İşgalin başladığı 2003 yılından bu yana Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'ne danışmanlık yapan ve federatif bir idari yapı öngören yeni Irak Anayasası'nın hazırlanmasında önemli roller almış olan eski ABD'li diplomat Peter Galbraith, 'Bağımsız Kürdistan için şartlar uygun' dedi. Barzani ailesine yakınlığı ile bilinen Rudaw gazetesinin sorularını yanıtlayan Galbraith, "gelişen petrol sektörü, artan uluslararası yatırımlar ve istikrarsız bölgede ABD'nin tek güvenilir müttefiki olduğu için" şartların bağımsız Kürdistan için uygun olduğunu ifade etti. Uluslararası tekellerin Kuzey Irak petrollerinin ihalesini almasında aracılık etmesi ve bizzat şirket kurarak Kuzey Irak'ta petrol ihalesi alması ile tanınan Galbraith, Maliki'yi de Irak Anayasası'na ve Kürtlerin federatif haklarına saygı göstermemekle suçladı.
"Anayasaya göre Kürtler bağımsızlık ilan edebilir"
Rudaw'ın sorularını yanıtlayan Galbraith, mevcut Irak anayasasının zayıf bir merkezi yönetim ve yetkinin mezhepsel-etnik-bölgesel topluluklara göre dağıtılmasını öngördüğünü belirterek Başbakan Nuri el Maliki'nin anayasaya ve Kürtlerin haklarına saygı göstermediğini belirtti. Galbraith ayrıca, mevcut anayasanın Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'ne fiili olarak bağımsızlığını ilan etme yetkisi verdiğini savundu.
Galbraith, Maliki'nin, bölgesel Kürt yönetiminin doğal kaynaklar üzerindeki yetkisine saygı göstermediğini ve Kerkük ile ilgili yapılması gereken referandumu yapmadığını belirtti.
Mesud Barzani'nin bir süre önce yaptığı "Durum böyle devam ederse bağımsızlık konusunu referanduma götürürüm" açıklama ve mevcut Irak anayasanın Kürt yönetimine Irak'tan ayrılma hakkı verip vermediğine ilişkin soruya ise Galbraith, merkezi yönetimin yapması gerekenleri yapmaması durumunda, Kürdistan'ın Irak'ın parçası olarak kalmasının mümkün olmadığını savundu.
Galbraith'ın ülkelerin bölünmesi konusunda deneyimi Balkanlar'dan
Balkan ülkeleri bağımsızlığını kazandığında bölgede ABD elçiliği yaptığının hatırlatılması ve deneyimlerine göre içinde bulunulan zamanın bağımsız Kürdistan için uygun olup olmadığına ilişkin soruya Galbraith, olumlu yanıt verdi. Halkın iradesine rağmen onları ülkenin parçası olarak tutmaya çalışmanın doğru olmadığını, Balkanlar'daki deneyimlerinden bunu çıkardığını söyledi. Kürtlerin Irak'ın parçası olarak kalması çabalarının başarısız olduğunu da sözlerine ekledi.
Türkiye ile iyi ilişkiler de bağımsızlığı destekleyici faktör
Bağımsızlık konusundaki engellerin sorulması üzerine ise Galbraith, bağımsızlığın önündeki engellerin çoğunun Barzani yönetimi tarafından aşıldığını, Türkiye ile yakın ekonomik ve siyasi ilişkilerin kurulduğunu, petrol sektörünün bağımsızlık için gerekli finansal temeli sağladığını belirtti. Galbraith, Barzani yönetiminin, Irak ve istikrar bir bölgede, Kürtlerin ABD için tek güvenilir müttefik olduğunu gösterdiğini de sözlerine ekledi.
"Bağımsızlık ilanından sonra ABD destek verir"
ABD'nin bağımsızlık ilanını destekleyip desteklemeyeceğine ilişkin soruya ise Galbraith, ABD'nin genellikle statükoyu desteklediğini, ilan edilene kadar ayrılmayı muhtemelen desteklemeyeceğini ancak ilan edildikten sonra ABD'nin Kürdistan'a destek vermek dışında alternatifinin bulunmadığını söyledi.
Danışmanlık yaparken petrol ihalesi almış olmaktan gururlu!
ABD'nin petrol devi Exxon Mobil'in Kuzey Irak'a yatırım yapmasının Kuzey Irak'ın petrol sektörüne güvenin ifadesi olduğunu belirten Galbraith, üç yıl önce ortaya çıkan ve eleştirilere neden olan Kuzey Irak'ta petrol ihalesi almasına ilişkin soruya ise, kendisinin Kuzey Irak'a çok büyük yardımlarda bulunduğu anlatarak yanıt verdi. Kendisini eleştirenlerin her şeyin merkezi hükümetin elinde olması gibi çağdışı bir anlayışı savunduğunu ileri süren Galbraith, işgal sonrasında ilk petrol şirketinin Kuzey Irak'a gelmesine kendisinin yardım ettiğini ve katkılarından ötürü onur duyduğunu ifade etti.
(soL - Dış Haberler)