soL (DIŞ HABERLER) Yasal ya da politik bir nedenle bir kez daha seçilme umudu kalmayan ABD başkanlarının son yıllarında bulundukları girişimler, "uzatmalı başkanların" ne denli saldırgan olabileceğini gösteriyor.
Amerikan siyaset dilinde "topal ördek" olarak adlandırılan bu başkanların sonuncusu olan George W. Bush'un, İran'a saldırı gibi çok iddialı bir girişimi el altında tuttuğu biliniyor. Öte yandan, topal ördeklerin en çok bilinenleri arasında yer alan Bill Clinton ve Lyndon Johnson, son yıllarında zorladıkları girişimlerle Bush'a parmak ısırtıyor.
Johnson: Vietnam'ın mimarı
Kendisinden önceki ABD Başkanı John F. Kennedy'nin suikast sonucu öldürülmesiyle başkanlığa gelen, sonrasında bir dönem daha seçilen Johnson, 1963-1968 yılları arasında başkanlık yaptı.
Başkanlığa seçildiği tarihten itibaren Vietnam'daki ABD askeri sayısını arttıran Johnson, özellikle 1967'den sonra Vietnam'a artan ölçüde yüklendi. 1963 yılında 16 bin olan Vietnam'daki ABD askeri sayısı, Jonhson iktidarının son yılı olan 1968'de 550 bine çıkmıştı.
Bununla paralel olarak öldürülen ABD askeri sayısı da artıyordu. 1967'de ayda bin ABD askeri ölürken, Vietkong gerillalarının Ocak 1968'de gerçekleştirdiği "Tet Kalkışması"nın ardından ölümler daha da arttı. Çatışmaların zirve yaptığı Mayıs 1968'de ABD kayıpları iki haftada bin 800 olmuştu. ABD kaybettikçe, Vietnam'a asker yığmayı hızlandıran Johnson, kaybetmesine rağmen niçin asker yığmayı sürdürdüğünü soran bir gazeteciye, savaşta aldığı bir yarayı göstererek "İşte bundan" demişti.
Son yıllarında artan bir ısrarla Vietnam'a yüklenen Johnson, Vietnam'ı ABD ve dünya gündemine sokan isim olarak, Kasım 1968'de yapılan seçimlerde koltuğunu Richard Nixon'a devretti.
Clinton: Kosova ona "çok şey borçlu"
1992-2000 yılları arasında üst üste iki kez başkanlığa seçilen Demokrat Partili Bill Clinton, son görev yılı olan 1999'da Yugoslavya bombardımanına imza attı.
Clinton, Kosova'yı Yugoslavya'dan zorla ayırarak bugün de çözümsüz biçimde devam eden bir sorunu yarattı. Bombalama, yalnızca siyasi sonuçlarıyla değil, insani felaket boyutlarıyla da tarihe geçti. Bir hafta süreceği açıklanan, ancak tam 78 gün süren bombardıman sonucunda, bugünkü Sırbistan olan Yugoslavya'nın maddi altyapısı büyük ölçüde tahrip edildi. Kullanılan kimyasal ve nükleer içerikli silahlar nedeniyle birçok insan öldü ya da sakat kaldı.
Clinton, Aralık 1998'de de dört gün süren bir Irak operasyonu imza atmıştı. Çöl tilkisi adlı operasyon Irak'ın zaten büyük ölçüde tahrip olmuş alt yapısını hedef almıştı. Clinton'un operasyona gerekçe olarak öne sürdüğü iddia ise, Saddam Hüseyin'in "kimyasal, biyolojik ve nükleer içerikli kitle imha silahları geliştirmesi" olmuştu. Clinton'un bu iddiası, Bush yönetimi tarafından Irak işgalinin gerekçesi olarak neredeyse aynı ifadelerle kullanıldı.
Clinton, Kasım 2000'deki başkanlık seçimlerinde koltuğunu Bush'a devretti.