AKP’nin “sadaka kültürü”, toplumsal alanı dinsel referanslarla biçimlendirme çabasının önemli köşe taşlarından birini oluşturdu. Seçim dönemlerinde kömürden beyaz eşyaya dek uzanan yelpazedeki “yardım kampanyaları” esas olarak sağ siyasetin yaygın araçları arasında yer alır. “Merhamet” temalı bu yardımlar sadece seçim dönemleriyle sınırlı kalmayıp avucunu açıp tepedeki devlet büyüklerinden yardım bekleyen toplum yaratma isteğinin ürünüdür ve aslında sadece seçimlerle de sınırlı değildir. En önemli işlevi de hak arama mücadelesinin yerine biat kültürünü geliştirmesidir. Sadaka ile yaratılan bu kör algı, ülkenin kaynaklarının yağmalandığı, sosyal devlet anlayışının terkedildiği, yoksulluğun ve işsizliğin derinleştiği AKP’li yıllarda gerici toplum mühendisliğinin işlevli bir parçası olarak uygulamada kalmaya devam ediyor.
Erdoğan’ın 3 çocuk politikasının desteklenmesi amacını taşıyan “aile paketi” yasasıyla çocuk sahibi olanlara 300 TL’den 1300 TL’ye varan parasal yardımlar, doğum yapana çeyrek altın gibi uygulamalar AKP’nin hem sadaka kültürünün hem de aile yapısının gerici bir anlayışla belirlenmesinin örneklerini oluşturdu. Erdoğan’ın “Evlilik işini çok geciktirmeyin. Okurken, okul biter bitmez hemen bitirin o işi. Çok seçici olmayın, eğer çok seçici olursanız gülistandan boş çıkarsınız” sözü akıllarda olmalı. AKP genç işsizliğin tavan yaptığı, üniversite mezunu diplomalı işsizler ordusunun büyüdüğü, yoksullaşmanın derinleştiği bu dönemde Erdoğan’ın sözlerinin gereğini yerine getirmek için bir adım daha attı ve yeni bir yönetmeliği uygulamaya koydu.
SADAKANIN YENİ ADI: TASARRUF HESAPLARI
AKP’nin yeni sadakasının ismi “Çeyiz Hesabı”. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın hazırladığı “Çeyiz Hesabı ile Devlet Katkısına İlişkin Yönetmelik” Bakanlar Kurulu tarafından imzalanmış ve Aralık 2015 tarihinde yürürlüğe girmişti. Bu hafta itibariyle de çeyiz hesabı için başvurular başlatıldı. Hesaptan 27 yaşından önce ilk evliliğini yapacak olanlar yararlandırılıyor ve 5 bin Türk lirasına kadar devlet katkısı sağlanıyor. Devlet katkısından yararlanabilmek için 24 yaşından önce başvurunun yapılması, evlilik tarihinden önce asgari 3 yıl boyunca düzenli ödemenin olması ve 27 yaşına kadar da hesabı açtıranların ilk evliliklerini yapmaları şartı aranıyor. Böylelikle gençler Erdoğan’ın istediği gibi, çok seçici olmayıp, biran önce evlenip 3 çocuk yapmış olacaklar! 3 yıl düzenli ödeme zorunluluğu getiriliyor ve ilk katkı ödemeleri 2019 yılında başlıyor.
ÇOCUK GELİNLERE DE ÇEYİZ HESABI
Çeyiz hesabını 18 yaşından küçükler de veli ya da vasisi ile açtırabiliyor. Tecavüzden korunmak istiyorsanız 18 yaşından önce bir çeyiz hesabı açarak evliliği düşünmeye ne dersiniz, hem de ailenizin ve devletinizin pek kıymetli desteğiyle! Araya çocuk gelinleri de sıkıştırmak da cabası oluyor.
Tecavüzcüleri aklama bakanı Sema Ramazanoğlu’nun, "Annelere babalara sesleniyoruz, çocuğunuz doğduğunda bir çeyiz hesabı açtırın” sözleri yeni doğan çocukların geleceğini erken yaşta evlenmeye ve evlilik için biriktirecekleri paralara denk gören şeriatçı ahlakın resmi ağızdan ifadesi oldu.
SADAKAYLA VERDİĞİNİ KEPÇEYLE GERİ AL
AKP’nin hazırlığını yaptığı bir başka girişim de evlenecek kişilere konut hesabı uygulaması. Bu hesabın detayları henüz ortaya çıkmadı fakat AKP benzeri uygulamalarla bir yandan bankaların mevduat hesaplarını şişirirken öte yandan sosyal devlet diye bir olgunun kaybolduğu sadakacı anlayışı topluma iyice kanıksatmaya çalışıyor. Öyle ki, hala açlık sınırının altında olan asgari ücrete yapılan artış bile AKP’nin emekçilere bahşettiği bir lütufmuş gibi propaganda edildi. AKP bir yandan bu propagandayı sürdürürken bir yandan patronlara verilecek teşvikleri artırmanın yollarını aradı. Buna karşın, Ocak ayında asgari ücretin 1300 TL yapılmasıyla “istihdam azalır, işsizlik artar” diyen patronlar sözlerinde durmuş gibi gözüküyor. Yükselen asgari ücretle birlikte Ocak ayından itibaren tüm sektörler itibariyle 379 bin yeni işsiz konusunda AKP hala bir şey söylemiş değil.
Aile paketi, çeyiz hesabı, konut hesabı, açlık sınırına bile yaklaşmayan asgari ücret artışının propaganda ediliş biçimi... Bu uygulamaların tamamı AKP’nin hak aramak yerine, biat edip yardım bekleyen, sadık olan ve sadaka alan, sosyal devlet anlayışının ne olduğunun bile hatırlanmadığı bir toplum tahayyülünün ürünü.