Güney Amerika Ulusları Birliği, ya da bilindik adıyla UNASUR, Cuma günü Arjantin’in Bariloche kasabasında toplandı. 3 saat sürmesi planlanan zirvede Latin ülkeler 7 saat boyunca tartıştılar. Zirvenin ana gündemi, Kolombiya’nın ülkede kurulmasına izin verdikleri ABD üsleri oldu.
Kolombiya Devlet Başkanı Álvaro Uribe, toplantının canlı yayınla yayınlanmasını önermişti. Bu gerçekleşti, fakat Brezilya lideri Lula da Silva daha sonradan bu kararı “toplantının sonuçlarını etkilediği için” eleştirdi.
Toplantıda tartışmaların gerilimi çok yükselmese de, odak noktası Kolombiya ile ABD arasında imzalanan fakat içeriği hâlâ tam olarak açıklanmamış olan ikili işbirliği anlaşmasıydı. Anlaşmanın ABD’ye yedi askeri üssün kullanım hakkını verdiği belirtiliyor, ancak ayrıntılar henüz net değil.
Ekvador’un solcu hükümetinin, ABD’ye ülkenin Manta kentindeki üssü boşaltmasını söylemesinin ardından ABD yeni bir yer aramış, fakat diğer ülkeler askeri üs olasılığına kapılarını kapatınca kıtadaki en büyük müttefiki olan Kolombiya’ya sığınmıştı. Kolombiya’nın ABD’ye kapılarını açması özellikle Venezuela ve Ekvador gibi komşu devletler tarafından büyük tepkiyle karşılaşmış, bunun üzerine Kolombiya’nın sağcı hükümet başkanı Uribe bir yandan Venezuela ve Ekvador’a karşı bir karalama kampanyasına girişmiş, bir yandan da diğer Latin ülkelerine ikna turuna çıkmıştı.
Uribe, zirvede ABD üslerinin amacının uyuşturucu kaçakçılığı ve FARC gerillalarına karşı mücadele olduğunu iddia etti. Venezuela lideri Hugo Chávez ise anlaşmanın, “ABD’nin küresel egemenlik stratejisinin bir parçası” olduğunu vurguladı. Chávez, buna kanıt olarak ABD’nin Hava Harekat Komutanlığı’na ait bir belgeyi gösterdi ve belgenin bölgede ve bölgenin ötesinde operasyonlar yapabilmek için üslerin kullanımını anlattığını belirtti.
Chávez’in bahsettiği belge, ABD’de “Beyaz Kitap” olarak biliniyor. Kitap, çeşitli ABD üslerinin seviyelerini ve kullanım amaçlarını içeriyor. Toplantıda bir komisyon kurularak kitabın içeriğinin incelenmesi kararlaştırıldı. Chávez’in kitaptan okuduğu kısımda ABD, Latin Amerika’nın tümüne harekat ve operasyonlar düzenleyebileceği bir üs arayışında olduğunu belirtiyor.
Üslere karşı karar alınamadı
Toplantıda Bolivya lideri Evo Morales toplantının karar bildirisinde üye ülkelerin topraklarında askeri üslerin bulunmasının reddedilmesini önerdi. Arjantin Devlet Başkanı Cristina Fernández, yabancı askeri üslere karşı ortak bir doktrin kabul edilmesini önerdi. Brezilya lideri Lula ise komşu ülkelere yabancı birliklerin girmeyeceğine dair “yasal garantiler” talebinde bulundu. Üç öneri de toplantının finalinde karara bağlanamadı.
Lula, ayrıca ABD Başkanı Barack Obama ile bir toplantı yapılmasını önerdi, fakat Uribe “Gerek yok” diyerek bu öneriye karşı çıktı.
(soL - Dış Haberler)