Hattat Holding, 2005 yılında Türkiye Taş Kurumu’ndan Amasra-B kömür sahasını 20 yıl işletmek üzere aldı. Aradan 12 yıl geçti ve henüz tek parça kömür çıkarılmadı. Kamulaştırma, saha çalışmaları gibi bahanelere rağmen esas sıkıntının sahanın gerektirdiği yatırımı yapacak kaynağı bulamamak olduğu biliniyor. Grubun cirosu, kârına göre çok yüksek olan yatırım tutarı nedeniyle uzun yıllar bankalardan istediği koşullarda kredi sağlayamayan Hattat, yatırımı rekor zamana yayarak yaptı. Siyasi iktidarın kömürden elektrik üretimi politikası ve ilişkilere dayalı destekle son birkaç yılda kredi sorunu çözülmüş oldu. Maden sahasında kömür çıkarımının 2019 yılında başlayacağı söyleniyor. Kalan 7 yıllık sürede sahadaki kömürün maksimum miktarda çıkartılması için uğraşılacağı, sonrası için de rödovansın yenilenmesine güvenildiği anlaşılıyor.
Kamunun, TTK yönetiminin sahayı özelleştirirken işletmeye alınma süresi, koşullarına ilişkin bağlayıcı kural koymamış olması bir yana bir sermaye grubunun beceriksizliği nedeniyle önemli bir maden sahası 10 yılı aşkın süredir atıl kalmış durumda. Maden sahasında ağır sömürü koşulları altında çalışan işçilerden yöre halkına Hattat grubunun beceriksizliği ve plansızlığının sonuçlarına hem yöre halkı hem de tüm ülke katlanıyor. Türkiye’nin devasa cari açığında enerji hammaddeleri ithalatının, özellikle de petrol, doğalgaz ve kömür ithalatının payı çok büyük.
Uzmanlar işçi ölümlerine, ağır sömürü koşullarına ve bir dizi keyfiliğe de sahne olan Amasra-B kömür sahasının yeniden kamulaştırılması ve kamu denetiminde yöre halkı başta olmak üzere halk yararına işletilmesi görüşünü ifade ediyor. Otomotiv, inşaat, enerji Hattat grubunun toplam cirosu 350 milyon dolar, yıllık karı da 80-90 milyon dolar civarında. Bu yapıyla 1,5 milyar dolarlık yatırımın altına girilmesi, sahanın işletme hakkının verilmesinin dışında devlet kaynaklarının aktarılması beklentisini de çok açık gösteriyor. Sahanın mevcut haliyle kamulaştırılması ve yöre halkı için istihdam yaratan bir yapıya kavuşturulması önerileri öne çıkıyor.
KİMDİR HATTAT GRUBU?
Hattat Holding otomotiv, inşaat ve enerji sektörlerinde faaliyet gösteriyor. 350 milyon dolar civarında cirosu olan grup 2005 yılında 20 yıl süreyle işletmek üzere Türkiye Taş Kurumu’ndan (TTK) Amasra-B kömür sahasını rödovans karşılığında almıştı. 2005’i izleyen 3 yıl içinde kömür çıkarma faaliyetinin başlaması öngörülmesine rağmen yasal ve altyapısal çeşitli engeller öne sürülürek üretim ertelendi. Yeni durumda üretimin 2019 yılında başlanacağı belirtiliyor.
Madencilik faaliyetlerine dönük olarak 400 milyon dolar harcandığı söylenirken maden sahalarının uzantısı olarak iki de kömür santrali projesi bulunuyor. Madenden çıkan kömürün hem bu santrallerde kullanılması hem de Eren grubuna satışı planlanıyor. Eren grubuyla bu konuda bir anlaşma yapılmış durumda. Kendi santrallerini 2023 yılında devreye almayı hedefleyen grup, 2019-2025 döneminde çıkan kömürün yüzde 90’ını Eren grubuna satmak üzere anlaşma imzalamış durumda. Anlaşma ile garanti edilen miktar 7 milyon ton civarında.
EPDK’den 49 yıllık lisans alınan yine HEMA Elektrik Üretim A.Ş. bünyesindeki iki santral için öngörülen yatırım tutarı 1,1 milyar dolar. Kredi bulunmasının ardından santrallerin yapımına başlanacağı belirtiliyor.