Yunanistan, Kıbrıs Cumhuriyeti ve Fransa'nın, Ukrayna'nın Avrupa Birliği'nin (AB) sağladığı fonlarla Türkiye'den Bayraktar'a ait Baykar model insansız hava aracı (İHA) ve topçu mermisi almasını engellediği öne sürüldü.
Yunan Kathimerini gazetesinin aktardığına göre, geçtiğimiz hafta yapılan AB Siyasi ve Güvenlik Komitesi toplantısında üç ülke, Ukrayna'nın Baykar İHA'sı ve topçu mermisi almasını içeren tasarıyı veto etti. Diğer AB ülkelerininse söz konusu tasarıya desteğini açıkladığı ifade edildi.
Brüksel'deki bir diplomatik kaynağın aktardığına göre, AB'nin Yunanistan ve Kıbrıs daimi delegasyonları, bir süre önce Ukrayna'nın acil askeri ihtiyaçları için Türkiye'den büyük miktarda silah siparişi ayarlandığını ve bunun AB fonuyla karşılanacağını fark etti. Üç ülkenin daimi temsilcilerinin, söz konusu siparişin verileceği doğrulanır doğrulanmaz hızlıca reaksiyon göstererek prosedürü durdurduğu ifade edildi.
Vetonun olası nedeni: Türkiye'nin tepki gösterdiği savunma işbirliği
Kathimerini'nin haberinde, üç ülkenin veto kararının nedenine dair bir detay paylaşılmadı.
Bununla birlikte, bu karar akıllara, Fransa'yla Yunanistan'ın 2021'de imzaladığı "savunma" işbirliği anlaşmasını getirdi.
3 milyar avro değerindeki anlaşma kapsamında Fransa, 2024 yılına kadar Yunanistan'a 3 fırkateyn ve 3 korvet gemisi tedarik edecek. Yunanistan'ın ayrıca Fransa'dan ek olarak birer fırkateyn ve korvet alma daha opsiyonu bulunuyor.
Anlaşmanın ikinci maddesine göre, taraflardan biri askeri tehdit altında olması ve saldırıya uğraması durumunda, Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi'nin 51. Maddesi kapsamında diğer tarafın askeri desteğini alabilecek.
Söz konusu anlaşmaya Türkiye'den sert tepki gelmişti. Ankara tarafından anlaşmanın hemen ardından yapılan açıklamada, Yunanistan'ın deniz yetki alanı ve ulusal hava sahasındaki "aşırı hak iddiaları"nın uluslararası hukuka aykırı olduğu belirtilmiş ve anlaşmanın Türkiye'nin bölgedeki haklarını koruma konusundaki kararlılığını güçlendireceği kaydedilmişti.
Bu dönemde Türkiye'yle Yunanistan arasında Ege Denizi'ndeki egemenlik tartışmaları alevlenmişti.
Yunanistan Fransa'dan uçak da almıştı
Türkiye'yle hava sahası gerilimi de yaşayan Yunanistan, ayrı bir anlaşmayla Fransa'yla Rafale tipi uçak alımı için 2021 yılında anlaşma imzalamıştı.
Anlaşma kapsamında, toplam 24 Rafale uçağı, 2022 yılında Yunanistan'a teslim edilmişti.
Fransa'nın diğer Batı ülkeleriyle yaşadığı 'denizaltı anlaşması' gerilimi
Söz konusu anlaşma, Avustralya'nın Fransa'yla imzalamaya hazırlandığı 35 milyar avroluk denizaltı anlaşmasını iptal etmesinin hemen ardından gelmişti. Avustralya, İngiltere ve ABD'yle AUKUS güvenlik paktını imzaladıktan sonra Fransa'yla yaptığı anlaşmanın iptalini duyurmuştu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, yaşananların ardından "NATO içerisinde ABD'ye daha az bağımlı bir özerk savunma tutumu" inşa etmeyi amaçladıklarını ifade etmişti.
Ukrayna'daki savaşa dair üç ülkenin gösterdiği son "veto" tavrı, savunma alanında Batı ülkeleri arasında görülen bu gerilimlerin bir yansıması olabilir.
Baykar Ukrayna'daki fabrika inşasını duyurmuştu
Reuters haber ajansı, bu ayın başında, Baykar CEO'su Haluk Bayraktar'ın, Ukrayna'nın başkenti Kiev'de drone fabrikası inşa etmeye başladıklarını, fabrikanın inşaatının 12 ay içinde tamamlanmasını hedeflediklerini söylediğini aktarmıştı.
Suudi Arabistan'daki "savunma" fuarında bir panele katılan Bayraktar, Kiev yakınlarında kurulacak drone fabrikasında Baykar’ın TB2 veya TB3 model drone'larının üretileceğini, fabrikada 500 kişiye istihdam sağlayacaklarını, fabrikanın kapasitesinin yıllık 120 adet civarında olacağını söylemişti.
Bayraktar'ın bu açıklamaları, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye'ye planladığı ziyaretin iptalinin duyurulduğu gün yapması dikkat çekmişti.
Ukrayna'nın, Rusya'yla savaşın ilk aylarında Baykar'ın TB2 modeli İHA'sını sıklıkla kullandığı biliniyordu.
