Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 'Türkiye Eğitim Meclisi 2011 Sektör Raporu' başlığında eğitim alanında özel sektörün durumunu inceleyen raporunu yayımladı. Raporda dershanelerin özel okula dönüşme ihtimali "mevcut özel okulların tam kapasite çalışmadığı düşünülürse rasyonel bir teklif değildir" şeklinde değerlendirildi.
Rapor, özel sektörün eğitim alanına girmesi için teşvik ve kolaylaştırıcı tedbirlerin alınması gerektiği konusunda öneriler sunuyor. Bu durum ise milyonlarca emekçi ve yoksul aile çocuğunun eğitim hakkından mahrum olması, eğitimin git gide satın alınan bir hizmete dönüşmesi anlamına geliyor.
Özel dershane sayısı 4 bin 55
Rapora göre özel okulların genel eğitim içindeki oranı, öğrenci sayısı bakımından %3 civarında. Meslekî eğitim alanında ise özel öğretim kurumları hemen hemen hiç yok. 2011 yılı verilerine göre Türkiye'de özel dershane sayısı 4 bin 55, özel okul sayısı ise 3 bin 6, özel öğrenci yurtları sayısı ise 3 bin 948 olarak belirtiliyor.
AKP iktidarında hem dershane hem öğrenci sayısı arttı
AKP iktidarı boyunca eğitimde özellikle dershanelerin payının katlanarak büyüdüğü, sürekli artış eğiliminde olduğu bilinen bir gerçekken bu durum raporun verilerine de yansıyor. 2000 yılında bin 730 olan özel dershane sayısı 2011'de yüzde 134 artışla 4 bin 55'e, 488 bin 284 olan eğitim alan kişi sayısı ise yüzde 153 artışla 1 milyon 234 bin 738'e yükseldi. 2008 yılında 394 olan etüt merkezlerinin sayısı ise 2011'de 530'a (yüzde 38 artış) ulaşırken, söz konusu dönemde öğrenci sayısı 13 bin 486'dan 16 bin 356'ya (yüzde 21 artış) yükseldi.
Dikkat çeken bir veri ise AKP iktidarının ilk yıllarında, 2003 yılında tüm özel eğitim kurumlarının sayısında düşüş yaşanırken dahi, sadece dershanecilikte bir düşüş yaşanmamış olması.
Özel dershanelerde 50.000 eğitimci
Raporda ayrıca 2011 yılı itibariyle özel okullarda halen 57.000’e yakın yönetici ve öğretmen, 55.000 civarında diğer personel olmak üzere yaklaşık 112.000 personel istihdam edilmiş ve okul öncesi dâhil 498.000 öğrencinin öğrenim gördüğü özel dershanelerde 50.000 eğitimcinin, 20.000 diğer personel olmak üzere 70.000 personelin istihdam edilmiş ve 1.234.000 öğrencinin öğrenim görmüş olduğu kaydediliyor.
TOBB raporunda eğitimin anayasal bir hak olmaktan çıkıp, satın alınan bir hizmet olarak sunulduğu, getirilen önerilerle ortaya konuyor. Raporda özel dershanelerin kapatılması yönündeki tartışmalara sıcak bakılmıyor ve şöyle deniliyor: "Bakanlığın stratejik planlarında dershanelerin aşamalı olarak özel okula dönüşmesinden bahsedilmektedir. Bu teklif mevcut özel okulların tam kapasite çalışmadığı düşünülürse rasyonel bir teklif değildir"
Raporda dershanelerin bir üst okula hazırlık anlamında 'hizmet' verebilmesi gerekçe gösterilerek Avrupa Birliğine uyum politikaları çerçevesinde eğitimde 'Hayat boyu öğrenme' kapsamında dershanelerin yeniden yapılanması etrafında değerlendirmeler yapılıyor. Çünkü bu durum, özel okulların eğitimdeki payı düşünüldüğünde, yatırım yapmak isteyen şirketlere göre daha karlı geliyor.
Dershanelerde verilen eğitim ezberciliği öne çıkarmıyormuş..
Raporda ilgi çekici bir diğer nokta da, eğitim sisteminin 'ezberci' nitelikte olduğu, sınavlar üzerine kurulduğu herkes tarafından kabul edilen bir gerçekken dershanelerde verilen eğitimin, 'ezberciliği öne çıkaran analiz ve sentez yeteneğini öldüren' şeklindeki hakim algının yanlış olduğunu öne sürmesi ve bu değerlendirmeyi hangi bilimsel verilere dayandırdığını açıklamaması.
Dershanelerin kaldırılmasına ilişkin şüpheler korunmakla birlikte, eğitimin daha da paralı hale gelmesi başta AKP hükümetinin eğitim alanındaki politikalarına bakıldığında tek gerçeklik olarak yerini koruyor.
Özel dershanelerin toplam yatırım maliyeti 1 milyar 13 milyon 750 bin
Özel okulların eğitimdeki payına, özel dershanelerin karlılık oranlarına bakıldığında ise TOBB'un dershanelerin tamamen kapatılması özel okula dönüşmesi ihtimallerine neden sıcak bakmadığı anlaşılıyor. Özel dershanelerin toplamda yatırım maliyeti 1 milyar 13 milyon 750 bin olurken, bir özel kurumun ortalama yatırım maliyeti ise 250.000 oluyor. Bu konuda TOBB'un önerisi dershanelerin kaldırılması yerine dershanelerde verilen eğitimleri akredite edecek sistemlerin kurulması oluyor. Dershanelerde verilen eğitimin akreditasyonu ise eğitimin piyasanın talep ettiği şartlara, standartlara, getirilmesi işlemi olarak tasarlanması anlamına geliyor.
Mali konularda tolerans
Anayasal bir hak olan herkesin eşit ve ücretsiz bir şekilde eğitimden yararlanma hakkı, TOBB'un raporunda görüldüğü üzere bir 'hizmet' olarak daha iyi sunulması için, devletten 'sektörde' yatırım yapan patronlara gerektiğinde ücretsiz arsa, bina verilmesi, bina tadilatı ve tefrişinin yapılması, vergi, harç, muafiyetler gibi mali konularda tolerans gösterilmesi konusunda beklenti içinde olduğunu ekliyor.
(soL- Haber Merkezi)