Yine yılın o zamanı geldi. Pardus’u önce bitirip, sonra yeniden dirilten TÜBİTAK’ın zevahiri kurtarmak adına geçen sene ilkini gerçekleştirdiği Pardus Yaz Kampı duyurusu yeniden yapıldı.
Pardus, TÜBİTAK’ın 2005 yılında başlattığı Linux tabanlı bir açık kaynak işletim sistemi projesi, Windows veya MacOSX’in muadili diyenler var.
Ancak Linux’u diğerlerinden ayıran önemli bir fark var. Linux’u oluşturan bilgiye -ki biz kaynak kodu diyoruz- herkes ulaşabiliyor ve istediği değişiklikleri yaparak kullanabiliyor. Bu, işletim sisteminizin işiniz için değiştirmeniz gereken her noktasına dokunmanızın mümkün olduğu anlamına geliyor. Başka hiçbir işletim sisteminde bulamayacağınız kadar büyük bir güç sizin elinizde.
Bu tekil kullanıcılar için önemli olan kısımları. Peki Linux gibi özgür bir işletim sistemi Türkiye gibi bir ülke için ne ifade ediyor? Yazılım geliştirme ve özel donanım üretimi gibi alanlarda da avantajlı olsa da, ben şimdilik masaüstü uygulamaları kısmına değineyim. Linux, bir açıdan sadece bilgisayarınızın donanımı üzerindeki bir katman sayılsa da, sağladığı özgür geliştirme ortamı nedeniyle etrafında her gün kullandığımız masaüstü yazılımlarını da içeren büyük bir özgür yazılım dünyası yarattı. Bu sayede, diğer işletim sistemlerinde oldukça yüklü miktarlar karşılığında kullanabildiğiniz ofis yazılımları, görüntü işleme yazılımları ve diğer üretkenlik sağlayan yazılımları ücretsiz ve özgür bir şekilde kullanabiliyorsunuz.
Bu temel yazılımlar ücretsizse ve üzerinde çalışabilecekleri sağlam bir işletim sistemi varsa, tüm ülkede kullanılabilecek bir özgür işletim sistemi üretmenizin önünde pek bir engel kalmıyor. Pardus projesinin başlangıç fikri de buna dayanıyordu. Ülkenin bilimsel araştırmalar kurumu ülkenin ihtiyaçlarına ve kullanıcı profiline göre özgürce düzenleyebileceği bir işletim sistemini ele alıp tüm Türkiye’nin kullanıcılarına sunacaktı.
Üzücü ama, AKP’nin TÜBİTAK üzerindeki yeni yaptırımları ve projeyi kâr getirmeyen bir yük olarak görmeye başlamaları yüzünden proje ekibi önce örtülü bir baskıyla azaltıldı, sonra da tamamen dağıtıldı. Bu süreç içerisinde TÜBİTAK yönetimi her zaman projenin devam edeceğini söyleyip durdu. Projeyi sıkı takip edenlerse bunun başka bir ekiple o kadar kolay olmayacağını, zaten eğer böyle bir niyet olsaydı mevcut ekibin dağıtılmayacağını düşünüyorlardı.
Sonuçta TÜBİTAK 2013 yılı başlarında yeni bir Pardus sürümü çıkardığını duyurdu. O tarihlerde Pardus ekibinin sadece bir kişiden oluştuğunu bilenler bu habere önce inanamadı. Zaten kısa süre içinde de işin rengi belli olacaktı: TÜBİTAK Debian adındaki başka bir Linux dağıtımının sadece etiketini değiştirerek Pardus’un 2013 sürümü olarak yutturmaya çalışıyordu. Büyük olasılıkla TÜBİTAK’ın Merkez Bankası, Askeralma Dairesi gibi kurumlarla olan anlaşmalarını kağıt üstünde de olsa yerine getirme çabası olan bu sürüm kimse tarafından ciddiye alınmadı. Belki de dışalım yoluyla büyük bir masrafa girilerek oluşturulmuş 3 boyutlu garip animasyona verilen emeğin Pardus 2013 için verilen emekten daha çok olduğu garip bir sürümdü. Pardus’un yıllar önce bize verdiği umut işte böyle sönmüştü.
Birkaç ay geçmedi ki TÜBİTAK ekibi yeni bir dahiyane fikirle ortaya çıktı: yurtdışında da düzenlendiği gibi lisans öğrencilerini teşvik ederek özgür yazılım projeleri geliştirmeyi hedefleyen bir yarışma görüntüsü verilen Pardus Yaz Kampı. Proje duyurusu ve önerilen projelerin ortaya çıkmasıyla birlikte hemen bir eleştiri yazdık [1]. Sonuçta çok kötü projelerin hak etmedikleri ödüller aldığı, tek bir projenin bile Pardus’a veya özgür yazılım dünyasına katkısının kuşkulu olduğu bir yarışma olduğu ortaya çıktı. Yani haklı çıktık.
Bu sene ise TÜBİTAK ekibi Pardus’a yeni bir sürüm çıkarmaktansa, yarışmayı yeniden düzenlemekle yetinecek gibi görünüyor. Bu sefer, çok göze batan yerlerini törpüleyip yeniden ortaya sürmüşler. Örneğin bu sefer hiçbir iş yapmayacak ve hiçbir uzmanlığı olmayan “liderlere” verilen 3000 TL, takımın tüm üyelerine verilecekmiş. İyi bir iş yapmaya çalışmaktansa herkesin ağzına bal çalmanın daha güvenli olacağını düşünüyorlar herhalde.
[1] http://haber.sol.org.tr/bilim-teknoloji/yeni-pardustan-kotu-taklit-haber...