(soL - Dış Haberler)
The Times’a konuşan yüksek rütbeli bir Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) militanı, Türkiye’nin esir değişimi anlaşması kapsamında bazı cihatçıları nasıl salıverdiğine dair detayları açıkladı. Bir kısmı Avrupa Birliği (AB) vatandaşı olan yaklaşık 180 civarında militanın, IŞİD’in Musul istilası sırasında ele geçirdiği 49 Türk diplomatla takas için örgüte iadesi, ciddi bir dış politika skandalı olarak tartışmalara neden olmuş, AB üyesi ülkeler Türkiye’nin elle tutulur bir yanıt vermemesi üzerine hayal kırıklığı içerisinde olduklarını açıklamışlardı.
‘Türkler bize çok iyi davrandı’
IŞİD’e iade edilen militanlardan biri The Times’a konuştu. Yemen asıllı bir Suudi vatandaşı olan El Mekdad El Şaruri, diğer militanlarla birlikte Şanlıurfa’da tutulduklarını ve bir gece hücrelerinden çıkarılıp IŞİD’e teslim edildiklerini anlattı. Şaruri Türk yetkililerle ilgili olarak, “bize iyi davrandılar, bize karşı çok kibarlardı” yorumunda bulundu. Esir değişiminden önce birkaç haftadır tutuklu olduğunu söyleyen Şaruri’nin IŞİD’e iadesinden sonra Irak’a geçip savaşmaya devam ettiği düşünülüyor.
Şaruri'nin hikayesi
“Cihat düşüncesini çok sevdim ve küçüklüğümden beri dinimi savunuyorum,” diyen Şaruri, Suudi Arabirtan’ın güneyinde bir kasaba olan Şarura’da büyüdü. Babası kasabanın imamıydı. İki yıl önce Suriye’ye gidip El Nusra Cephesi’ne katılan Şaruri, örgütün IŞİD’e katılan kısmıyla birlikte IŞİD militanı oldu. Geçtiğimiz aylarda Halep’in güneyindeki bir köyde yakalandığında Batı destekli ÖSO’yla çatışıyordu. Temmuz ayında tutsakken çekilmiş bir videosu YouTube’da yayınlandı. Bu videoda Şaruri, “İslam Devleti benim için çok endişelendi. Popülerliğim nedeniyle tutuklanmam İslam Devleti üyeleri arasında büyük ses getirdi,” şeklinde konuşurken görüntülendi.
Suudiler de işin içinde
Şaruri’nin anlattığına göre, kendisini tutuklayanlar Temmuz sonlarına doğru onu Suudi istihbaratına teslim etmekle tehdit ettiler, ancak Suudi Arabistan yerine Türkiye’ye teslim ettiler. IŞİD sempatizanları 20 Eylül günü Şaruri’nin salıverilmesini Twitter’dan kutladı. Aynı gün Musul’da ele geçirilen 49 Türk konsolosluk çalışanı da IŞİD tarafından salıverildi. Bu durum, Türkiye’nin el altından bir esir takası operasyonu yürüttüğü yorumlarına yol açtı. ABD’li ve İngiliz yetkililer Türkiye’nin bu adımını “adam kaçırma ve terörizme” teşvik edici faaliyet şeklinde niteledi.
‘IŞİD Türk diplomatları salıverilmemiz için esir aldı’
Şaruri’nin röportajı, bir takas değişimi yaşandığına şüphe bırakmayacak ifadeler içeriyor. Şaruri, “benimle birlikte çok sayıda IŞİD militanı ele geçirilmişti. İslam Devleti’ndeki kardeşlerimiz bu yüzden, Türk hükümetinin ÖSO’ya bizi serbest bırakması için baskı yapmak zorunda bırakmak için Türk diplomatları esir aldı. Allah’a çok şükür, sonunda istenilen oldu,” yorumunu yaptı. Türk rehinelerin serbest bırakıldığı gün, Cumhurbaşkanı Erdoğan olayı başarılı bir “gizli operasyon” olarak nitelemiş ve bir esir değişiminin söz konusu olduğu yönünde ipucu veren ifadeler kullanmıştı.
AB ile sorun
Ancak, söz konusu operasyona AB üyesi ülkelerin vatandaşları olan IŞİD militanlarının da dahil olması, Avrupalı bazı müttefikleriyle Türkiye’nin arasında diplomatik problemlere yol açmış durumda. Türkiye o günden beri operasyonun detaylarının tam olarak ortaya çıkmasından imtina ediyor. İngiltere hükümeti yetkililerinden biri konuyla ilgili olarak, “Defalarca talep etmemize karşın Türkiye esir değişimine bizim vatandaşlarımızın da konu olup olmadığına dair herhangi bir bilgi vermedi. Ancak, hepimiz Cumhurbaşkanı’nın yorumlarını gördük. Bu konuda Türklere baskı yapmayı sürdüreceğiz,” şeklinde konuştu. Türkiye’yle IŞİD arasındaki esir değişimine ilişkin The Times gazetesi bir liste yayınladı. Listede iki İngiliz, üç Fransız, iki İsveç, bir Belçikalı ve iki Makedonyalı var. Bu kişilerin esir takasının ardından cihada döndükleri düşünülüyor.