Rusya-Ukrayna ve İsrail-Gazze savaşı Batı dünyasını öyle bir hale getirdi ki, kendi söylemleriyle "siyasetler üstü" olan tüm kurumlar siyasi karar alacak noktaya geldi.
Ukrayna savaşının başlamasının ardından Rus müzisyenlere ve kitaplara yasak getiren ülkeler, birçok Rus sporcu ve takımı turnuvalardan men etti.
Gazze savaşının başlamasının ardından birçok Avrupa ülkesinde Filistin'e destek eylemleri engellenmeye çalışılırken, bazı kuruluşlar Filistinli edebiyatçı ve sanatçıların ödül almasını dahi engelledi.
Şimdi de, savaşlarda açıkça taraf olan ülkelerin baskılarına boyun eğen olimpiyat yöneticileri, Rus ve Belaruslu sporcuların "siyaseten tarafsız olup olmadığını" değerlendirerek, bu kişilerin oyunlara katılım durumunu belirleyecek.
Ancak karar, yalnızca "bireysel sporcular" için geçerli. Rus takımları ve bunların parçası olan sporcular, doğrudan "Rusya'nın ulusal federasyonlarının parçası" oldukları için hâlâ yasaklı.
'Siyasi olarak tarafsız' olmaları durumunda...
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), geçtiğimiz ayın başında Rus ve Belaruslu sporcuların "siyasi olarak tarafsız" olmaları durumunda 2024 Paris Olimpiyatları'nda yarışabileceğini açıkladı.
Böylece komitenin yönetim kurulu, Rus ve Belaruslu sporcuların müsabakalara katılmalarının yasaklanmasına dair kararı "geri çekmiş" oldu. Ancak istenen oyuncunun oyunlardan men edilebilmesinin de zemini hazırda tutuluyor.
Rusya Olimpiyat Komitesi'ne "Ukrayna Olimpiyat Komitesi'nin toprak bütünlüğüne" ihlali nedeniyle verilen uzaklaştırma cezasının sürdüğü belirtildi.
Ukrayna ve Batı ülkeleri: 'Yetmez, tüm Rusları men edin'
Komitenin kararına Ukrayna'dan ve Batı ülkelerinden tepki geldi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, komiteyi, "Rusya'ya Olimpiyatları silahlandırması için yeşil ışık vermekle" suçladı.
Avustralya'nın da aralarında olduğu 30 Batılı ülke, Rusya'nın Olimpiyat Oyunları'ndan tamamen men edilmesi yönünde çağrı yaptı.
Sporcular için katılma şartları
IOC Başkanı Thomas Bach, kararı, sporcuların hükümetlerin eylemlerinden ayrı tutulması gerektiği şeklinde savundu.
Karara göre, olimpiyatlara katılacak olan Rus ve Belaruslu sporculara belli şartlar getirilecek. Buna göre, müsabakalara katılacak sporcular Rusya'nın Ukrayna'ya dönük saldırılarının destekçisi olmayacak ve sporcuların Rusya ve Belarus orduları ve güvenlik kurumlarıyla bağı bulunmayacak.
Komite, bu kapsamda olimpiyatlara 6'sı Rus, 5'i Belaruslu olmak üzere toplam 11 sporcunun katılabileceğini öngörüyor.
Federasyonların engellediği takımların 'tarafsız' oyuncuları katılamayacak
Bu arada, Rus takımlarının men edilmesi kararının devam etmesiyle birlikte, bu takımlarda yer alacak "tarafsız" Rus ve Belaruslu sporcular olimpiyat oyunlarında yer alamamış olacak.
Diğer yandan, spor federasyonları, Rus ve Belaruslu sporcuların olimpiyatların da dahil olduğu turnuvalara katılmasını yasaklama kararını devam ettirebilir.
Dünya Atletizm Birliği Başkanı Seb Coe, kurumun Rus ve Belaruslu tüm sporcuların turnuvalardan men edilmesine devam edileceğini bildirdi.
Buna karşılık, Dünya Tekvando Federasyonu ve Dünya Judo Federasyonu, Rus ve Belaruslu sporcuların eleme müsabakalarında yer alabileceğini kaydetti.
Uluslararası Paralimpik Komitesi de, bu ülkelerdeki "tarafsız" sporcuların turnuvalara katılabileceğini açıkladı.
Batılı ülkelerin olası siyasi kararları: Geçmişten örnekler
Komitenin bu kararı üzerine Rusya karşıtı Batılı ülkelerin, Olimpiyat oyunlarını boykot etme ihtimali üzerinde duruluyor.
Geçtiğimiz yıllarda, Batılı ülkelerden yetkililer, Rus ve Belaruslu sporcuların katılması durumunda Olimpiyatları boykot etmekle tehdit etmişti.
1980 yılında ABD öncülüğünde 66 ülke, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a asker göndermesinin ardından Moskova'da düzenlenen olimpiyat oyunlarını boykot etmişti. Avustralya'nın da dahil olduğu 8 ülke de, oyunlara kendi ülkelerinin bayrakları yerine bir Olimpiyat bayrağıyla oyunlara katılmıştı.
Komitenin kararına karşı Avrupalı liderlerinin Rus ve Belaruslu sporcuları seyahat engelleri getirerek Paris'teki müsabakalara gelmelerini engellemeleri ihtimali de tartışılıyor.
Bunun da bir örneği geçmişte yaşanmıştı.
1960'lı yıllarda NATO, Demokratik Alman Cumhuriyeti sporcularının Batı Avrupa ülkelerine seyahat etmesini yasaklamıştı. Bu nedenle Demokratik Alman Cumhuriyeti vatandaşı sporcular, bu dönemde Batı Avrupa'da düzenlenen büyük turnuvalara katılamamıştı.
Günümüzde bazı Batılı liderler de buna benzer girişimlerde bulundu. Polonya Devlet Başkanı Andrzej Duda, Haziran ayında ülkesinde oynanacak elemeler için Rus ve Belaruslu eskrimcilere vize vermeyi reddetmişti. Bunun üzerine Uluslararası Eskrim Federasyonu, karşılaşmaların Bulgaristan'da oynatılmasına karar vermişti.