Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) tarafından bugün açıklanan verilere göre, yalnızca işsizlerin değil gizli işsizlerin ve umudunu yitirmiş işsizlerin sayısı kasım ayında da arttı. DİSK-AR, yeni işsizlerin yarısından çoğunu ise yüksek öğretim mezunu kadınların oluşturduğuna dikkat çekti.
2009 yılında krizin yarattığı tahribat, 2010 ve 2011 yılında ekonomide dibe vuruş sonrası hızlı yükselişi getirmiş, işsizlik rakamları kriz öncesi düzeylerine gerilediğini anımsatan DİSK-AR, ancak özellikle tarımsal istihdamda yaşanan yükselişe eşlik eden kayıtdışı çalışanların sayısındaki artış, kadınların ve gençlerin çalışma koşullarında yaşanan bozulma, güvencesiz çalışmanın yaygınlaşması gibi gelişmelerin istihdamın niteliğini sorgulanır hale getirdiğini kaydetti.
İşsizlik oranı yüzde 9,4 değil, yüzde 18,62
DİSK-AR verilerine göre, resmi işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,3 puan artarken, istihdamda verilerin hızla bozulmaya başladığı Haziran döneminden bu yana 1,4 puan artış gösterdi ve yüzde 9,4 oldu.
Yıllık bazda resmi işsiz sayısı 201 bin kişi, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 380 bin kişi artarken, resmi işsiz sayısındaki artış haziran ayından bugüne 404 bin oldu.
TÜİK’in hesaplamalarına dâhil etmediği umudunu yitirmiş işsizlerin de bu rakama eklenmesiyle işsizlik oranı yüzde 9,4 değil, yüzde 15,45, işsiz sayısı da 2 milyon 630 bin değil, 4 milyon 621 bin kişi olarak hesaplandı.
DİSK-AR verilerine göre, kadınlar için geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 24, gençler için yüzde 28 oldu. Gizli işsiz olarak görülen eksik ve yetersiz istihdam edilenler de ilave edildiğinde işsizlik oranı yüzde18,62, işsiz sayısı 5 milyon 571 bin kişi düzeyinde.
Yüksekokul mezunu kadınlarda işsizlik yüzde 47 arttı
Söz konusu veriler kadınlar açısından değerlendirildiğinde, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre işgücüne katılım oranı 1,9 puan artarken, kayıtdışı çalışan kadınların sayısı 132 bin kişi yükseldiği görülmekte.
Ayrıca yüksekokul mezunu kadınlarda işsizlik Kasım 2012 dönemi için yüzde 16,6 ile erkeklerin yüzde 7,6’lık oranının iki katıdan fazla olarak gerçekleşti. Bu kategoride yer alan kadınların işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 110 bin kişi artış göstererek 232 binden 342 bine yükseldi. Bu yükseliş yüzde 47’lik bir artışa denk geliyor. Buna göre geçen yıldan bu yana ilave resmi işsizlerin yarısından çoğunu yüksekokul mezunu kadınlar oluşturuyor.
Başta umudu kesik olanlar olmak üzere son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmadığı için işsiz sayılmayanların yüzde 58’i kadın. Geniş tanımlı işsizlik kadınlar için yüzde 24 oranında.
Genç işsizlik oranı yüzde 30,8’e ulaştı
TÜİK bugün açıkladığı verilerde her ne kadar genç işsizlik oranı yüzde 18,8 olsa da umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayan gençler dâhil edildiğinde bu oran yüzde 28’e ulaşıyor.
853 bin işsiz gence karşı 563 bin çalışmaya hazır ancak umutsuzluk başta olmak üzere çeşitli nedenlerle iş aramayan genç bulunuyor. DİSK-AR raporunda eksik ve yetersiz istihdam edilenlerle genç işsizliği yüzde 30,8’e ulaştığı ifade ediliyor.
Gençler için kayıt dışı oranı 15-19 yaş için yüzde 71, 15-24 yaş grubu aralığı için yüzde 57 düzeyine yükseliyor.
İstihdamın yarısı güvencesiz işlerde
Öte yandan, DİSK-AR hazırladığı raporla bir başka gerçekliği daha ortaya koydu. Buna göre, ülke genelinde güvencesiz çalışma da hızla yaygınlaşıyor.
2009 yılı Kasım dönemi ile karşılaştırıldığında geçici çalışanların sayısı yüzde 38 artarak, 1 milyon 511 binden, 2 milyon 2 milyon 85 bine yükseldi. Geçici çalışmanın yaygınlaştırılması hükümetin istihdam stratejisi açısından bir amaç olarak değerlendiriliyor.
Geçici işçiler için işsizlik oranı yüzde 26 olarak gerçekleşti. Geçtiğimiz yılla karılaştırıldığında kısmi süreli çalışanların sayısı 335 bin, geçici bir işte çalışanların sayısı 264 bin kişi arttı. İstihdam artışı ise aynı dönemde 1 milyon 24 kişi artış gösterdi. İstihdamın yarısı güvencesiz işlerde gerçekleşti. Kısmi süreli çalışanların yüzde 84’ü, kısmi süreli çalışanları yüzde 64’ü kayıtdışı çalışıyor.
Kayıtdışı hâlâ kriz öncesi değerlerin üzerinde
Kayıtdışı oransal olarak gerilese de hâlâ kriz öncesi değerlerin üzerinde. 2007 Kasım dönemi ile karşılaştırıldığında kayıt dışı istihdam 707 bin kişi artmış durumda. Erkekler için aynı dönemde kayıt dışı erkekler için 282 bin azalırken kadınlar için 989 bin artmış görünüyor.
Her iki kişiden biri işsiz
DİSK-AR raporuna göre, Türkiye’de çalışma çağındaki her iki kişiden biri çalışmıyor. İşgücüne katılım oranı Kasım 2013 dönemi için yüzde 50,7 düzeyinde. İşsiz sayılmayan umudu kesik işsizlerin sayısı ve ev içi emeğin görünmez olmasının sonucunda açığa çıkan bu durum, Türkiye’de işsizliği olduğundan düşük gösteriyor.
(soL- Ekonomi)