Asgari ücret tespit komisyonu dün ilk toplantısını yaptı. Gelin bu ilk toplantının mesajlarına bakalım. “Mesajları” diyorum, zira gazete manşetlerine taşındığı gibi komisyonda “asgari ücret pazarlığı” falan yapılmıyor. Pazarlık için masada “taraflar” olması gerekir. Herkesin aynı tarafa oturduğu bir masada prosedür yerine getirilir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yaptığı bundan fazlası değil.

Komisyonda öne çıkan mesajın, herkesin merakla beklediği rakama dair olduğunu söyleyebiliriz. Geçmiş yıllardan farklı olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bu yıl bir asgari ücret anketi hazırlamış. Dünkü toplantıda Bakan Bilgin anketin özet sonuçlarını açıkladı. Ankette işçilerin işaret ettiği en düşük rakam ile patronların en yüksek önerisi 3750 lirada kesişmiş. Bu rakamın da içinde bulunduğu aralık birinde yüzde 37,3 diğerinde yüzde 34 ile oran olarak da en yüksek işareti temsil etmiş. Nasıl denk geldiyse artık… Kamuoyu yönlendirmesi açısından mükemmel bir sonuç olsa gerek. Zaten yeni asgari ücretin bu rakamlardan daha düşük belirlenmesini kimse beklemiyor. Çalışma Bakanının anketle verdiği mesaj komisyonun eğiliminin en düşük düzeyde olduğunu işaret ediyor.

Oysa asgari ücrette işçilerin beklentisi sürekli yükseliyor. Komisyon toplantısındaki diğer mesaj buna yönelikti. Bakan, asgari ücret artışında faiz ve döviz kurundaki dalgalanmaların değil, büyüme, istihdam ve ihracat gibi temel göstergelerin veri alınması gerektiğini söyledi. “Okumuş yazmış herkes buraya bakmalı” diyor. Bakınca görünen ise tüm bu göstergelerden işçilerin değil patronların ihya olduğu. Çalıştığı şirket daha fazla ihracat yaptı diye zenginleşen işçiye ben hiç rastlamadım. 2021 yılında ekonomi sırasıyla (+7,4), (+22) ve (+7,4) büyüdü de neden bu büyüme işçi ücretlerine yansımıyor? İşçinin göstergesi alışveriş için girdiği markette etiketin gün içinde kaç kez değiştirildiği. Bakanın beklenti düşürmeye çalıştığı anlaşılıyor ama karın doymak zorunda, alışveriş yapmasan olmuyor.

Asgari ücret tespit komisyonundan çıkan bir başka mesaj doğrudan patron örgütünün temsilcisinden geldi. TİSK’i komisyonda uzunca süredir Akansel Koç temsil ediyor. Sahibi olduğu yönetim danışmanlık şirketi diğer patronlara sendikadan kurtulma danışmanlığı yapmaktadır. Yasal boşluğa düşmeden sendikaya üye olan işçiler nasıl işten atılır, hangi yöntemlerle sendikadan istifa ettirilir, sendikaların yetki süreçleri nasıl uzatılır sorularında uzmandır. Koç, asgari ücret üzerinden kendilerine verilen desteklerin devam etmesini, kimi kalemlerde ise yükseltilmesini gündeme getirdi. Bunlar için talepten çok talimat diyebiliriz. Devam edecek ve arttırılacak! Patronların Ensesindeyiz Ağı bu teşvikleri dün yayınladığı bir raporda kalem kalem sıraladı.

Burada bir sendikalar parantezi açmak gerekiyor. Üç konfederasyon iki gün önce ortak bir açıklama yaparak asgari ücret konusundaki “ortak” görüşlerini kamuoyu ile paylaştılar. Konfederasyonların üzerinde uzlaştıkları bir rakam bulunmuyor ama asgari ücretten yapılan kesintilerde düzenleme yapılarak net ücretin bir miktar daha yukarıya çekilmesi önerisinde ortaklık sağladıkları anlaşılıyor. Asgari ücretten vergi alınmaması, işçinin SGK prim payından 5 puan indirim yapılması gibi taleplerin, patronlara sağlanan onca kalem teşvik yerinde dururken, aslında işçinin bir cebine koyup diğer cebinden almak anlamına geldiği çok açık. Kesintileri azaltarak görece daha yüksek bir ücreti işçi için talep edip, daha fazlasının bütçeden patronlara aktarılacak olmasına tek söz edilmemesi bir kenara not edilmeli.

Tespit komisyonunun son mesajı bu sefer işi hızla bitireceği oldu. Haftaya peş peşe iki toplantı daha yapılacak ve belki haftanın son günü yeni asgari ücret açıklanmış olacak. Komisyon, süre uzadıkça işçilerde beklentinin arttığının farkında. Üstelik Aralık ayının ortasında Para Politikası Kurulu toplanacak. Tüm işaretler, kurulun Erdoğan’ın talimatıyla bir faiz indirimi kararı daha alacağı yönünde. Belli ki komisyon bu olası faiz indirimini takip edecek Türk lirasındaki yeni değer kaybı ve gelecek yeni zamların asgari ücret belirlendikten sonraya kalmasını istiyor. Son hafta ise artık Aralık enflasyon tahminleri gündeme gelecek ve buna dair beklenti şimdiden oldukça yüksek. Dolayısıyla Tespit Komisyonu, geçmişte olduğu gibi yeni asgari ücreti yılın son gününe bırakmayacak.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ilk toplantısından çıkan mesajlar böyle. Özetle, kaşıkla işçiye kepçeyle patrona.