Anayasa Mahkemesi’nin geçtiğimiz hafta içi açıkladığı “kısmi iptal” kararının ardından, Anayasa değişiklik paketiyle ilgili referandumun 12 Eylül’de yapılması kesinleşti. Bunun ardından harekete geçen siyasi partiler referandum ile ilgili görüşlerini ardı ardına açıklarken, alanlarda yapılan konuşmaların temel gündem maddesini de referandum oluşturuyor.
AKP, BBP ve Saadet “Evet” diyor
Hafta sonu çeşitli illerde katıldıkları etkinliklerde referandumun “ne kadar önemli” olduğunu anlatan AKP’li kurmaylar, paketin içeriğinden çok muhalefetin tutumunu ön plana çıkarttılar. Maddelerin ne anlama geldiği gibi konulara girmek yerine “12 Eylül Anayasası değişiyor” söylemini yinelemeyi tercih eden AKP’liler, referandumda hayır diyecek olanları da 12 Eylül’ü savunmakla suçladılar.
Ahmet Davutoğlu, Konya’da, ''Bu referanduma 'evet' demek bu ülkede nihai otoritenin, nihai kanun koyucunun Türkiye Büyük Millet Meclisi olduğuna 'evet' demektir'' dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Kayseri'de ''12 Eylüldeki referandumun şu ana kadar yapılanlardan çok farklı yönleri var. Toplumumuzu bir üst kategoriye taşıyacak, daha düzgün, daha demokratik ve daha katılımcı bir yanı mevcut'' dedi.
CHP, MHP ve BDP'nin ''referanduma gitme, gidersen de 'hayır' de dediğini'' dile getiren Arınç, katıldığı bir televizyon programında ''O zaman ilginç bir beraberlik de ortaya çıkıyor. Düşünebiliyor musunuz, CHP ile MHP, MHP ile BDP referandumda hayır oyu kullanılması konusunda elbirliği ve işbirliği içerisinde. Bu siyaseten hoş bir manzara değil. Bu durum bana garip geliyor. Siyasi düşüncelerinin birbirinden farklı olduğuna inandığımız... Her birinin itiraz sebepleri de farklı'' dedi.
Zaman'dan Mustafa Gürlek’in haberine göre BBP Genel Başkan Yardımcısı Remzi Çayır, 12 Eylül darbe anayasasını değiştiren reform paketine referandumda 'evet' oyu kullanacağını açıkladı. Saadet Partisi Genel Başkanı Numan Kurtulmuş da referandumda “evet” diyeceklerini geçtiğimiz hafta içi açıklamıştı. Devrimci Sosyalist İşçi Partisi (DSİP) de "yetmez ama evet" diyor.
“Hayır” ya da boykot
Ayvalık Cumhuriyet Meydanında halka hitap eden Kemal Kılıçdaroğlu, “İşçisi, köylüsü, alın terini ezen bu anayasa paketine 'hayır' diyeceğiz. Recep Bey'in çiftçilerle de arası iyi değil. Çiftçilere 'ananı da al, git' diyordu. İlk kez bir referandum için sandığa gideceğiz. Şimdi size sesleniyorum ananızı, kardeşinizi, akrabalarınızı herkesi alın, bu sandığa gidin ve AKP'yi sandığa gömün.” dedi.
DSP Genel Sekreteri ve Denizli Milletvekili Hasan Erçelebi, Anayasa değişikliğine ilişkin 12 Eylül'de yapılacak referandumun, gerçekte paketin oylanmasından çok AKP için bir güven oylaması niteliğinde olacağını ileri sürdü.
MHP, “Anayasa Referandumu’nda hayır kampanyası”nın yol haritasını 13 Temmuz’da açıklayacak. Önümüzdeki dönemde Türkiye’yi bekleyen “tehlike ve tuzaklar” hakkında ülke çapında geniş bir bilgilendirme faaliyeti yürütüleceğini kaydeden Bahçeli, “Milliyetçi Hareket Partisi’nin milletvekilleri ve yönetim kadroları referandum gününe kadar Türkiye’yi adım adım gezerek topyekun bir aydınlatma seferberliği başlatacaktır” dedi.
12 Eylülde sandık başına gitmeyeceklerini, oy kullanmayarak rejimin boykot edileceğini herkese göstermek istediklerini vurgulayan Demirtaş, boykotçuların kullanmadığı oyların, ''evet'' ve ''hayır'' oylarından daha fazla olacağını öne sürdü.
Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP), Türkiye Komünist Partisi (TKP), Emek Partisi (EMEP) ve Sosyalist Parti (SP) referandumda hayır oyu kullanacaklarını ve demokratikleşme aldatmasına karşı mücadele edeceklerini açıklamıştı. Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP), Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP), Emekçi Hareket Partisi (EHP) ve Halk Cephesi ise anayasa değişikliği paketinin oylanacağı referandumu boykot etmeye hazırlanıyor.
Sendikalar ve dernekler
Bazı sendikalar da referandum konusunda görüşlerini açıkladılar. AKP’ye yakınlı ile bilinen Memur-Sen ve Hak-İş “evet” diyeceklerini açıklarken, Türk-İş Başkanı Kumlu, “tabana herhangi bir karar empoze etmeyeceğiz” dedi. DİSK’ten henüz kurumsal bir açıklama yapılmazken, Süleyman Çelebi’nin “Özü itibarıyla bu Anayasa değişikliği vesayet uygulamasını kaldırmıyor. ‘Evet’ diyebileceğimiz değişiklikler var ama ‘kesinlikle hayır’ diyeceğimiz değişiklikler de var. 12 Eylül hukukunun izlerini taşıyan yaklaşımlar Anayasa’dan kaldırılmalı ve yepyeni bir Anayasa yapılmalı.” açıklamasının bazı bölümleri cımbızlanarak AKP’ye yakın yayın organlarında “DİSK de ‘evet diyor’” şeklinde haberleştirildi. KESK Başkanı Sami Evren ise “Bazı sendikalar siyasi partilerle kendilerini özdeşleştiriyor. Sendikalar maddesiyle ilgili olarak bizim bu paketi desteklememiz mümkün değil. Biz eleştirel yaklaşacağız. Demokratik bir anayasa mücadelemiz dün olduğu gibi bugün de devam edecek.” dedi.
Atatürkçü Düşünce Derneği, Altı Nokta Körler Derneği ve Cumhuriyet Kadınları Derneğinin de aralarında bulunduğu bir grup demokratik kitle örgütü, TBMM önündeki Egemenlik Parkı'nda ''Anayasa Değişikliği ve Referandum'' konusunda basın açıklaması yaptı. Basın açıklamasında AKP’nin güçler ayrılığına zarar verdiğine dikkat çekildi.
Mektup
Başbakan Erdoğan’ın bazı siyasi partilere gönderdiği belirtilen randevu talebine dün BBP ve Saadet Partisi’nden yanıt geldi. DSP’nin yanıtını bugün açıklaması beklenirken CHP’nin, pazartesi günü yapılacak MYK’dan sonra, davete yanıt vermesi bekleniyor. Özellikle terör olaylarının gündeme alınacağı belirtilen görüşmelerde, Anayasa değişiklik paketi ve referandumun da gündeme gelmesi bekleniyor.
(soL - Haber Merkezi)