Sağlık alanında düzenlemeler içeren "Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" dün TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda kabul edildi.
Düzenlemenin komisyondan geçtiği haberini kamuoyu Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'dan öğrendi. Bakan Koca, dün akşam sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Sağlıkla ilgili konularda yeni düzenlemeler öngören Kanun Teklifi, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda görüşülerek kabul edildi. Başta Komisyon Başkanı olmak üzere, görüş ve önerileri ile kanun teklifine katkılarda bulunan tüm komisyon üyelerine teşekkür ederim" dedi.
Muhalefet partilerindense düzenlemelerin içeriğine ve nasıl etkileri olabileceğine ilişkin henüz kapsamlı bir açıklama gelmiş değil.
Öte yandan AKP'li milletvekillerinin imzasını taşıyan teklifle, sağlık alanındaki farklı kanunlarda değişiklik yapılması öngörülüyor. Bunlar arasında özellikle sağlık emekçilerini ve toplum sağlığını etkileyen pek çok madde bulunuyor.
Bazı ifadelerin ucu açık bırakılan düzenlemenin içeriğiyle ilgili neler biliyoruz?
Teklife göre, ilaç üretimi ve ilacı piyasaya arz eden tüzel kişilerin taşıması gereken nitelik ve koşullar Sağlık Bakanlığı'nca belirlenecek, bu doğrultuda Bakanlık düzenleme yapma yetkisine sahip olacak. Beşeri tıbbi ürünlerin ruhsatlandırmasının takibi Sağlık Bakanlığı'nca yapılacak.
Sağlık Bakanlığı'na Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle, kanun kapsamında istihdam edilen personele ek ödemenin usul ve esaslarının Sağlık Bakanlığı'nca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenmesine ilişkin de düzenleme yapıldı.
Teklifle, üniversiteler, Sağlık Bakanlığı'na bağlı eğitim ve araştırma hastaneleriyle kullanım protokolleri yaparak sağlık uygulama ve araştırma faaliyetlerini yürütecek. Üniversite öğretim elemanı kadrolarından birlikte kullanılan eğitim ve araştırma hastanelerine tahsis edilecek akademik kadroların dağılımı ve nitelikleri Sağlık Bakanlığı'nca belirlenecek. Bu kadrolara öğretim üyelerinin atamaları üniversite tarafından Sağlık Bakanlığı'nın uygun görüşü alınarak yapılacak. Norm kadro sayısı, Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilecek.
Düzenleme ile herhangi bir tedavi yöntemi veya ruhsat veya izin alınmış olsa dahi beşeri tıbbi ürünler ile tıbbi cihazların bilimsel araştırma amacıyla insanlar üzerinde kullanılabilmesi için Sağlık Bakanlığı'ndan izin alınacak.
Ayrıca sözleşmeli personele uygulanacak disiplin cezaları yeniden düzenleniyor. Teklifle, hastanelerde oluşturulacak koordinasyon kurulu, disiplin cezası gerektiren fiilleri tespit etmek ve bildirmekle yetkili olacak.
'Bu bir yamalı bohça'
Düzenlemenin detaylarını sorduğumuz Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Dr. Şebnem Korur Fincancı da toplum sağlığı ve hekimlerin çalışma koşullarıyla ilgili sıkıntılara dikkat çekiyor. "Diğer düzenlemelerde yapıldığı gibi bu bir yamalı bohça artık yama tutmaz hale gelmiş durumda" diyen Şebnem Korur Fincancı, temel sorunun emek örgütleri katılmadan bu çalışmaların yürütmesi olduğunun altını çiziyor. Düzenlemelerdeki görüşlerin iktidarın kendi görüş ve sağlık politikalarıyla sınırlı olduğunu belirten Şebnem Korur Fincancı, "Bu politikaların ne anlama geldiğini ne uzun zamandır deneyimliyoruz" diyor.
Yeni kurulan üniversitelerde sermayenin onaylamadığı projelerin de risk altında olduğunu ifade eden Şebnem Korur Fincancı düzenlemenin detaylarıyla ilgili şunları anlatıyor:
"Ruhsatlandırmayla ilgili örneğin çok ciddi sıkıntılar var. Kullanılacak ürünlerle ilgili tahlilleri ortadan kaldırıp sonra yaparız diyorlar. Sağlık sorununa yol açan bir durumda geriye dönük onarım mümkün mü? Etik kurulları özerk yapılar olmaktan çıkaran düzenlemeler var. Sağlık otoritesine bağlı üniversite mümkün mü? Bilimsel üretimde bağımsızlık temel koşul olmalı."
'İkinci bir ceza mekanizması uygulanacak'
"Hekimlere dönük sorunlar da var. İddia edilen suçla ilgili verilecek cezalar yasalarla bellidir. İkinci bir ceza mekanizması olacak, o da parayla terbiye etme" diyen Şebnem Korur Fincancı, halihazırda temel ücretlerin düşüklüğünü hatırlatarak ek ödemeler üzerinden döner sermaye kesintileriyle sağlık çalışanlarının yeniden cezalandırılacağına işaret etti.
Askeri hastanelerin kapatılmasının, askeri tıp eğitiminin ortadan kaldırılmasının çok ciddi bir sorun olduğunu söyleyen Şebnem Korur Fincancı en baştan beri TTB olarak bu duruma karşı çıktıklarını ifade ederek burada görevli personelin ayrı bir eğitime ihtiyaç duyduğunun altını çizdi. "Buralardaki geçici görevlendirmeleri yasal hale getirmeye çalışıyorlar" diyen Korur Fincancı, deneyimsiz, özel eğitim almamış çalışanlarca verilecek hizmetin yaratacağı sorunlara da dikkat çekti.
Toplum sağlığını hiçe sayan, etik ilkeleri görmezden gelen maddelerle hekimleri cezalandırıp bilimsel özerkliği ortadan kaldıran yamaların düzenlemede yer aldığını belirten Şebnem Korur Fincancı, "Her yerinden kevgire dönmüş yasalar var önümüzde" dedi.
