Neslihan Koçaslan - soL
Türkiye’nin yetiştirdiği en önemli müzik eleştirmenleri ve eğiticilerinden biri olan Ahmet Say’ın “İpek Halıya Ters Binen Kedi” öyküsünün, usta tiyatro yönetmeni Yücel Erten tarafından tiyatroya uyarlanması olan “7000 Yıllık Uçan Halıya Ters Binen Hırcar”, dünyaca ünlü besteci ve piyanist Fazıl Say’ın müzikleriyle sahnede hayat buldu. Baba ile oğlu aynı sahnede buluşturan oyun, Tiyatro Kumpanyası tarafından sahneye konuyor.

“7000 Yıllık Uçan Halıya Ters Binen Hırcar”, dini kendisine araç ederek ticareti hırsızlık ile bağdaştıran kurnaz ve dolandırıcı bir tüccarın öyküsü. Zamansız ve kurgusuz bir hikaye üzerinden hareket edilmesine rağmen Türkiye gündemine de göndermelerde bulunan oyun, Tiyatro Kumpanyası’nın kurucusu Kemal Kocatürk tarafından, “Ticaretin 7 bin yıllık serüvenine kahkahalarla eşlik edeceğimiz ibretlik bir masal” olarak tanımlanıyor. Ahmet Say’ın 1982 yılında yazdığı oyun, Türkiye’nin yolsuzluk gündemine denk düşüyor. Oyun, bir dolandırıcının kendi savunmasından yola çıkarak, “Hırsız mı, tüccar mı?” sorusunu yöneltiyor bu soruyla da iki kavramın aynı anlama gelip gelmediğini düşündürüyor.

Tiyatro Kumpanyası’nın dün düzenlediği basın toplantısına oyunun yazarı Ahmet Say, oyunu tiyatroya uyarlayan yönetmen Yücel Erten, oyunun müziklerini besteleyen Fazıl Say, Tiyatro Kumpanyası’nın kurucusu ve oyunda rol alan Kemal Kocatürk ve oyunun tonmaister’i Çiğdem Erken katıldı.

Baba-oğul ilk defa aynı oyunda
Ahmet Say, “Ben bu kitabı yıllar önce diyalektik yöntem ile yazdım. Tezin anlatılmasını, antiteze okuyucunun katılmasını ve bunun sonucunda bir sentez oluşmasını istiyordum. Bu oyun da oynansa oynansa yurtdışında oynanır, burada asla oynanmaz diyordum. O zamanlar 12 Eylül karanlığı vardı. Şimdi daha da karanlık, o günleri arar olduk. Oyunlaştıran usta yönetmen Yücel Erten’dir. Oyunu daha izlemedim ancak tez ve antiteze bağlı kaldığına eminim. Kavrayışı olan insanlara, sosyalist ideolojiye uzak değil bu insanlar. Emin ellere gitti. Epik olarak yazdım oyunu. Halk hırsız kedi için bölünüyor. Yaptığı işi ‘tüccarlık’ diye nitelendirenlerle ‘hırsızlık’ diyenler birbirine giriyor. Sonunda iş o kadar büyüyor ki Başbakan olaya el koyuyor. Ancak yasalara aykırı bir iş olmadığı için çözüm çıkmıyor. En sonunda kedinin eline pasaportu verilerek yurtdışına gönderiliyor” diyerek, oyunun yazılış sürecini ve hikayeyi anlattı.

Fazıl Say, “Babam oyunu ben 7 yaşındayken yazmıştı. O zaman tabii anlamamıştım. Yıllar sonra 2009 yılında Yücel Erten tarafından tiyatroya uyarlanmıştı, müziklerini de o yıl heyecanla ben bestelemiştim ancak bu tiyatro eseri bir türlü sahnelenmemişti. Şimdi, Yücel Erten hocamız eseri sahneye koyuyor. Son 15 gündür yaşanan yolsuzluk ve hırsızlık olaylarını düşününce oyun da tam zamanında denk geldi. Heyecanlıyız” dedi.

Yücel Erten, oyun tiyatroya uyarlanırken nelere dikkat ettiğini ve neler yaşadıklarını anlatarak Devlet Tiyatroları listesinden oyunun çıkarılmasına şaşırmadıklarını ancak yine de bu oyunu oynamak istediklerini vurguladı.

Çiğdem Erken, Fazıl Say’ın bestelerini çalmanın kendisini çok mutlu ettiğini ve oyunu heyecanla beklediklerini söyledi. Kemal Kocatürk ise esprili bir dille yolsuzluk operasyonunu oyununun tutması için kendisini çıkardığını ve suçunu itiraf ettiğini söyledi. 10 Ocak’ta yapılacak ilk gösterim için heyecanlı olduğunu söyleyen Kocatürk, herkesi oyunu izlemeye çağırdı. Oyunun tanıtımının ardından, basın gösterimi için oyundan iki sahne oynandı.

Devlet Tiyatroları repertuvarından kaldırılmıştı
Oyun, Devlet Tiyatroları’nda süren provaların ardından repertuvardan kaldırılmasıyla gündeme gelmişti. 2009 yılında usta yönetmen Yücel Erten tarafından tiyatroya uyarlanan ve Fazıl Say’ın müziklerini yaptığı oyun, Ankara Devlet Tiyatroları’nda provalarını sürdürmüştü. Ancak prömiyer tarihi bile açıklanan oyun, DT yönetimi tarafından repertuvardan kaldırılmıştı. Yönetmen, oyunun programdan kaldırılmasından bir süre sonra, metni Tiyatro Kumpanyası’na götürdü ve Kemal Kocatürk’ün de aralarında olduğu yeni bir kadro provalara yeniden başladı. İki ayı aşan bir süre sonrasında oyun, yeni ekip tarafından seyircilerle buluşmaya hazır hale getirildi.

‘7000 Yıllık Uçan Halıya Ters Binen Hırcar’ gösterimleri

10 Ocak Cuma 20.30 Şişli - Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu (İlk Gösterim)
11 Ocak Cumartesi 20.30 Şişli - Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu
13 Ocak Pazartesi 20.30 Kozyatağı - Kozzy G. Öcan/ G. Ülkü Sahnesi
17 Ocak Cuma 20.30 Ortaköy - Afife Jale Sahnesi
21 Ocak Salı 20.30 Ataköy - Yunus Emre K. M. Turhan Tuzcu Sahnesi