Türkiye'nin İngiltere'nin Ukrayna'ya gemi göndermesini engellemesinin ardından Montrö Boğazlar Sözleşmesi bir kez daha emperyalizmin hedefi haline geldi.
Türkiye, İngiltere'nin Ukrayna'ya iki mayın avlama gemisinin gönderilmesi için Boğazlar'ın kullanılmasına yönelik talebini Montrö Sözleşmesi nedeniyle iki gün önce reddetmişti.
Türkiye'nin bu kararının ardından NATO'nun eski Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanı olan ABD'li emekli amiral James George Stavridis, bunun "Montrö Sözleşmesi'nin istismar edilmesi" olduğunu öne sürerek, Türkiye'nin kararından vazgeçmesi gerektiğini savundu.
Sosyal medya hesabından açıklama yapan Stavridis, "Türkiye'nin Kraliyet Donanması'na ait mayın avlama gemilerini durdurması Montrö Sözleşmesi'nin istismar edilmesidir. Mayın avlama gemileri tamamen savunma amaçlıdır. Kullanımları Ukrayna'nın ekonomisini canlı tutma amaçlıdır. Türkiye, bir NATO müttefiki olarak rotasını değiştirmeli ve bu gemilerin geçişine izin vermeli" ifadelerini kullandı.
Sözleşmeye göre savunma amaçlı gemiler de geçemiyor
Stavridis'in iddia ettiğinin aksine, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne göre, savaş dönemlerinde Boğazlar'dan geçiş izni için savunma amaçlı-saldırma amaçlı gemi ayrımı yapılmıyor. Sözleşmenin savaş zamanı başlığındaki bir maddeye göre, savaşan herhangi bir devletin savaş gemilerinin Boğazlar'dan geçmesi yasak. İngiltere'nin Ukrayna'ya hibe etmeyi planladığı 2 gemi bu kapsama giriyor.
Montrö'yü bilecek kadar Türkiye'yi iyi tanıyor
2009 yılından 2013 yılına kadar NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanı görevini yürüten Stavridis, Türkiye'yi ve Ege-Karadeniz bölgelerini çok iyi bilen bir isim.
Batı Anadolulu bir Rum olan büyükbaba tarafının Milli Mücadele'nin ardından ABD'ye yerleştiği Stavridis, NATO'nun Ege Denizi'nde yaptığı bir deniz tatbikatı için bir destroyer gemiyle İzmir'e gelmesine ilişkin "Hayal edebileceğim en olağanüstü tarihsel ironi" demişti.
2010 yılında dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Başbuğ'un ev sahipliğinde Çanakkale'de düzenlenen İpek Yolu-2010 General/Amiral Semineri'ne katılan Stavridis, Başbuğ'u "yakın arkadaşı" olarak tanımlamıştı.
NATO bünyesinde Avrupa'da görev yaptığı süre boyunca bölgeyle birçok kez yakın temasta olan Stavridis'in, esasında Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne gayet hakim olduğu, derdininse sözleşmenin değişmesi olduğu açık.
Karadeniz yıllardır emperyalizmin hedefinde
ABD ve NATO, genişleme hedefiyle uzun yıllardır Karadeniz'e el atmaya çalışırken, Ukrayna'daki savaşla birlikte bu girişimler daha da yoğunlaşmaya başladı.
ABD yönetimi, Avrupa Birliği'yle birlikte NATO üzerinden Rusya’yı sıkıştırmaya çabalarken Montrö Sözleşmesi, Türkiye'nin denetimi altında Karadeniz’de toplam silah gücünü sınırlamasıyla Batı emperyalizminin hamlelerini engelleyen bir nitelik taşıyor.
Bu açıdan Karadeniz, ABD’nin istediği zaman giremediği nadir yerlerden birisi olma özelliği taşırken, ABD Montrö Sözleşmesi'ni sık sık sorgulayan çıkışlar yapıyor.
