Maden şirketleri paraya doymuyor: Şimdi de Erzurum'da ÇED raporu olmadan maden arıyorlar

Erzincan İliç'te işçiler göçük altında kalırken gözler sorumlu şirketlere çevrildi. Erzurum'un Çat ilçesinde de bir şirketin ÇED raporu olmadan maden aradığı ortaya çıktı.

Özkan Öztaş

Erzincan İliç'teki Çöpler Altın Madeni’nde meydana gelen ve 9 işçinin göçük altında kaldığı belirtilen faciayla ilgili saha sorumlusu 4 kişi gözaltına alındı. Daha sonra yapılan açıklamada şirkette yönetici ve idareci pozisyonunda çalıştığı öğrenilen 3 kişinin daha gözaltına alındığı belirtildi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın defalarca kapasite artırımını onayladığı madende dün yaşanan çökme sonucu, tonlarca tehlikeli kimyasal toprağa karışmış ve 9 işçinin göçük altında kaldığı belirtilmişti.

Kamuoyuna yansıyan haberlerde şirketin yönetmeliklere uymadığı zaman zaman mevzuatlarda değişikliğe gidildiği ve kimi yetkililere rüşvet teklif edildiği gündeme gelmişti. Bu tür yöntemlerden en yaygın olanı da ÇED raporu olarak bilinen "Çevresel Etki Değerlendirmesi" raporunu devre dışı bırakmak. 

Bu örneklere bir yenisi de Erzurum'un Çat ilçesine bağlı Karaca Köyü'nde eklendi. 

soL'un ulaştığı bilgilere göre krom ve nikel madenlerini aramak için Erzurum'un Çat ilçesine bağlı Karaca köyünde sondaj çalışması yapan firmanın ÇED raporu olmadan çalışmalara başladığı ve arama çalışmalarının ardından bölgedeki krom ve nikel madenlerini çıkararak faaliyetlerine devam edeceği belirtiliyor. 

2023 yılının Ocak ayında sondaj izni alan şirketin 2030 yılına kadar izin sahibi olduğu ve yasal izinlerini bölgedeki ilgili Orman Bölge Müdürlüğü'nden aldığı öğrenildi. Yaklaşık 88 milyon metrekarelik alanda yapılan çalışmalarda sondaj faaliyetleri göze çarparken aynı zamanda tarım ve orman arazilerini, meralık alanları yol açmak suretiyle tahrip ettikleri de görülüyor. 

Bakanlık: ÇED raporuna gerek yok

Firma Bingöl il sınırları içerisindeki Yedisu'da yer alan Kaşıklı Mevki ve Eruzum'un Çat İlçesine bağlı Karaca köyü sınırları arasında yer alan bölgede sondaj faaliyetlerine başladı. Şirketin 2014 yılında Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre sondaj aramak için aldığı tedbirler yeterli sayıldığı için ÇED raporu almasına gerek olmadan çalışmalarına başladığı ifade ediliyor. 

Ancak uzmanlar bu çalışmalarda tarım ve orman arazilerinde yer alan sondaj faliyetleri ve akabinde gelişecek maden çıkarma çalışmaları için mutlak suretle ÇED raporunun olması gerektiğini belirtiyor. Buna ek olarak bölgede yaşayan köylülerle ÇED raporunun sonuçlarının paylaşılması gerektiğini ifade ediyor. 

Erzurum Çat ilçesine bağlı Karaca Köyü'nde Daimi Korkar adına ruhsatlı maden şirketinin, sondaj arama faliyetleri ve sonrasında yapılacak maden çıkarma faliyetleri sırasında çevreye nasıl zarar vereceği ya da etkide bulunacağı henüz bilinmiyor. Zira bu konuda yapılmış bir çalışma yok. Yörede yaşayan köylüler durumdan rahatsız olduklarını ifade ederken firmanın ÇED raporunu ortadan kaldırarak yapacakları çalışmalara karşı hukuki olarak haklarını arayacaklarını belirtiyor. 

'Her şey yasalara uygun ama...'

Firmanın yaptığı çalışmaların tamamının yasalara uygun olduğu belirtiliyor. Ancak bu yasaların bölgeyi, bölgede yaşayan köylüleri ve doğayı korumadığı düşünülüyor. Erzincan'da meydana gelen faciada göz göre göre gelen yıkıma karşı sorumlular harekete geçmemiş ve yetkililer aslında maden şirketlerinin yasal sınırlar içinde hareket ettiğini belirtmişti. 

Benzer sonuçlarla karşılaşmaktan endişe eden Karaca Köyü sakinleri sürecin takipçisi olacaklarını ve hukuken mücadele edeceklerini belirtiyorlar.