soL (DIŞ HABERLER) Bulgaristan'ın Novo Selo eğitim kampında yürütülen "Panter-2008" Bulgar-Amerikan ortak askeri tatbikatı sona erdi. İki ülke ordusunun Irak ve Afganistan operasyonlarındaki uyum ve işbirliğini artırmayı amaçlayan tatbikat, 1 Eylül'den bu yana sürmekteydi.
Tatbikata 900 Amerikan ve 300 Bulgar askeri katılırken, çoğunlukla taktik düzeyde "simülasyonlar" gerçekleştirildi. Kapanış törenine Bulgaristan Cumhurbaşkanı Georgi Prvanov ile birlikte ABD Avrupa Ordusu (USAEUR) Komutanı General Carter Ham katıldı.
Rusya'nın etki kartları
ABD'nin bir buçuk ay gibi uzun süreye yaydığı "Panter-2008"e asıl damgayı vuran olay, 7 Ekim'de meydana geldi. Fransa, Almanya, İtalya, Türkiye, Ukrayna, Sırbistan, Hırvatistan`ın yanı sıra Çin, Vietnam ve Rusya'nın askeri ataşeleri de Novo Selo'daki tatbikatı ziyaret etti. Özellikle Rus askeri yetkililerin tatbikata gözlemci olarak katılımı "anlamlı" bulunarak, Bulgar basınında manşetlere taşındı. Davetin Amerikan-Bulgar yetkililerinin ortak kararına dayandığı açıklansa da, ilgi çekici olayların devamı geldi.
Hemen ertesi gün, Rusya Federasyonu Başbakan Yardımcısı Sergey Sobyanin, yakın vadede bir Rus-Bulgar "savunma teknolojileri anlaşması" imzalanacağı haberini verdi. Bulgaristan'da iki ülkeden bakanlar seviyesinde yapılan işbirliği komisyonu toplantısında konuşan Sobyanin, anlaşmanın 2008 yılı sonuna dek bağıtlanacağını söyledi.
Aynı komisyon toplantısından, dikkat çekici başka kararlar da çıktı. Rusya, Bulgaristan'da üretilmiş AK-47 Kalaşnikof tüfeklerden vergi almamayı kabul etti. Bulgaristan, Sovyet döneminde yapılmış silah üretim anlaşmalarının sürdüğünü dolaylı olarak onayladı. Karara göre, Bulgaristan bundan böyle, SSCB'nin "diğer taraf" olduğu silah üretim anlaşmalarından kaynaklanan herhangi bir şikayet öne sürmeyecek. Silah üretimi konusunda alınan bu kararların, iki ülke silah şirketlerinin, hükümetlerinin onayını almaya gerek duymadan ortaklık yapabilme koşullarını düzenleyeceği belirtilen "savunma teknolojileri anlaşması"na hazırlık niteliği taşıdığı kaydediliyor.
Savunma işbirliği dışında doğalgaz kartını da açan Rusya, Bulgaristan`ın 500 milyon metreküplük ilave talebine yeşil ışık yaktı. Rusya Başbakan Yardımcısı Sobyanin, Bulgaristan'da geçirdiği iki günün sonunda bir "çek" de bıraktı ve Rus Maliye Bakanlığı'nın Bulgaristan'a olan 30 milyon dolarlık borcunun bir defada ödeneceğini duyurdu.
ABD'den anında yanıt
Ülkedeki etkisini kaybetmek istemeyen ABD ise, Rus bakanın görüşmelerini neredeyse adım adım takip ederek karşılık verdi. Örneğin, 8 Ekim'de, 400 milyon dolarlık "Bulgaristan İçin Amerika" fonunun açıldığı ve proje teklifleri beklendiği ilan edildi. Rusya ile ilave doğalgaz konusu ele alınırken de, "George Bush'un enerji özel temsilcisi" unvanı taşıyan Clayland Boyden Grey, Sofya'da "Bulgaristan'ın enerji sorunlarına çözüm arayışı" görüşmelerinde bulunuyordu.
ABD tarafının askeri kartını ise, ABD Sofya Büyükelçiliği Müsteşarı Alexander Karagiannis, "Panter-2008" tatbikatının son gününde masaya koydu. Bulgaristan'daki ABD üslerinin modernizasyonuna 90 milyon dolar daha yatırılacağını belirten Karagiannis, Amerikan-Bulgar ortak askeri programını açıkladı. Buna göre, Kasım ayında, Amerikan askeri gemileri Burgas ve Varna limanlarını ziyaret edecek ve aynı ay iki ülkenin hava kuvvetleri ortak tatbikata başlayacak.