Bir kurmaca öykü denemez burada anlatılana. Bu mutlaka yaşanmıştır, ufak farklıklar olsa da... Çünkü, tekrar buluşmalarına savaşın engel olduğu milyonlarca sevgili olmuşsa bile, savaştan sonra tekrar buluşabilenler de o kadar çoktur. Ve hepsinin de çok güzel kavuşma öyküleri vardır.
Şair, yazar Viktor Gusev'in anlatacağı bir öykü vardı. Ama bu, henüz sonu yaşanmamış bir öyküydü... Zafere inanmış, onu bekleyen, onun nasıl olacağını hayal eden Viktor Gusev'in öyküsü sinema yönetmeni İvan Pyryev'in de hayali olmuştu. Oysa o sıralarda savaş sonlara yaklaşmış olsa bile, zafer belirsizdi, en azından ne zaman geleceği belli değildi. İnsanlar, hâlâ yaşamlarını yitiriyor, ölüyorlardı.
Varya Pankova Moskova'da öğretmendir. Öğrenci çocuklarla beraber yiyecek ve ihtiyaç malzemelerinden oluşan bir koli yapmışlardır. Kolinin içinde küçük bir şişe konyak da vardır. Paket cepheye gönderilecektir ama alıcısı kim olacak, bu belli değildir. Sonuçta o koli cephede savaşan topçu Üsteğmen Vasili Kudryaşov ile Teğmen Pavel Demidov'a ulaşır.
Bir süre sonra, bir görevle kısa süreliğine Moskova'ya uğrayan subaylar, o arada öğretmen Varya'yı bulurlar. Aslında okul çoktan boşaltılmış, çocuklar cephe gerisine götürülmüştür. Ancak öğretmen okuldan ayrılmamıştır. Üsteğmen Vasya ile öğretmen Varya arasında güçlü sevgi bağı oluşur bir anda. Ama vakit o kadar kısıtlıdır ki, sevgililer savaştan sonra, barışın ilk günü akşam saat altıda, Kremlin yakınlarındaki Kamenniy köprüsünde buluşmak için sözleşirler. O zamana kadar bekleyeceklerdir: Savaştan sonra akşam saat altıda....
Belki, şair Dolmatovski'nin 1940'ta Finlandiya ile olan Kış Savaşı hakkında yazdığı lirik o şiirin dizeleri vardır akıllarında:
Başta savaşı tam anlamadık,
Ve ayrılmadan önce biraz hüzünlü,
Söz verdik birbirimizle buluşmaya,
Savaştan sonra akşam saat altıda...
Yıl 1944'tür, öğretmen Varya da şimdi askere alınmış, uçaksavarcı olmuştur. Hayalinde hep savaştan sonra Vasya ile buluşacağı karşılaşma ânı vardır, bunu hayalinde hep canlı tutmaktadır. Oysa Vasya ondan uzakta, bir çarpışmada bacağının birini yitirmiştir ve artık o buluşmaya kesinlikle gitmemeye karar vermiştir. Varya'nın yaşamına sorun olmamak için... Bir süre sonra uçaksavarcı Varya savaşta ölür, sevgilisiyle buluşma hayali gerçekleşmeden içinde kalmıştır.
Henüz yaşanmakta olan zamanı filme almak zordur, geleceği bilmek gibi bir şeydir bu. Moskova'da yaşanacak bir öyküyü filme almaksa, hele Moskova'dan çok uzaklarda bulunuluyorsa daha da zordur. Evet, 1944'ten sonra yaşanacak bir öykü 1944'te filme alınacaktır ama bir de Mosfilm kuruluşu o sırada Moskova'dan taşınmış, içlerde başka bir kente gelmiştir. Oradaki kısıtlı şartlar ve soğuk hava çalışmayı çok zorlaştırmaktadır. Ancak ne olursa olsun bu film bitirilecek, milyonlarca insana, cephedeki askerlere ulaştırılacaktır.
Yönetmen İvan Pyryev senaryoda bir değişiklik yapar: Filmde ne Varya ölecektir ne de Vasya buluşmaktan kaçınacaktır. Karamsarlığa yer yoktur o günlerde. Buluşma, savaşın bittiği gün gerçekleşecektir. Film setinde, dekor hazırlamadaki tüm olanaksızlıklara rağmen gerçekçi bir sahne hazırlanmıştır: İki sevgili Kamenniy köprüsünde akşam saat altıda buluşurlar. Arka planda ise Sovyetler Birliği'nin meşhur havai fişekli kutlamaları yapılmaktadır.
Oysa gerçek hayatta henüz 1944 yılıdır, savaş devam etmektedir, zafere daha vardır. Film aynı yıl Kasım ayında gösterime girmiş, halktan büyük bir beğeni toplamıştır. Büyük Anayurt Savaşı'nın simge eserlerinden, unutulmayacak anılarından biri olmuştur. Yönetmen İvan Pyryev, senarist yazar Viktor Gusev, filmin müziğini besteleyen besteci Tihon Hrennikov ve üç baş rol aktörü 1946 yılı Stalin Ödülü'nü kazanırlar.
Aslında Viktor Gusev bu filmi, onun başarısını ve çok önemli işlevini görememiş, daha 1944 yılı başlarında yaşamını yitirmişti. Ünü tüm dünyayı tutmuş olan Polyuşka Polye şarkısının söz yazarı Viktor Gusev, yaşamını noktaladığında Tüm Sovyetler Radyo Komitesi Edebiyat Bölümü'nün başkanlığı görevini sürdürüyordu.
Yönetmen İvan Pyryev savaşa yabancı bir insan değildi. Birinci Dünya Savaşına katılmış, nişanlar almıştı. Ardından iç savaşta Kızıl Ordu'da yerini almıştı. 1941 yılında Büyük Anayurt Savaşı'na katılmak için gönüllü olmuş ancak isteği kabul edilmemişti. Stalin, yönetmenin o sıralarda çekmekte olduğu Domuz Ve Çoban filminin mutlaka bitirilmesini istiyordu. Filmin tüm kadrosu da askere alınmamıştı. Yönetmen İvan Pyryev, Sovyetler Birliği'ne böyle katkılarda bulunmuş bir sanatçıydı. Yaşamı boyunca on bir kez Stalin Ödülü kazandı.
Her yıl 9 Mayıs günü geldiğinde, yaşamını kaybetmiş milyonlarca masum insanı anarız. 9 Mayıs insanlığın zaferidir. Dünyanın görmüş olduğu en büyük barbarlık olan faşizm o gün, Sovyetler Birliği önderliğinde büyük bir camia tarafından yenilmişti. Genç Sovyetler Birliği bu kavgasında otuz milyon insanını kaybetti. Bugün, faşist barbarlığın tekrar hayat bulması olasılığını tamamen ortadan kaldıracak kalıcı bir düzeni henüz kuramadık. Ama bunun için, içinde insani duygular taşıyan tüm insanlarla birlikte, mücadele ediyoruz.
