soL (HABER MERKEZİ) ABD'de Lehman Brothers'ın iflasının açıklanmasının ardından gözler Türkiye'deki yatırımlarına çevrilirken, BDKK (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu) bankalardan Lehman ile ilişkileri bulunup bulunmadığı bilgisini istemiş ve şimdilik risk yok açıklaması yapılmıştı. Ancak ilk haftanın sonunda, şimdilik sayıları bilinmeyen ve "Lehmanzede" olarak adlandırılan kişilerin varlığı ortaya çıkmış durumda.
Türkiye'deki bankalar aracılığıyla Lehman Brothers'ın garantörlüğünü üstlendiği türev tahviller alan yatırımcıların paralarını kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu iddia edildi. Konuya ilişkin iddialar üzerine SPK(Sermaye Piyasası Kurulu) ve BDDK duruma el koyarken, Lehman Brothers'ın Türkiye'de kaç kişiye, ne kadarlık tahvil sattığının kaydı olmadığından kimse ayrıntılı bilgi sahibi olamıyor.
Citibank bu suça ortak
İddiaların doğru olması durumunda Lehman Brothers'ın tahvillerinin satışına aracılık eden Citibank'ın da yasal olmayan birtakım işlemlerde bulunduğu üzerinde duruluyor. Citibank A.Ş.'nin (Citibank Türkiye), Lehman Brothers'ın bazı menkul kıymet ürünlerine aracılık etmesiyle, batan bir şirketin tahvillerine sahip olan küçük yatırımcının durumu belirsizliğini koruduğu bildirildi. Bu olayla ilgili bir inceleme başlatan Sermaye Piyasası Kurulu'nun haftanın ilk günlerinde bu belirsizliği gidermeyi planladığı açıklandı.
Konuya ilişkin iddialar üzerine SPK ve BDDK duruma el koyarken, Lehman Brothers'ın Türkiye'de kaç kişiye, ne kadarlık tahvil sattığının kaydı olmadığından kimsenin ayrıntılı bilgi sahibi olamıyor. Tahvillerin bir devlet güvencesi taşımadığı ve karmaşık olduğu için bu tahvillere para yatıran yatırımcıların zararlarının ne kadarını tahsil edebileceği ve ABD'de kurulan iflas masasının nasıl bir tutum izleyeceğinin de belli olmadığı belirtildi. Lehman Brothers'ın iflas etmeden önceki son güne kadar tahvillerini sattığı, Türkiye'deki bankaların da bu satışlara aracılık ederek para topladığı iddia edildi.
SPK ve BDDK olaya aracılık eden Citibank'tan bilgi isterken, ilk gelen rakamların toplanan paranın 35 milyon olduğunu gösterdiği belirtiliyor. Türev tahvil alanların herhangi bir sigortası bulunmuyor.
Olay nasıl ortaya çıktı?
Olay satışa aracılık eden ve Türkiye'de Lehman Brothers'a ait tahvilleri vatandaşlara pazarlayan Citibank'ın bazı hesap sahiplerine ödeme yapamayacaklarını bildirmesi ile ortaya çıktı. Küçük yatırımcının bu tahvillere yatırdığı paraları geri alıp alamaması, iflas işlemlerini yürüten Amerikan iflas masasının kararına kalmış görünüyor. Citibank'ın ise bu tahvillerde sadece alıma aracılık ettiği için herhangi bir sorumluluk üstlenmemesi ise tepkiyle karşılandı.
Citibank yetkilileri, "Citibank, çok çeşitli yerel ve global yatırım ürünlerine aracılık etmektedir. Citibank A.Ş. (Citibank Türkiye), şu anda ABD'de iflas başvurusunda bulunan Lehman Brothers Holding Inc.'ın Avrupa'da bulunan bir yan kuruluşu tarafından ihraç ve garanti edilen bazı tahvillerin alımına aracılık etmiştir" sözleriyle satışları doğruladı. Citibank yetkilileri, bu konuda çalıştıklarını söylemekle birlikte, küçük yatırımcının bu aşamadan sonra ne yapabileceği konusunda bir yönlendirmede bulunmadı.
Uzmanlarından konuyu inceleyerek bir rapor hazırlamalarını isteyen SPK, Citibank'tan da aracılık ettiği kağıtları, kaç kişiye, ne kadarlık satış yaptıklarına ilişkin bilgi istedi. SPK Citibank'ın küçük yatırımcıya ne sattığı ve satışı yaptığı bu ürün her ne ise yetki belgesinin olup olmadığını araştıracak.
Sorumluluk Lehman'da
İstenen bilgi ve belgeleri SPK'ya gönderme hazırlığı yapan Citibank yetkilileri, konuyla ilgili "Biz yasalara aykırı bir iş kesinlikle yapmadık. Mevzuat çerçevesinde aracılık hizmeti veriyoruz. Her şey yasal prosedür içerisinde yapıldı" açıklamasında bulundular. Açıklamada ayrıca, "Bankamız taleplere aracılık etmiş olup, yabancı menkul kıymetleri bankamız vasıtası ile satın almayı isteyen kişilerin işlemleri, bunların geri ödemesinde sorumluluğun sadece Lehman Brothers'a ait olduğunu da içeren yazılı talimatları doğrultusunda gerçekleştirilmiştir" ifadelerine yer verildi ve sorumluluğun Lehman Brothers'e ait olduğu vurgulandı. Citibank'ın borsa dışı alım satım aracılığı yetki belgesi olmadığı bu tür bir işlem yapmasının yasadışı olduğu belirtiliyor. Böyle bir durumun ortaya çıkması ile SPK'nın Citibank'a ceza vermesi gerekiyor.