Afrin harekatında 32. güne girilirken, geçtiğimiz günlerde YPG ile Suriye yönetimi arasında olası anlaşma için müzakereler yapılmakta olduğu konuşulmaya başlandı.
Anlaşmanın içeriğine ve kapsamına dair çeşitli iddialar bulunurken, dün Suriye devlet televizyonu tarafından yapılan haberde Suriye yanlısı milislerin Afrin'e gireceği söylendi. Ancak bunun arkasından YPG'den ve Suriye'den kayda değer bir açıklama gelmedi.
Afrin'de neler olduğunu ve son durumu sizler için derledik...
AFRİN'DE SON DURUM
Havadan başlayan Afrin harekatı, sonrasında karadan TSK ve AKP destekli ÖSO güçlerinin ilerleyişiyle sürmüştü.
Karadan ilerleme başlangıçta beklenenden yavaş olmuş, buna sebep olarak sisli hava, az kayıp verilmek istenmesi, "sivil ölümlerinin düşük tutulması" gösterilmişti.
Afrin harekatına başından beri müdahil olan Diyanet'in açıklamasındaysa "Askerimiz savaşı İslam ahlakına göre yapıyor, onun için yavaş ilerliyor Afrin'de" denilmişti.
Harekatın yavaşlığına bir diğer sebep olarak da, ABD ve Rusya'yla sürmekte olan pazarlıklar gösterildi.
Geçtiğimiz günlerde ÖSO güçleri ve TSK'nin ilerleyişinin hızlandığı görülüyor.
Bunda YPG güçlerinin merkeze çekilmeye başlamalarının etkili olduğu söyleniyor.
Harekatın ilk 1 ayında Afrin'in yaklaşık yüzde 9'u TSK/ÖSO kontrolüne geçerken, sonrasında kaydedilen ilerlemelerle birlikte Afrin'de son durum şöyle:
(Mavi: Türkiye destekli güçler, Sarı: YPG, Kırmızı: Suriye ordusu, Yeşil: Diğer cihatçı güçler)
SURİYE YÖNETİMİ İLE YPG ANLAŞTI MI?
Suriye-YPG arasındaki müzakereler aslında harekatın başlangıcından, hatta çok öncesinden beri konuşuluyor.
Afrin harekatı öncesinde Suriye askeri istihbaratının YPG'yi harekat konusunda uyararak çözüm önerileri sunduğu ve Rusya'nın da kabul ettiği bu önerilerle harekatı engellemeye çalıştığı, ancak YPG'nin buna yanaşmadığı biliniyor.
Harekatın başlangıcından sonra YPG tarafından yapılan açıklamadaysa YPG, Rusya'yı harekattan sorumlu tutmuş ve Rusya'nın "Türkiye'nin suç ortağı" olduğunu öne sürmüştü.
Afrin'e operasyonların başlamasıyla birlikte YPG tarafından yapılan açıklamalardaysa Suriye güçlerine çağrıda bulunularak bölgeye gelmeleri istendi. Ancak bunun bir "anlaşma" kapsamında yapılacağı söylenmedi.
Geçtiğimiz günlerde anlaşmaya varıldığına dair haberler çıksa da, konuyla ilgili hâlâ resmi bir açıklama yapılmış değil, buna karşın müzakerenin içeriğine dair kimi bilgiler bulunuyor.
YPG VE SURİYE NEYİ GÖRÜŞÜYOR?
Suriye yönetiminin müzakerelerdeki taleplerinin Afrin'in sivil yönetiminin tüm idari binaları; polis gücü, belediyeler, hastaneler ve okullar da dahil olmak üzere hükümet kontrolüne devredilmesi, bölgedeki askeri tesislerin Suriye ordusuna devri, tüm ağır silahların YPG tarafından Suriye güçlerine teslim edilmesi, sivillerin hafif silah taşımasının yasaklanması ve Afrin'de zorunlu askerlik yapması gereken kişilerin askere alınması olduğu konuşuluyor.
YPG'nin bu taleplerin bir kısmını kabul ettiği, ancak özellikle hafif silah taşınması ve askerlik konusunda itirazları olduğu öne sürülüyor.
Anlaşmaya dair çelişkili açıklamalar gelmeye devam ederken, YPG'ye yakınlığıyla bilinen Syrian Civil War Map'e konuşan bir YPG yetkilisi anlaşmaya varılamamasının sebebinin Rusya olduğunu öne sürdü.
Adı verilmeyen YPG yetkilisi, Rusya'nın "YPG'den silah bırakmasını istediğini, hükümetinse YPG'yle birlikte savaşmaktan yana olduğunu" iddia etti. Rusya'nın taleplerinin ne olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte, anlaşmanın seyri için Rusya ve Türkiye'nin onayının kilit önem taşıdığı söylenebilir.
ANLAŞMA NE GETİRİR? HAREKAT NASIL SÜRECEK?
Anlaşmanın gerçekleşmesi ve Afrin'in kontrolünün Suriye yönetimine bırakılması durumunda, bölgedeki YPG yönetimi sonlanacağı için AKP'nin harekatı sürdürmesi güç görünüyor.
Suriye ordusunun TSK/ÖSO saldırılarını engellemek amacıyla anlaşmaya koşul olarak bölgeye Rus polis gücü yerleştirilmesini istediği de iddialar arasında.
Anlaşma durumunda harekat bölgede Suriye yönetiminin elini güçlendirmiş olacak. Ancak AKP ile ABD arasındaki pazarlıkta Menbiç'in kilit rol oynadığı görülüyor.
Görüşmelerde ABD'den Menbiç'in kontrolünün YPG'den alınmasının ve bölgenin ABD ile Türkiye'nin ortak kontrolüne geçmesinin istendiği biliniyor. Bu durumda YPG'nin Suriye'deki varlığı Fırat'ın doğusuyla sınırlandırılmış oluyor.
HAREKAT NEYİ AMAÇLIYORDU?
AKP harekatın başlangıcında harekat "NATO ve ABD'ye karşı"ymış izlenimi yaratmaya çalışsa da, Afrin'de ABD varlığının hiç olmadığı ve bölgenin "Rusya etkisinde" olduğu biliniyordu.
Zaten YPG açıklamalarında da ABD değil, Rusya hedef alındı.
Harekatın başlangıcında ABD'ye yönelik olarak "Bölgede Türkiye’den başka çalışılabilecek müttefik bulamayacaklarını öğrenecekler" diyen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da, harekatın "pazarlık" niteliğini gizlemedi.
Afrin harekatıyla birlikte varılan noktada, "gerilen" Türkiye-ABD ilişkilerinin başka bir düzeye taşınarak "onarılmaya" başlandığı ve bölgede yeni bir statüko oluşturulmak istendiği görülüyor.
