soL (HABER MERKEZİ) Elektrik Piyasası Kanunu'nda değişiklik yapılmasını düzenleyen yasa dün itibari ile Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. En genel şekli ile elektrik piyasasında özelleştirme sürecini hızlandıracak olan kanunda, EÜAŞ'a (Elektrik Üretim A.Ş.) bağlı ortaklık, işletme ve varlıkların özelleştirilmesinden elde edilen net gelirler, enerji alanındaki alt yapı yatırımları ve DSİ'nin üretim yatırımlarına aktarılması öngörülüyor.
Dağıtım şirketleri, üretim ve perakende satış faaliyetlerini, 1 Ocak 2013'ten itibaren ayrı tüzel kişilikler altında yürütmesi de onaylanan yasada, elektrikte özelleştirmede bir adım daha atılmış oldu.
Yüzde 20 sınırı
Yasa uyarınca, herhangi bir gerçek kişi ya da özel sektör kuruluşunun kontrol ettiği üretim şirketleri aracılığıyla sahip olacağı toplam elektrik enerjisi kurulu gücü, bir önceki yıla ait yayınlanmış Türkiye toplam elektrik enerjisi kurulu gücünün yüzde 20'sini geçemeyecek. Bir otoprodüktör ya da otoprodüktör grubu, bir takvim yılı içinde lisanslarına kaydedilen yıllık ortalama elektrik enerjisi üretim miktarının, yüzde 20'sini piyasada satabilecek.
TEİAŞ yetkileri tanımlanıyor
Kanuna göre, EPDK onayına tabi olan iletim, bağlantı ve sistem kullanım tarifeleri ile şebeke yönetmeliğini TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi) hazırlayacak. TEİAŞ revize edebilecek, denetleyecek ve yük dağıtımı ile frekans kontrolünü gerçekleştirecek.
TEİAŞ, uluslar arası enterkoneksiyon hatlarının ulusal sınırlar dışında kalan kısmının tesisi ve işletilmesini yapabilecek, bunun için de uluslar arası şirket kurabilecek, kurulmuş şirketlere ortak olabilecek ve bölgesel piyasaların işletilmesine ilişkin organizasyonlara katılabilecek.
Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, mevcut sözleşmeler kapsamında imzalanmış olan enerji alış ve satış anlaşmalarını TEAŞ'tan ve TEDAŞ'tan devralacak. Mevcut imtiyaz ve uygulama sözleşmeleri kapsamında enerji alım ve satış anlaşmaları imzalayabilecek.
Yenilenebilir enerjiye destek
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı, kurulu gücü en çok 500 kilovatlık üretim tesisi ile mikro kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler, lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf olacak. Bu tüzel kişilerin ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisinin sisteme verilmesi durumunda, uygulanacak teknik ve mali usullar çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek.
Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılmış veya yapılacak olan lisans başvuruları kapsamında, birden fazla tüzel kişinin aynı bölge veya aynı trafo merkezi için başvuruda bulunması durumunda, söz konusu başvurular TEİAŞ'a gönderilecek. Bu şirkete yapılan başvurular arasında yarışma yapılacak. Yapılan yarışmada TEİAŞ'a işletmeye girdikten sonra yönetmelikle belirlenecek süre boyunca üretilecek kilovat saat başına ödenecek en yüksek katkı payını teklif eden başvuru sahibi belirlenecek.
Diğer başlıklar
EPK'da dikkat çeken diğer başlıklar şu şekilde:
-Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, elektrik enerjisi arz güvenliğinin izlenmesinden ve arz güvenliğine ilişkin önlemlerinden alınmasından sorumlu olacak.
-31 Aralık 2010'a kadar ülke içinde oluşturulacak izole bölge besleme yöntemiyle de elektrik enerjisi ithal edebilecek. 31 Aralık 2012'ye kadar işletmeye girecek üretim ve otoprodüktör lisansı sahibi tüzel kişilere teşvikler sağlanacak.
-Dağıtım şirketleri, dağıtım bölgesinde otoyollar hariç, kamunun genel kullanımına yönelik cadde ve sokak aydınlatılmasında ve bunlara ait gerekli ölçüm sistemlerinin kurulması ve işletilmesinden sorumlu olacak.
-BOTAŞ'ın, uluslararası anlaşmalar yaparak, iştirak ilişkisine girmesinin önündeki kısıtlama kaldırıldı. BOTAŞ, yeni uluslar arası projelerde yer alıp yatırım yapabilecek ve benzer hizmetler sunan girişimcilerle ortaklık kurabilecek.