'Yeni asgari ücret sonrası işten çıkarmalar başladı, patronların bir bölümü maaşı elden geri alacak'

Asgari ücretin açıklanması sonrası patronlar işten çıkarmalara başlarken, kimi iş yerlerinde ise işçilere 4,250 lira veremeyeceklerini, maaşın bir kısmını elden geri alacaklarını söylüyorlar.

Ali Ufuk Arikan

AKP'nin açıkladığı yeni asgari ücret enflasyon karşısında daha ilk günden erimeye başlarken, aldıkları teşvikleri ceplerine indiren patronlar şimdi de işçileri hedef alıyor.

Bazı iş yerlerinde işten çıkarmalar şimdiden başlarken, patronların bir bölümü ise işçilere 4250 lira veremeyeceklerini, bankadan yatıracakları paranın bir bölümünü elden geri alacaklarını söylüyor.

Gelinen tabloyu ve iş yerlerinde yaşananları soL'a değerlendiren Patronların Ensesindeyiz (PE) Dayanışma Ağı Genel Koordinatörü Selahattin Kural, rakam açıklandıktan sonra işçi çıkarmaların başladığını belirtti. Kural, "İşçiye asgari ücreti bankadan yatırıp bir miktarını geri alma zaten yapılıyordu bu daha da yaygınlaşacak" diye konuştu.

İşçilere seslenen ve uğradıkları haksızlıklara karşı yalnız olmadıklarını söyleyen Kural, işçileri karşılaşacakları tüm hak gasplarına karşı PE'ye ulaşmaya çağırdı.

Kural'ın soL'a yaptığı açıklama şöyle:

Asgari ücret 4250 lira oldu. Bu ücretin emekçilerin hayatına nasıl bir etkisi olacağından bağımsız, rakam açıklandıktan sonra çok sayıda iş yerinde işten çıkarmalar yaşandığı söyleniyor, size böyle bilgiler geliyor mu, iş yerlerinde neler yaşanıyor?

Patronların işten çıkarma yaptıklarına dair bilgiler geliyor. Ancak burada öncelikle açmak istediğim başka bir durum var… Genellikle her konuya patronlar cephesinden bakılıyor. Mesela kriz var patronlar mağdur, döviz yükselir patronlar zarar eder, asgari ücret masası kurulur patronlar yine mağdur.

Böyle bir tartışma ortamı işçi sınıfı açısından baştan kaybedilmiş bir tartışmadır. Sürekli karlarını artırıyorlar, devlet teşvikler yağdırıyor yine bunlar mağdur. Bu zemin patronlara işçilerin haklarına saldırırken meşruiyet alanı sunuyor. Pandemide fiili olarak işten çıkarma anlamına gelen ücretsiz izin uygulaması iş yükünü daha az işçinin sırtına bindirdi. Patronlar buldukları her kriz ortamını fırsata çevirdi. Karını artıracak iklimi bulduğunda yüklendiler işçinin sırtına. Bir yandan kar artıyor diğer yandan işçilere saldırı. Bu iki yüzlülüğün görülmesi gerekiyor.  

‘İşçi çıkarmalar başladı’

2022 yılı asgari ücret tartışmaları da böylesi bir algıyla yapıldı. Daha bu tartışmalar sırasında patronlar, 'işçi çıkarmak zorunda kalırız’ diyerek işçileri tehdit etmeye başlamışlardı. Rakam açıklandıktan sonrada işçi çıkarmaya başladılar. Bu yönde hem PE’ye bilgiler geldi, hem de kamuoyuna böyle şikâyetler yansıdı.

Gelen bilgiler arasında patronların küçülmeye gidiyoruz bahanesiyle işten çıkarmalar yaptığı, bazılarındaysa asgari ücretin bahane edilmesiyle mağdur patron algısı yaratılarak işten çıkarmaların olduğu görülüyor.

Bu mağdur edebiyatının ardında işçileri daha fazla sömürmek olduğunu biliyoruz. İş yükünü daha az işçinin sırtına yükleyecekler. Bu da işçileri daha fazla çalıştırmak demektir. Kısa süre içersinde bu örneklerin daha da çoğalacağını tahmin etmemek elde değil. Özellikle işten çıkarmaların patronlar tarafından bu süreçte tehdit ve pazarlık unsuru olarak kullanılacağını göreceğiz.

İşten çıkarma dışında ödenen maaşın bir bölümünün patron tarafından elden geri isteneceği, bunun işçilere şimdiden teklif edildiği belirtiliyor. Buna ilişkin neler söylersiniz?

Daha asgari ücret tartışmaları sırasında iş yerlerinde bunlar söyleniyordu. Asgari ücret duyurulduktan sonra Patronların Ensesindeyiz Ağı olarak yaptığımız açıklamada bu konuya vurgu yapmıştık. Patronlar bu süreci fırsat bilecek, kayıt dışı çalışma, ücretin bir bölümünün geri alınması, uzun çalışma saatleri gibi uygulamaları işçilere dayatacaklar.

‘12 saat çalışırken şimdi 15 saat çalışmaları istenecek’

İşsizlik sürekli artıyor. 8 saatlik iş günü hakkını patronlar kriz bahanesiyle gasp etti. Çalışan işçilerin üzerine daha fazla iş yükünü bindirdiler. Tekstil atölyesinde bir işçi 2 parça iş çıkarması isteniyorsa bu dönemde aynı ücrete 3,4 parça iş çıkarmasını isteyecekler. 12 saat çalışırken şimdi 15 saat çalışmaları istenecek.

Kayıt dışı çalışma, sigortasız çalışma sürekli artıyor. Tekstil atölyelerinde, inşaatlarda pek çok işyerinde asgari ücret altında çalışma yapılıyor. Ayrıca işçiye asgari ücreti bankadan yatırıp bir miktarını geri alma zaten yapılıyordu bu daha da yaygınlaşacak.

'Tek silahımız birbirimizden haberdar olmak ve örgütlü olmaktır'

Bu tip hukuksuzluklara maruz kalan işçilere çağrınız ne olur?

Patronlar kriz bahanesiyle işçileri asgari ücretin altında, sigortasız çalıştıramaz. Maaşlarının bir kısmını geri isteyemez. Patronlar tarafından yapılan bu uygulamalar birer hak gaspıdır ve suçtur. Bunu hem patronlar hem de hükümet biliyor. Karşılarından örgütlü bir ses gelmediğindeyse saldırılarına devam ediyorlar. Bu dönemde patronlar tek bir ağızdan seslenircesine mağduruz diyor, “işten çıkarmalar” olur diye tehditler savuruyor. Bizden de buna sessiz kalmamızı istiyorlar. Bu sese karşılık verilmeli, her krizde patronların nasıl zenginleştiği yüzlerine vurulmalıdır. İşçiler, iş yerlerinde karşılaştığı haksızlıkları Patronların Ensesindeyiz Dayanışma Haberleşme ve Mücadele ağına duyurmalı ve birlikte hareket etmeliyiz. Yaşanan haksızlıklara karşı tek silahımız birbirimizden haberdar olmak ve örgütlü olmaktır. 

Patronların Ensesindeyiz Ağı’na aşağıdaki e-posta ve sosyal medya hesapları üzerinden ya da 0541 940 0514 numaralı telefondan ulaşılabilir:

Facebook: https://www.facebook.com/patronlarinensesindeyiz

Twitter: https://twitter.com/pensendeyiz

E-posta: iletisim@patronlarinensesindeyiz.org