rosnano adından anlaşılacağı üzere nanoteknoloji alanında faaliyet gösteren bir KİT. Bizim özelleştirmeci özelleştirecek bir şey kalmayınca kendisini yine bir KİT'te arpalığa çektirmiş bulunuyor. Çubays Rusya'da Gorbaçov'dan sonra en çok nefret edilen kişi sayılıyor. Hakkında çok sayıda iğneleyici fıkra üretilmiş. İşte bu Çubays'ın beyan ettiğine göre 2009 yılındaki toplam geliri 202 milyon ruble (kabaca 6,7 milyon dolar) olmuş. Bu miktarın 13 milyon rublesi yıllık maaşı. Esas büyük kısmı ise borsa, faiz ve temettü gelirleri. Demek ki neymiş, kriz mriz bahane, işini bilen için gelirler şahane. (Üstelik sadece resmi gelirlerden söz ediyoruz). Çubays'ın aylık maaşı kabaca bir milyon ruble (yani kabaca 33 bin dolar) ediyor. Rusya'da ortalama bakan maaşı ise 130 bin ruble (4 bin dolardan biraz fazla). Çubays'ın maaşı başbakan ve devlet başkanının maaşından da kat kat fazla. Ancak Çubays 2009 yılı içinde maaşı kadar da hayırseverlik yapmış görünüyor. Zaten maaşa ihtiyacı yok.
Rusya'da birçok insan tıpkı öteki kamu görevlilerinde olduğu gibi Çubays örneğinde de beyan edilen gelirlerin buz dağının sadece görünen yüzü olduğunu düşünüyor. Nitekim şimdilerde Putin de kendisi için yaptırdığı saraylarıyla gündemde.