Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel Bermúdez 2019 yılı sonunda gerçekleştirilen Küba Parlamentosu Ekonomik Sorunlar Komisyonu toplantısında “neoliberal reçetelerin aksine, Küba’da ne ürünlerin fiyatlarında artışa gidiliyor ne de okul ve hastanelerin kapatılması şeklinde bütçe kısıtlamaları yapılıyor” demişti.
Aynı toplantıda Ekonomi Bakanı Alejandro Gil, ülkesindeki durumu özetlerken, benzer şekilde, “neoliberal önlemlere gidilmiyor; ne okul ne de hastane kapatılıyor. Tüketimi düşürmek için yakıt fiyatları ya da elektrik fiyatları artırılmıyor” yorumunda bulunmuştu.
2019’da Latin Amerika’nın neredeyse tamamına yayılan kitle eylemlerinin önemli tetikleyicilerinden birisi hayat pahalılığı oldu. Ülkemizde de son günlerde faturalardaki artışlar gündemde.
Tüm dünyada ekonomik kriz konuşulurken, işler Küba’da güllük gülistanlık değil elbette. Gerçekte Küba için 2019, zorlukların arttığı bir yıl oldu. Zira uluslararası piyasaların belirsizliğine ek olarak, Trump yönetimi Küba karşıtı abluka politikasını sıkılaştıracağını ilan etti ve bu doğrultuda bazı önemli yaptırımlara imza attı.
KÜBA NEOLİBERAL REÇETELERİ REDDETTİ
Díaz-Canel ve Gil’in Ekonomik Sorunlar Komisyonu toplantısında beyan ettikleri haliyle Küba’nın neoliberalizm reçetelerini reddetmesi, ülke ekonomisini felç etmek üzere abluka tehdidini artıran Trump yönetimi karşısında, Küba’nın direnmeye devam etmesi anlamına geliyor.
Yakıt ve enerji üretiminde kullanılan yanıcı maddeler, Küba’da ABD yaptırımlarının etkisini doğrudan gösterdiği bir alan. ABD yönetimi, temmuz ayında Küba’nın tüm yakıt ve yanıcı madde ithalat ve ihracatından sorumlu devlet şirketi Cubametales’i, Venezuela’ya yönelik yaptırımları deldiği gerekçesiyle ABD Hazine Bakanlığı yaptırım listesine almıştı. Cubametales’e aracılık ettiği gerekçesiyle bir başka Küba merkezli şirket Corporación Panamericana kasım ayında aynı listeye alındı.
YAPTIRIMLAR NEDENİYLE ENERJİ SIKINITISI YAŞANIYOR
Temmuz ayında Cubametales’in yanı sıra Venezuela-Küba arası rotayı yapan gemilerin işletmecisi olan şirketlere de yaptırımlar uygulandı. Bilindiği gibi Küba enerji alanında SSCB’nin çözülüşü sonrası büyük güçlükler yaşamıştı. Chavez’in iktidara gelişi sonrası Venezuela ile 2000 yılında yapılan bir ikili anlaşma, Küba’nın enerji ihtiyacına çözüm getirmişti. Anlaşma çerçevesinde Küba Venezuela’dan aldığı ham petrol karşılığında bu ülkeye doktorlarını, spor antrenörlerini ve danışmanlarını gönderebiliyordu. Yani aldığı petrolün karşılığını hizmet ihracıyla ödeyebiliyordu. Tekelleşmiş finans alanında devam eden ağır abluka karşısında, Venezuela-Küba arasında işleyen petrol tankerleri, Küba’nın elindeki kısıtlı dövizi harcamadan enerji ihtiyacını karşılamasını sağlıyor. Ancak şu anda yaptırımlar nedeniyle bu hatta ancak Venezuela petrol şirketi PDVSA’ya ait tankerler işleyebiliyor. Bu gemileri uluslararası şirketlere sigortalatmak da yaptırımlar nedeniyle mümkün değil.
PLANLANANIN YÜZDE 50'Sİ TEDARİK EDİLDİ ANCAK KESİNTİYE GİDİLMEDİ
Neticede, Küba Devlet Başkanı’nın Ekonomik Sorunlar Komisyonu toplantısında ifade ettiği haliyle, yanıcı maddeler alanındaki kısıtlamalar nedeniyle Eylül ve Ekim aylarında planlananın ancak yüzde 50’si kadar tedarik sağlanabildi. Yine de elektrik fiyatlarına zam yapılmadığı gibi, kesintilere de gidilmedi.
Aynı toplantıda hane halklarının elektrik tüketimine yansıtılmayan güçlüklerin aşılabilmesi için çok sayıda önlemden söz edildi; işletme düzeyinde potansiyellerin harekete geçirilmesi için gereken kadro yaratıcılığına değinildi; ithal ikamesine özellikle vurgu yapılırken, ihracatın çeşitlendirilmesi ve artırılması gereğinin altı çizildi.
Kaynaklar:
https://es.reuters.com/article/idESKBN1WA0EK
