ABD'nin New York kentinde İsrail'in teknoloji endüstrisine destek amaçlı düzenlenen ve Google'ın ana sponsoru olduğu MindTheTech konferansına Filistin'e destek veren Google çalışanının protestosu damga vurdu.
New York Belediye Başkanı Eric Adams, Kudüs Belediye Başkanı Moshe Lion, eski Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) müdürü Michael Rogers ve Google'ın İsrail müdürü Barak Regev'in konuşmacı olarak yer aldığı konferansta, İsrail'in teknoloji alanındaki hedefleri ele alınıyordu. Ancak konferans, bir mühendisin eylemiyle yarıda kesildi.
Mühendisin eyleminin görüntülerini ABD'li gazeteci Caroline Haskins sosyal medya hesabından paylaştı.
Görüntülerde, Google'ın İsrail müdürü Regev'in sunumu sırasında bir mühendisin ayağa kalkarak, "Ben bir Google Cloud yazılım mühendisiyim, soykırımı ve apartheidi güçlendiren teknolojileri geliştirmeyi reddediyorum" dediği görülüyor.
Eylem yapan mühendise güvenlik görevlileri müdahale etti. Mühendis, salondan çıkarılırken Google'ın Filistinlilerin yapay zekayla fişlenmesinin sağlanmasını öngören Nimbus Projesi'ne işaret ederek, "Bu proje Filistinli toplulukları tehlikeye atıyor. Apartheid için kullanılacak olan bu teknolojiyi geliştirmeyi reddediyorum. Apartheid için kullanılacak teknolojiye hayır. Soykırımı durdurun!" diye seslendi.
Eylemin, Google ve Amazon işçilerinin yer aldığı "Apartheid için Teknolojiye Hayır" oluşumu tarafından düzenlendiği öğrenildi.
Google, ayrıca çalışanının protesto ettiği Mind the Tech konferansının ana sponsorlarından biri.
Google mühendisinin ardından ikinci protesto
Sonrasında sunumuna devam etmeye çalışan Regev'in sözünü ikinci bir protestocunun daha kestiği kaydedildi. Haskins, ikinci protestocunun adının Ilana olduğunu ve İsrailli siyonizm karşıtı Shoresh ve Jewish Voices for Peace (Yahudilerin Barış için Sesi) örgütüne üye olduğunu öğrendiğini aktardı. Ilana'nın "Google soykırımın suç ortağıdır" diye bağırdıktan sonra başka bir katılımcı tarafından ittirilerek yere düştüğü görüldü.
Gazeteci Haskins, ikinci protestoyu görüntüledikten sonra güvenlik görevlilerinin telefonunu elinden alarak kendisini de dışarıya çıkardığını belirtti.
Konferansta eylemi gerçekleştiren Google çalışanı, Haskins'e verdiği demeçte, eylemini ahlaki ve profesyonel olarak gerekli olarak değerlendirdiğini söyledi. Mühendis, "Mühendislik işime bu eylemi yapmadan devam etmenin bir yolunu göremedim. Bunu mühendislik işimin bir parçası olarak görüyorum. Google Cloud bünyesindeki diğer mühendislerin de bunu yaptığımı görmesini ve cesaretlenmelerini umuyorum" diye konuştu.
Youtube yazılımcısı da konferans binası önünde eylemdeydi
Google ve Youtube'un yazılım mühendislerinden Zelda Montes de, konferansın yapıldığı binanın dışında düzenlenen ayrı bir protestoya katıldı. Montes, Wired haber sitesine yaptığı açıklamada, İsrail'in Filistin halkına yönelik kullanılan yapay zeka teknolojilerine karşı duruşta işçi dayanışmasının özellikle önemli olduğunu söyledi.
Montes, "Yönetimimiz bize hayal kırıklığı yaşatmaya devam ederken, Google işçileri olarak birbirimize dönüp baskı için kullanılan teknolojiye karşı kolektif olarak neler yapabileceğimizi tartışma konusunda daha güçlü hissedebileceğimizi umuyorum" dedi.
Eylemin ardından Google çalışanlarından şirkete mektup
Eylemin ardından, 600'dan fazla Google çalışanı, şirketin konferansın sponsorluğundan çekilmesi yönünde yönetime çağrı yaptı. Çağrı mektubunda, "Mind the Tech'ten lütfen çekilin, bir özür yayınlayın, Gazze'deki kayıplar karşısında kendini çaresiz hisseden Google çalışanları ve müşterilerinin yanında durun. Google'ın daha iyisini yapmasında ihtiyacımız var" denildi.
İsrail'in Gazze'de sürdürdüğü yoğun bombardımanların hatırlatıldığı mektupta, Uluslararası Adalet Divanı'nın İsrail'in savaş suçlarına ilişkin son kararı anımsatıldı. Mektupta ayrıca, Gazze'deki insani krizin giderek büyüdüğüne ve İsrail hükümetinin bölgeye insani yardımları kısıtladığına dikkat çekildi. Mektubun, mail yoluyla diğer Google çalışanlarına dağıtıldığı kaydedildi.
İsrail 3 yıl önce Google ve Amazon'la anlaşmıştı
2017 yılından bu yana Google'ın İsrail müdürü olan Regev, o sırada, İsrail'deki yapay zeka endüstrisinin durumu hakkında sunum yapıyordu. İsrail, Gazze'yi bombalarken uzun süredir yapay zeka teknolojisini kullanmakla suçlanıyor.
Google ve Amazon, 2021 yılında Nimbus Projesi adlı çalışma için 1,2 milyar dolar değerinde sözleşme imzalamıştı. Proje kapsamında, İsrail ordusu ve hükümetine yazılım hizmeti sağlanması hedefleniyor.
Çalışanlar sözleşmeyi 2021'den beri protesto ediyor
Söz konusu projeye tepki gösteren Google ve Amazon çalışanları, 2021'de İngiliz The Guardian gazetesinde yayımlanan bir mektup imzalamıştı.
Mektupta, "Bu teknoloji, Filistinlilere dair denetimin ve yasa dışı veri toplamanın önünü açacak. İsrail'in Filistin topraklarındaki yasa dışı yerleşimlerinin genişlemesini sağlayacak" denilmişti.
Google çalışanları, geçtiğimiz Aralık ayında da, İsrail'in Gazze'ye dönük hava saldırılarında hayatını kaybeden Filistinli yazılımcı Mai Ubeid için Londra'da gösteri yapmıştı.
İsrail'in Gazze saldırılarındaki yapay zeka kullanımı
İsrail, Gazze'de sürdürdüğü saldırılarda hedefleri tespit etmek için halihazırda yapay zeka teknolojisi kullanıyor.
"Gospel" adlı yapay zeka teknolojisini kullanan İsrail ordusu, bu teknolojiyle birden fazla hedefleri hızlı bir şekilde tespit ettiğini ve bunun sayesinde sivil kayıplarının azaldığını iddia ediyor.
Uzmanlar ise, bu teknolojinin henüz yeteri kadar test edilmediğini, ve İsrail'in bu teknolojiyi şu ana kadar Gazze'de binlerce Filistinli sivilin hayatını kaybetmesine bir teknolojik kılıf uydurma hedefinde olduğunu vurguluyor.
Batılı dijital platformların Filistin sansürü
İsrail'e yapay zeka hizmeti sunan Batılı dijital platform şirketleri, Gazze'deki savaşın başından bu yana İsrail yanlısı tavır göstermeleriyle de biliniyor.
Facebook ve Instagram'ın sahibi Meta şirketi, savaşın başlamasının ardından Filistin yanlısı birçok hesaba kısıtlama getirirken, Filistin'e desteğini ifade eden paylaşımlara sansür getirmeye devam ediyor.
Google'ın yapay zekası Filistin sorularını yanıtlamıyor
Diğer yandan, Google'ın yapay zeka programı Gemini'nin, Filistin hakkındaki sorulara yanıt vermediği ortaya çıktı.
Programın, "Filistin nerede?, "Filistin nedir?" gibi sorular karşısında kullanıcıları "daha fazla bilgi" için Google Arama'ya yönlendirdiği tespit edildi.
Aynı durumun İsrail'e ilişkin sorularda yaşanmadığı görüldü.
Nimbus Projesi
İsrail hükümeti ve ordusuna bulut bilişim teknolojisi sağlamayı hedefleyen Nimbus Projesi, İsrail Maliye Bakanlığı tarafından Nisan 2021'de duyurulmuştu. Google ve Amazon'la imzalanan sözleşmenin, "hükümete, ülkenin savunma yapılanmasına ve diğer resmi kurumlara bulut bilişim teknolojisi sağlama hedefi güttüğü" bildirilmişti. Sözleşme kapsamında, şirketlerin, "katı güvenlik talimatları çerçevesinde İsrail sınırları içerisinde bilgi akışı oluşturacak" yerel bulut bilişim siteleri kuracağı ifade edilmişti.
Buna göre, Google ve Amazon, 1,2 milyar dolarlık proje kapsamında İsrail hükümetine kapsamlı istihbarat ve yapay zekayla kimlik tespitleri içeren bulut bilişim hizmetleri sunacak
Sözleşme kapsamında, Amazon ve Google'ın, boykot baskısı ihtimallerine durumunda hizmetlerini durdurması yasak. Sözleşmede, şirketlerin, herhangi bir İsrailli hükümet oluşumuna servis sağlamasını reddetmesi de yasaklandı.