Kaçak banker ve tanınmış dolandırıcı Muhtar Ablyazov Reuters'a verdiği söyleşide kendisini Kazakistan'daki muhalefetin ve protestoların lideri olarak nitelendirdi.
Şimdi Fransa'da yaşayan Bank Turan Alem'in (BTA Bank) eski başkanı, Almatı'daki eylemcilerin, her gün ona nasıl davranacaklarını danıştıklarını öne sürerken Batılı devletleri, cumhuriyetin Rusya ile yakınlaşmasını önlemek için Kazakistan'daki olaylara müdahale etmeye çağırdı.
Öte yandan Ablyazov, protestoların "doğru ölçeğe ulaşması" halinde geçici hükümete liderlik etmek için Kazakistan'a döneceğini belirtti.
Reuters'ın yayınladığı yazıda da "muhalefetin lideri" olarak adlandırılan Ablyazov, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın propaganda kanalı "Özgür Avrupa Radyosu"nda da sürekli sürgündeki iş adamı olarak resmediliyor. ABD menşeli New York Times gibi yayınlar da Kazakistan gündemlerinde Ablyazov'a atıfta bulunmaktan kaçınmıyor.
Ablyazov, Özgür Avrupa Radyosu tarafından eylemlerin çok daha öncesinde de "Kazakistan muhalefetinin lideri" olarak sunuluyordu.
Kazakistan'dan İngiltere'ye uzanan bir vurgun macerası...
Batı'ya Kazakistan'a müdahalede bulunması çağrısında bulunan Muhtar Ablyazov, Fransa'da yaşayan, dolandırıcılık ve cinayetten aranan bir bankacı.
Ülkenin Eski Enerji, Endüstri ve Ticaret Bakanı ve BTA Bank'ın sahibi Muhtar Ablyazov hakkında Kazakistan, Rusya ve Ukrayna'da banka varlıklarının zimmete geçirilmesi, dolandırıcılık, belge sahteciliği ve görevi kötüye kullanma suçlamalarıyla dava açılmıştı. Ablyazov, BTA Bank'ın iflasının açıklanması ve kamulaştırılmasının ardından 2009 yılında Kazakistan'dan ayrıldı ve İngiltere'ye "siyasi sürgün" şeklinde resmettiği göçünü gerçekleştirdi.
Ablyazov'un iş dünyasındaki usülsüzlük vakaları, ünlü emlak zengini ve eski Beyaz Saray sakini Donald J. Trump'a kadar uzanan bir ağa da sahip.
BTA Bank'ın, çoğunluğu İngiltere devletine ait olan Royal Bank of Scotland, Barclays ve diğer bankalara olan 8 milyar sterlinlik borcunu temerrüde düşüren Muhtar Ablyazov, kısa sürede İngiltere'ye kaçmış oldu.
Bankayı kendi özel fon kaynağı olarak kullanmakla suçlanan Ablyazov, bu süreçte bankasında bulunan Kazakistan vatandaşlarının emeklilik fonlarını da hiç etmiş bulundu. Benzer bir şekilde Almatı'da konut projeleri vaatlerine inanıp ev almak isteyen 30 bin kişinin yaptığı yatırım da Ablyazov'la birlikte İngiltere'ye gitti.
İngiltere'de de rahat duramadı
Muhtar Ablyazov tarafından zimmete geçirilen toplam miktara ilişkin net bir değer bulunmazken mevcut iddialar 5 milyar dolar üzerinden başlarken bazı tahminlerse 10 milyar doları aşıyor.
Dünyanın en büyük dolandırıcık vakaları arasında tarihte kendisine yer bulan Muhtar Ablyazov, yeni yerleştiği İngiltere'de burada "Açık Diyalog Vakfı" adlı eski Sovyet ülkelerinde faaliyet gösteren Batı fonlu bir kurum aracılığıyla Avrupa ve ABD kamuoyunda "politik baskı altındaki aktivist" imajı yaratma girişimlerine başladı.
İngiltere'deki yaşamında lüks ve şatafatını sergilemekten de geri kalmayan Ablyazov, Londra'nın "milyarderler mahallesi" olarak anılan Bishops Caddesi'nde 18 milyon dolarlık bir araziye kondu.
Ancak bu şatafat merakı, İngiliz yetkililerin bankerin mal varlığı konusunda şüphelerini çekmekten başka bir işe yaramadı. Mal varlığı soruşturulan Ablyazov, burada yüksek mahkemeye yalan söylemekten suçlu bulundu. Ablyazov mal varlığını politik müttefiklerini tehlikeye atmamak için gizlediğini öne sürerken, kendisi 22 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Interpol'ün uluslararası arananlar listesinde kırmızı bültenle aranan Ablyazov, Londra'daki lüks hayatını terk ederek Paris yolcusu oldu.
Cinayetten de suçlu bulundu
Temmuz 2013'te Ablyazov Fransa'da tutuklandı. Rusya ve Ukrayna iadesini talep etti. Eylül 2015'te Fransız hükümeti, onu Rusya'ya iade etme emri verdi. Ablyazov'un avukatları davanın siyasi olduğunu iddia ederek Fransa Danıştayı'na başvurdu ve kararı iptal ettirdi.
Ablyazov, 2017 yılında Kazakistan'da gıyaben 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve mülküne el konuldu. Bir suç örgütü kurmak ve yönetmek, BTA Bank'ın fonlarını zimmete geçirmek, kara para aklamak ve görevi kötüye kullanmaktan suçlu bulundu. Kasım 2018'de Kazakistan'daki bir mahkeme, Ablyazov'u gıyaben müebbet hapis cezasına çarptırdı.
Ablyazov, bir diğer banker Ercan Tâtişev cinayetini organize etmekten de suçlu bulundu.
Aralık 2020'de Moskova'daki bir mahkeme, organize bir grubun parçası olarak büyük çaplı bir zimmete para geçirme suçundan Ablyazov'u gıyaben 15 yıl hapis cezasına çarptırdı.
Ablyazov'un BTA Bank'ı Şekerbank'ın satışı sürecinde de Türkiye'de etkin olmuştu.
Ablyazov günümüzde Fransa'da bulunan lüks malikânesinin bahçesinde ABD devlet propaganda kanallarına ve Batı basınına demeçler vermeye devam ediyor.
