soL (HABER MERKEZİ) Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Türkiye ve Rusya arasında imzalanan gümrük protokolüyle ilgili gazetecilere açıklamalarda bulundu. Hatırlanacağı üzere önceki gün imzalanan ortak gümrük protokolü Rusya'da "orta yol" bulundu yorumları ile değerlendirilmişti.
Bakan Yazıcı da iki ülke arasında yaşanan ''gümrük krizinin'' makul bir yol bulunmak suretiyle çözüme kavuşturulduğunu bildirdi. Oluşturulan Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) uygulaması hakkında bilgi veren Bakan, Rusya'ya ihracat yapan firmalardan, ürünlerine ilişkin bilgileri önceden verenlerin "VIP" uygulamasıyla Rusya'ya gireceğini söyledi.
Tekstil dışında ticaret serbest
Rusya Federasyonu Federal Gümrük Servisinin protokolün onaylanmasını beklemeden çimento, mineral gübreler, araba parçaları, alüminyum hariç adi metaller, karton ve karton mamulleri ve oyuncak gibi eşyaların pozisyonlarının risk profilinden çıkarılması yönünde karar aldığını bildiren Yazıcı, ayrıca Rusya Federasyonu Federal Gümrük Servisinin tütün, sirke, canlı hayvan ve hayvansal ürünler, bitkisel gıdalar, hazır gıdalar ve her türlü içecek ile eczacılık ürünleri, maden cevheri gibi eşyaların da risk profilinin eklenmesinin planlanmadığını bildirdiğini ifade etti
Tekstil sektörüne ilişkin düzenlemeler ise imzalanan protokol uyarınca gerçekleştirilecek. Ancak Yazıcı'nın açıklamasında, gümrük krizinden en çok etkilenen sektörlerin başında gelen tekstil ile ilgili bir değerlendirmede bulunmaması dikkat çekti.
TIR'lar kontrol altında
Bakan Yazıcı, taşıma belgelerinde ''TIR karnesi, hava konşimentosu, CMR'' gibi yer alan bilgileri önceden veren firmalara, yapılacak belge kontrolünde, sunulan belgelerin uygun olması halinde fiziki gümrük kontrolü yapılmayacağını söyledi. Yazıcı, bu kontrolün gerekmesi halinde gümrük işlemlerinin, yığılmaları azaltmak amacıyla en kısa sürede tamamlanacağı, rutin ve makul bekleme sürelerini aşmayacağını kaydetti.
Rusya bu uygulamayı özellikle kaçakçılığın önüne geçmek amacı ile talep etmişti.
Protokolün imzalanmasının önemli ancak tarafların protokolü uygulamasının çok daha önemli olduğuna dikkati çeken Yazıcı, protokolün uygulamasının, 3 ay içinde tekrar yapılacak görüşmelerle detaylandırılacağını da hatırlattı.
İşadamlarının rahatsızlığı sürüyor
Protokol, Rusya ile ticaret yapan işadamlarını tatmin etmedi. Belli belirsizliklerin söz konusu olduğuna işaret eden işadamları, ihracatçılar ürün bildirimi yaptığında ithalatçının vergi ödemeye mecbur olmasının ve şartın sadece Türkiye'ye uygulamasının pazar kaybı yaratabileceğine dikkat çekiyor.
Fiyat bildirim kriterlerinin nasıl gerçekleşeceği net değil diyen işadamları kendilerine ayırımcılık yapıldığını ileri sürüyor.
Müşterisi Rus olanların işi daha zor
Tekstilde Rusya pazarının önde gelen firmalarından Colins Jeans CEO'su Nurettin Eroğlu, Rusya ve Türkiye'de hem satıcı hem alıcı firmaları olan şirketlerin sorunu büyük ölçüde çözdüğünü ancak Rus şirketleriyle çalışan ihracatçının gümrükte sıkıntısının devam edebileceğini belirtti. Eroğlu, "Rusya'da ve Türkiye'de kendi firması olan firmalar sorunu büyük ölçüde çözmüş durumda. Ama mesela müşterisi Rus olanların durumu zor. Rus tarafı gümrükte malları beş dolardan gösterin diyor, Türkiye'deki ihracatçı da ona uyuyor" diye konuştu.
Gönüllü dayatma söz konusu
Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği (LASİAD) Başkanı Orhan Altun da "İmzayı atmakla bu iş bitmez, bu bir süreç. Sadece bize mi uygulanacak yoksa gerçekten söz verildiği gibi başka ülkelere de uygulayacaklar mı, gönüllülük adı altında mı yoksa sonradan yüzde yüz dayatmaya mı dönecek. Gönüllülük esasına uymazsanız TIR'larınız bekler demek bir nevi dayatmadır zaten" diye konuştu.